АвтоАвтоматизацияАрхитектураАстрономияАудитБиологияБухгалтерияВоенное делоГенетикаГеографияГеологияГосударствоДомДругоеЖурналистика и СМИИзобретательствоИностранные языкиИнформатикаИскусствоИсторияКомпьютерыКулинарияКультураЛексикологияЛитератураЛогикаМаркетингМатематикаМашиностроениеМедицинаМенеджментМеталлы и СваркаМеханикаМузыкаНаселениеОбразованиеОхрана безопасности жизниОхрана ТрудаПедагогикаПолитикаПравоПриборостроениеПрограммированиеПроизводствоПромышленностьПсихологияРадиоРегилияСвязьСоциологияСпортСтандартизацияСтроительствоТехнологииТорговляТуризмФизикаФизиологияФилософияФинансыХимияХозяйствоЦеннообразованиеЧерчениеЭкологияЭконометрикаЭкономикаЭлектроникаЮриспунденкция

Табліца 5.16 — Разлік фактычнага сабекошту вырабленай

Читайте также:
  1. I. ДакументальныЯ крынIцы.
  2. Алгарытм напісання даклада
  3. Археалагічная перыядызацыя. 1 страница
  4. Археалагічная перыядызацыя. 2 страница
  5. Беларуская літаратура як вучэбны прадмет. Адукацыйны стандарт вучэбнага прадмета “Беларуская літаратура”.
  6. Выразы мовы
  7. ВЯДУЧЫЯ (АПОРНЫЯ) ПАНЯЦЦІ ПА ДЫСЦЫПЛІНЕ
  8. Геабатанічнае раянаванне Беларусі
  9. Дакументы справаводства перыяду Расійскай імперыі.
  10. Дамашняе заданне
  11. Дзеянні бітавай арыфметыкі
  12. Жалезны век на тэрыторыі Беларусі.

гатовай прадукцыі і яе астаткаў на канец справаздачнага перыяду

 

Віды прадукцыі Колькасць вырабленай прадукцыі, шт. Сабекошт прадукцыі, руб. Астаткі на канец справаздачнага перыяду
усяго выпуску Калькуля-цыйнай адзінкі (сл. 3: сл. 2) колькасць прадукцыі, шт. вартасць па фактычным сабекошце, руб. (сл. 4 × сл. 5)
           
Прадукцыя А          
Прадукцыя Б          
Усяго х   х х  

 

Гэта можа быць, скажам рахунак 110 "Астаткі матэрыяльных каштоўнасцей", на дэбет якога з крэдыту рахунку 590 "Сабекошт рэалізацыі" пералічваецца вартасць выяўленых у працэсе правядзення інвентарызацыі астаткаў на канец месяца сыравіны, матэрыялаў, незавершанай вытворчасці і гатовай прадукцыі.

 

 

5.16. Інтэграваная канцэпцыя ўліку выдаткаў

на вытворчасць ды рэалізацыю прадукцыі, работ і паслуг

 

Выкладзеная ў папярэднім параграфе методыка ўліку выдаткаў па эканамічных элементах прыдатная для выкарыстання на малых прыватных прадпрыемствах, уладальнікі якіх не наймаюць кладаўшчы-коў і самі прымаюць і выдаюць рабочым матэрыяльныя каштоўнасці. Бясцэхавая структура кіравання такімі прадпрыемствамі робіць непатрэбным улік выдаткаў па функцыянальных адзнаках з выдзяленнем асноўнай, дапаможных ды абслуговых вытворчасцей, агульнавытворчых і агульнагаспадарчых выдаткаў. Павелічэнне аб'ёмаў гаспадарчай дзейнасці абумоўлівае неабходнасць сістэмнага кантролю над выдаткамі на некалькіх узроўнях кіравання. Для ажыццяўлення такога кантролю патрэбны ўлік выдаткаў як па эканамічных элементах, так і па носьбітах ды цэнтрах выкарыстання рэсурсаў.

