 |
АвтоАвтоматизацияАрхитектураАстрономияАудитБиологияБухгалтерияВоенное делоГенетикаГеографияГеологияГосударствоДомДругоеЖурналистика и СМИИзобретательствоИностранные языкиИнформатикаИскусствоИсторияКомпьютерыКулинарияКультураЛексикологияЛитератураЛогикаМаркетингМатематикаМашиностроениеМедицинаМенеджментМеталлы и СваркаМеханикаМузыкаНаселениеОбразованиеОхрана безопасности жизниОхрана ТрудаПедагогикаПолитикаПравоПриборостроениеПрограммированиеПроизводствоПромышленностьПсихологияРадиоРегилияСвязьСоциологияСпортСтандартизацияСтроительствоТехнологииТорговляТуризмФизикаФизиологияФилософияФинансыХимияХозяйствоЦеннообразованиеЧерчениеЭкологияЭконометрикаЭкономикаЭлектроникаЮриспунденкция
Станция. Студент №________
АПГАР ШКАЛАСЫ
| Көрсеткіштер | 0 баллдар | 1 баллдар | 2 баллдар |
| Терінің түсі | Жалпы цианоз немесе терісі бозарған | Денесі ашық қызыл,аяқ-қолында цианоз | Ашық қызыл |
| Тынысы | Білінбейді | Даусы әлсіз, сирек бірең-сараң тыныстық қимыл байқалады | Дауысы ашық, тынысы ырғақты |
| Жүрек соғысы | Білінбейді | 100-ден төмен | 100-ден артық |
| Рефлекстер (өкшесін басқанға қайтарған жауабы – Аршавский бейнелісі) | Жауапсыз | Ауырғанын байқатып, бет ауызын тыржитады | Жылайды, қозғалады |
| Бұлшық ет тонусы | Анықталмайды | Аяқ-қолы аздап бүгілген | Қимылдары активті |
№ 3 ОСКЭ станциясы
Балаға пикфлоуметрия жүргізу
Тапсырма. Балаға пикфлоуметрия жасаңыз және қорытынды жасаңыз.
| № | Кезеңдері | Іс әрекеттінің реттілігі |
| Пикфлоуметрді жұмысқа дайындау | Аспапты 70% спирт ерітіндісімен өңдеу, аспаптың бағдарын шкаланың басына дейін келтірдіп және оның дұрыс жұмыс істеп тұрғандығын тексеру. | |
| Науқасқа манипуляция барысының кезеңі және манипуляция кезеңіндегі оның тәртібі жайлы түсіндіру. | Науқаспен алғаш кездескеннен бастап дәрігер өзінің аты-жөнін толық атау керек оның жасына қарамай. Пикфлоуметрия жүргізу барысын түсіндіру. Аспаптың бағдарын шкала басына дейін жеткізу. | |
| Науқасқа максимальді дем алуын түсіндіру. | Қалыпты және жәй дем шығарудан кейін терең дем алуын ұсыну. | |
| Науқасқа аспаптың бір ұшын аузына салып максимальді дем шығаруын ұсыну | Аспапты горизонтальді ұстай отырып, мунштукті ернімен алып дем шығару (шырақты үрлеп өшірген тәрізді). | |
| Өлшеуді 3 мәрте (рет) қайталау. | Шкала көрсеткішін бағалау. Жоғарыда көрсетілген іс-әрекеттерді 3 рет қайталау, максимальді көрсеткішті бақылау қағазына жазу. | |
| Дем шығарғандағы ауа жылдамдығын анықтау. Өлшеудін 3 мәртесінен алынған максимальді көрсеткіштерін науқасты бақылау қағазына жазу. | Цилиндр бетіндегі шкаласының бағдары бойынша әр дем шығарудағы пиктік жылдамын анықтау. Максимальді көрсеткішті бақылау қағазына жазу. | |
| Пикфлоуметриядағы науқастың бойына сәйкес қалыпты көрсеткішін анықтау. | Арнайы кесте бойынша пикфлоуметриядағы науқастың бойына сәйкес келетін дем шығарудың қалыпты көрсеткішін анықтау. Анықталған қалыпты көрсеткішті бақылау қағазына жазу. | |
| Салыстырмалы талдау жүргізу және қорытынды жасау. | Салыстырмалы талдау жасау және қорытынды шығару. Қалыпты – дем шығарудың мүмкін көлемінен 80% -ға жоғары. «Назар аудару» белгісі – асқыну мүмкіндігі дем шығарудың мүмкіндік көлемінен 60-80% шамасында. «Дабыл» белгісі - жағдайдың нашарлауы мүмкіндік дем шығару 60% төмен. |
№ 5 ОСКЭ станция Нәрестенің шартсыз (туа пайда болған) рефлекстеріне баға беру
Тапсырма: 1,5 ай жас баладағы шартсыз рефлекстерін бағалаңыз
| № | Кезеңдері | Іс әрекеттердің реттілігі |
| Іздеу рефлексін бағалау | Бала арқасынан жатқызған. Басы орта қалып жағдайында. Ауыздың жанын сипағанда, жауап ретінде - бала басын тітіркендіру жаққа бұрып, ауызын ашады, не ашпайды. 1 жастың соңында жоғалады. | |
| Хоботковый рефлексін бағалау | Ерінді саусақпен жеңіл тез ұрса m.orbicularis oris, жиырылады еріннің алға созылуы болды. Рефлекс өмірінің 2-3 айында өшеді. | |
| Жоғарғы ұстай алу рефлексін бағалау | Саусақты нәрестенің алақанына салғанда, жауап ретінде - бала зерттеушінің саусағын рефлекторлы қатты шап беріп ұстай алады. 2-4 айда жоғалады. | |