Сістэмны кантроль выдаткаў на некалькіх узроўнях кіравання забяспечвае інтэгравання канцэпцыя іх уліку. У адпаведнасці з гэтай канцэпцыяй на першым узроўні выдаткі адлюстроўваюцца па эканамічных элементах на рахунках, прызначаных для іх уліку ў разрэзе аднародных відаў. Пералічэнне аднародных відаў выдаткаў з рахункаў эканамічных элементаў на функцыянальныя рахункі, дзе вытворчыя і агульнагаспадарчыя выдаткі назапашваюцца для наступнага размеркавання па аб'ектах калькуляцыі, з'яўляецца другім узроўнем уліку выдаткаў.

Выкарыстанне сінтэтычных рахункаў для ўліку выдаткаў па эканамічных элементах дае магчымасць істотна павысіць аналітычныя і кантрольныя функцыі рахункаводства. З мэтай дэталізацыі першасных элементаў выдаткаў сінтэтычныя рахункі падраздзяляюцца на субрахункі, што дазваляе стварыць жорсткія ўмовы для кантролю над кожным відам выдаткаў і арганізаваць эфектыўны іх аналіз. Напрыклад, у адпаведнасці з прынятай методыкай рахункаводства актываў, капіталу, абавязацельстваў і гаспадарчых аперацый прадпрыемстваў і арганізацый Украіны, сінтэтычны рахунак "Матэрыяльныя выдаткі" падраздзяляецца на 9 субрахункаў, якія адпавядаюць у асноўным субрахункам сінтэтычнага рахунку "Вытворчыя запасы" (табліца 5.17).

Табліца 5.17 — Субрахункі для адлюстравання вытворчых запасаў

і матэрыяльных выдаткаў у рахункаводстве арганізацый Украіны

 

Рахунак 20 "Вытворчыя запасы" Рахунак 80 "Матэрыяльныя выдаткі"
201 "Сыравіна і матэрыялы" 801 "Выдаткі сыравіны і матэрыялаў"
202 "Куплёныя паўфабрыкаты і камплектовачныя вырабы" 802 "Выдаткі куплёных паўфабрыкатаў і камплектовачных вырабаў"
203 "Паліва" 803 "Выдаткі паліва і энергіі"
204 "Тара і тарныя матэрыялы" 804 "Выдаткі тары і тарных матэрыялаў"
205 "Будаўнічыя матэрыялы" 805 "Выдаткі будаўнічых матэрыялаў"
206 "Матэрыялы, перададзеныя ў перапрацоўку" 806 "Выдаткі запасных частак"
207 "Запасныя часткі" 807 "Выдаткі матэрыялаў сельскагаспадарчага прызначэння"
208 "Матэрыялы сельскагаспадарчага прызначэння" 808 "Выдаткі тавараў"
209 "Іншыя матэрыялы" 809 "Іншыя матэрыяльныя выдаткі"

Інтэграваная канцэпцыя ўліку выдаткаў можа выкарыстоўвацца як у адзінай сістэме рахункаводства без адасаблення калькуляцыйных рахункаў у падсістэму вытворчага ўліку, так і з падраздзяленнем рахункаводства на фінансавы і вытворчы ўлік. Ва ўмовах адзінай сістэмы рахункаводства на скарыстаныя сыравіну і матэрыялы па ўліковых цэнах робіцца запіс па дэбеце рахункаў групы 630 "Матэрыяльныя выдаткі" і крэдыце рахункаў групы 110 "Матэрыялы". На рознасць паміж фактычным сабекоштам скарыстаных матэрыялаў і іх коштам па ўліковых цэнах неабходна зрабіць запіс па дэбеце групы рахункаў 630 "Матэрыяльныя выдаткі" і 116 "Адхіленні ў вартасці матэрыяльных каштоўнасцей". Рахунковыя запісы па адлюстраванні іншых эканамічных элементаў выдаткаў, не звязаных з выкарыстаннем матэрыяльных каштоўнасцей, робяцца па такой жа методыцы, як і пры выкарыстанні метаду "выдаткі — выпуск".

Сабраныя на ўказаных рахунках элементы выдаткаў штомесячна спісваюцца на рахункі, прызначаныя для ўліку выдаткаў па функцыянальных адзнаках. Такімі рахункамі з'яўляюцца рахункі наступных груп:

107 “Адтэрмінаваныя расходы капітальнага характару”;

108 "Незавершаныя матэрыяльныя і нематэрыяльныя інвестыцыі";

115 "Нарыхтоўка і набыццё матэрыяльных каштоўнасцей";

122 “Адтэрмінаваныя расходы бягучага характару”;

591 “Некапіталізаваныя расходы перыяду”;

720 "Асноўная вытворчасць";

723 "Дапаможныя выдаткі";

725 "Агульнавытворчыя расходы";

726 "Агульнагаспадарчыя і накладныя расходы";

728 "Брак у прамысловасці";

729 "Абслуговыя вытворчасці і гаспадаркі";

744 "Расходы на рэалізацыю" і іншыя.

Нягледзячы на ўяўную прастату такой методыкі, выкарыстанню яе на вялікіх прадпрыемствах перашкаджае неабходнасць размеркавання эканамічных элементаў выдаткаў паміж носьбітамі і цэнтрамі выкарыстання рэсурсаў. Такое размеркаванне неабходна для спісання кожнага элемента на збіральна-размеркавальныя і калькуляцыйныя рахункі. Для гэтага трэба на рахунках эканамічных элементаў улік простых выдаткаў арганізаваць у разрэзе відаў прадукцыі, работ і паслуг, а ўскосных — у разрэзе месцаў іх узнікнення і падраздзялен-няў арганізацыі. Могуць узнікнуць і іншыя дадатковыя складанасці ў арганізацыі аналітычнага ўліку эканамічных элементаў выдаткаў у разрэзе носьбітаў і цэнтраў выкарыстання рэсурсаў.

На вялікіх прадпрыемствах Заходняй Еўропы ўказаныя складанасці вырашаныя з дапамогай падраздзялення рахункаводства на вытворчы і фінансавы ўлік. У вытворчым ўліку ствараецца інфар-мацыйная база для кіравання вытворчай дзейнасцю і калькулявання сабекошту прадукцыі. Фінансавы ўлік прызначаны для абагульнення інфармацыі аб актывах, капітале і абавязацельствах прадпрыемства. Сувязь паміж вытворчым і фінансавым ўлікам ажыццяўляецца з дапамогай так званых люстраных рахункаў, якія яшчэ могуць называцца рахункамі — экранамі, з дапамогай якіх перадаецца інфармацыя з фінансавага ўліку ў вытворчы ўлік ды атрымліваецца дадатковая інфармацыя аб ходзе і выніках адпаведных гаспадарчых працэсаў. Склад адлюстраваных рахункаў, вытворчага ўліку прыведзены ў табліцы 5.18.

Табліца 5.18 — Рахункі элементаў выдаткаў

фінансавага і вытворчага ўліку

 

Рахункі фінансавага ўліку Люстраныя рахункі вытворчага ўліку
630 "Матэрыяльныя выдаткі" 8330 "Рахунак-экран матэрыяльных выдаткаў"
631 “Энергія і паслугі матэрыяльнага характару” 8331"Рахунак-экран энергіі і паслуг матэрыяльнага характару
632 “Паслугі нематэрыяльнага характару нефінансавага сектару эканомікі” 8332 "Рахунак-экран скарыстаных паслуг нематэрыяльнага характару нефінансавага сектару эканомікі”
633 “Паслугі фінансавых пасрэднікаў” 8333"Рахунак-экран скарыстаных паслуг фінансавых пасрэднікаў”
634 "Заработная плата" 8334 "Рахунак-экран выдаткаў на аплату працы"
635 "Адлічэнні на сацыяльнае страхаванне" 8335 "Рахунак-экран адлічэнняў на сацыяльнае страхаванне"
636 “Падаткі на вытворчасць” 8336 "Рахунак-экран падаткаў на вытворчасць”
637 "Спажыванне асноўнага капіталу" 8337 "Рахунак-экран спажывання асноўнага капіталу"
638 Уключаныя ў выдаткі комплексныя рэзервы, падлеглыя пасля іх выкарыстання размеркаванню па эканамічных элементах 8338 “Рахунак-экран уключаных у выдаткі комплексных рэзерваў, падлеглых размеркаванню пасля іх выкарыстання па эканамічных элементах”

Адлюстраванне гаспадарчых аперацый па ўліку выдаткаў прадпрыемства на рахунках у фінансавым і вытворчым уліку паказаны ў табліцы 5.19. Асобнага тлумачэння патрабуе налічэнне рэзерву на рамонт асноўных сродкаў. Як вядома, арганізацыі могуць ствараць рэзервы на пакрыццё выдаткаў па падрыхтоўчых работах у сезонных галінах прамысловасці, рамонце асноўных сродкаў, рэкультывацыю зямель і інш. Такія выдаткі з’яўляюцца комплекснымі, паколькі складаюцца з некалькіх элементаў. Па гэтай прычыне клас 6 “Эканаміч-ныя элементы выдаткаў” рабочага трансфармацыйнага плану рахун-каў для пераўтварэння айчыннага рахункаводства ў фармат міжна-родных стандартаў дапаўняецца рахункам 638 “Уключаныя ў выдаткі комплексныя рэзервы, падлеглыя пасля іх выкарыстання размеркаванню па эканамічных элементах”. Па дэбеце гэтага рахунку ў карэспандэнцыі з крэдытам рахунку 296 “Рэзервы выдаткаў, якія павінны адбыцца” адлюстроўваюцца налічаныя комплексныя рэзервы.

Фактычныя выдаткі будуць адлюстроўвацца па дэбеце адпаведных рахункаў для ўліку іх эканамічных элементаў і крэдыце рахункаў для ўліку матэрыяльных каштоўнасцей, разлікаў з пастаўшчыкамі, рабо-чымі па заработнай плаце і іншых, зыходзячы з сутнасці аперацыі. Няхай у дадзеным выпадку рамонт ажыццяўляўся падраднай аргані-зацыяй, ад якой быў атрыманы рахунак на 327 тыс. руб. На ўказаную суму ў фінансавым уліку будзе зроблены запіс па дэбеце рахунку 6314 “Рамонтныя і эксплуатацыйныя работы, выкананыя іншымі арганізацыямі” і крэдыце рахунку 2601 “Рахункі пастаўшчыкоў да аплаты”. Адначасова трэба старніраваць створаны раней рэзерв на суму 237 тыс. руб.

У вытворчым уліку на рознасць паміж фактычна панесенымі выдаткамі і створаным рэзервам на іх пакрыццё ў суме

 

327 – 243 = 84 тыс. руб.

 

неабходна зрабіць запіс па дэбеце рахунку 7252 “Агульнацэхавыя расходы і крэдыце рахунку 8338 “Рахунак-экран уключаных у выдат-кі комплексных рэзерваў, падлеглых размеркаванню пасля іх выкарыстання па эканамічных элементах”.

Як вынікае з табліцы 5.19, выдаткі адлюстроўваюцца на рахунках фінансавай і вытворчай бухгалтэрый у разрэзе эканамічных элементаў па метадзе "выдаткі — выпуск". Адпаведным чынам адлюстроўваюцца ў фінансавай і вытворчай бухгалтэрыях астаткі

 

матэрыяльных каштоўнасцей на пачатак і канец справаздачнага перыяду (табліца 5.19, п. 3, 18). Перадача астаткаў незавершанай вытворчасці на пачатак і канец справаздачнага перыяду з вытворчай бухгалтэрыі ў фінансавую дазваляе вызначыць фактычны сабекошт вырабленай прадукцыі. На рахунку 140 “Выпуск прадукцыі, работ, паслуг” у фінансавым уліку і адначасова на кантрольна-планавым рахунку 810 “Расходы па звычайнай дзейнасці” у вытворчым уліку.

Паколькі стандарт IAS-2 “Запасы” не дапускае ўключэння ў сабекошт прадукцыі звышнарматыўных страт сыравіны, матэрыялаў, расходаў на аплату працы і іншых вытворчых выдаткаў першапачаткова ў вытворчым уліку яны адлюстроўваліся па дэбеце рахункаў групы 840 “Адхіленне ад нормаў, расцэнак і планавых каштарысаў выдаткаў” (табліца 5.19, п.2г, 7г, 8г) з наступным іх спісаннем на дэбет рахунку 810 “Расходы па звычайнай дзейнасці”. Такія страты, як і непадлеглыя капіталізацыі пастаянная частка агульнавытворчых выдаткаў ды агульнагаспадарчыя выдаткі ў фінансавай бухгалтэрыі запісваюцца па дэбеце рахунку 591 “Некапіталізаваныя расходы перыяду”, так як яны, паводле стандарту IAS-2 “Запасы”, павінны прызнавацца ў якасці расходаў у перыяд іх узнікнення.

У табліцы 5.19 прадстаўлены толькі адзін з варыянтаў уліку выдаткаў у разрэзе эканамічных элементаў па метадзе “выдаткі — выпуск”. Галоўны бухгалтар арганізацыі, абавязанай распрацоўваць фінансавую справаздачнасць па міжнародных стандартах, можа прыняць і іншы варыянт, які больш адпавядае асаблівасцям яе дзейнасці і задачам інфармацыйнага забеспячэння менеджменту. У сістэме кіраўніцкага ўліку, напрыклад, можа выдзяляцца маржынальны даход цэнтраў выдаткаў і прыбытку, у сістэму двайнога запісу на рахунках могуць уводзіцца каштарысныя і іншыя планавыя паказчыкі. Для гэтай мэты клас 8 “Кантрольна-планавыя рахункі” можа дапаўняцца такімі рахункамі як 850 “Разлікі паміж фінансавай і вытворчай бухгалтэрыямі”, 860 “Маржынальны даход цэнтраў выдаткаў і прыбытку”, а таксама іншымі рахункамі.

У Рэспубліцы Беларусь у цяперашні час канцэпцыя ўліку выдат-каў па эканамічных элементах не выкарыстоўваецца, што ў значнай ступені абумоўлена захаваннем традыцый рахункаводства маёмасці і выдаткаў па функцыянальных адзнаках. У краінах Цэнтральнай і Заходняй Еўропы прыярытэт аддаецца не адлюстраванню стану маёмасці арганізацыі, а правільнаму вызначэнню і аналізу фінансавага выніку. Зыходзячы з гэтага ставіцца задача распрацоўкі адпаведнай методыкі рахункаводства выдаткаў, якая павінна размежаваць матэрыяльныя, працоўныя і фінансавыя выдаткі, пабудаваць з максімаль-най дэталізацыяй іх аналітычны ўлік.

Пры выкарыстанні канцэпцыі ўліку вытворчых і камерцыйных выдаткаў без выкарыстання сінтэтычных рахункаў эканамічных эле-ментаў скарыстаныя ў вытворчым працэсе матэрыялы могуць быць паказаны па дэбеце рахункаў 20 "Асноўная вытворчасць", 23 "Дапаможныя вытворчасці", 25 "Агульнавытворчыя расходы", 28 "Брак у вытворчасці" і іншых. Аднак для складання як фінансавай справаздачы аб прыбытках і стратах, так і статыстычнай справаздачы аб выдатках на вытворчасць і рэалізацыю прадукцыі (работ, паслуг) патрэбна дапаможная інфармацыя аб аднародных эканамічных элементах выдаткаў. Гэта абумоўлівае неабходнасць у пазасістэмных выбарках, разліках і іншай карэкціроўцы ўліковай інфармацыі, што стварае ўмовы для дапушчэння памылак.

 

 

 


1 | 2 | 3 | 4 |

Поиск по сайту:



Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав. Студалл.Орг (0.006 сек.)