| Төменгі ұстай алу рефлексін бағалау | Табанда 2-3-ші саусақтың негізін басқанда, жауап ретінде - саусақтар табанға қарай бүгіледі. 2-4 айда жоғалады. | |
| Қорғаныс рефлексін бағалау | Баланы ішке жатқызған кезде бала басын бір жаққа қарай бұрады. | |
| Бауэр рефлесін бағалау | Баланын ішіне жатқызамыз. Алақанымызды баланын табанына қойғанда, табаны алға қарай итеріледі. Бұл рефлекс 4 айға дейін сақталады. | |
| Тірек рефлексін бағалау | Баланы қолтығынан ұстап, вертикальды қалыпқа қойғанда, жауап ретінде - саусақтар табанға қарай бүгіледі, аяқтары сәл бүгіліп, стол үстіне табанның бойымен тіреледі. 2 айда жоғалады. | |
| Қадам рефлексін бағалау | Баланы аздап алдыға еңкейткенде, жауап ретінде – жазық бойында қадам жасайды, қолдары қозғалмайды. 2 айда жоғалады. | |
| Шартсыз рефлекстердің қорытындыларын бағалау | Шартсыз рефлекстердің қорытындыларын бағаланда, олардың бар екендігін, симметриялығын, пайда болу және жоғалу, сөну мерзімін, жауап беру күшін және баланың жасына сәйкестігін ескере отырады. Жауап – Жоғалған. Бейнеленеді. Айқын бейнеленеді. Клонус. |
№1 Бала 5 жаста. Балалар ауруханасында емделіп жатқанына 5 күн болған. Ауруханаға түсер алдындағы шағымы: дене қызуының 38,5-39,0С дейін көтерілуі, ылғалды жөтел, сылбыр, әлсіздік және тәбеттің төмендеуі. Ауру анамнезінде: ауырғанына 6 күн болған, жедел түрде дене қызуы 38,0 С-қа дейін көтеріліп, кейін 39,0 С –қа дейін жоғарлаған, тынысы жиілеп, тәбеті төмендеген.
Тыныс алу жиілігі минутына 40 рет.
Кеуде қуысының перкуссиясы барысында өкпе үні оң жақ жауырын асты ауданының 6-шы қабырға аралығында қысқарған.
Қазір баланы тыңдап, жөтеліне сипаттама бер.
Өкпеге аускультация жаса.
Тыныс алу жиілігін есепте.
Тыныс алу түрін анықтап, сипаттама бер.
Тыныс алу шуылын анықтап, сипаттама жаса.
Қорытынды жаса (болжамды диагноз қой).
Өкпе аускультациясы (жасы 5 те)
Есеп №1. Тапсырма: Құрастырылған есеппен танысып және оны шешіп қорытынды жасаңыз.
| № | Сатылар | Іс-әрекет қатары |
| Сырттай назар салып тексерісте жөтел мен тыныстық сипатын анықтау | Оқытушының қойып берген дыбыстық жазбасын тыңдап және оған пікірлер жүргізу | |
| Алдыңғы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу. | Дәрігердің қалпы (студенттің): Науқастың (манекеннің) алдынан оң жағынан тұру. Аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ өкпе ұшы аймағынан бүғана орта сызығы бойымен; 2.Оң және сол жақ екінші қабырға аралық аймағына; 3.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық аймағына; 4.Оң жақ төртінші қабырға аралық аймағына; 5.Оң жақ бесінші қабырға аралық аймағына; 6.Оң жақ алтыншы қабырға аралық аймағына; | |
| Беткей бүйір аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің (студенттің) қалпы: Алдыңғы жақтан аускультация жүргізу (Дәрігерге қолайлы болу үшін сол жаққа қарай шегінуге болады). Қолтық асты ортаңғы сызық бойымен аускультация жүргізу: 1.Оң жақ алтыншы қабырға аралық деңгейде, сол жақтан манекеннің ерекшелігіне байланысты аускультация жүргізу мүмкін емес, сондықтан тек (ауызша түрде баяндау). 2.Оң және сол жетінші қабырға аралық деңгейде. | |
| Артқы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің(студенттің) қалпы: Науқастың (манекеннің) артынан сол жақтан тұрып аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ жауырын үсті аймағында; жауырынаралық аймағында; Паравертебральды (омыртқа маңы) сызықпен; 2.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық дейгейде 3.Оң сол бесінші қабырға аралық дейгейде; жауырын сызығымен жауырын асты аймағына; 4.Оң және сол жақ жетінші қабырға аралық дейгейінде; 5.Оң және сол жақ сегізінші қабырға аралық дейгейде; | |
| «Еркін»аускультация жүргізу | Классикалық емес өкпе аускультациясын жүргізу-«Еркін» аускультация(мақсаты: қосымша тыныс алу шуын нақтылау, анықтау). | |
| Тыныс алу жиілігін есептеу | Тыныс шуы аймағына фонендоскоп қойып, 1 минутта тыныс алу жиілігін есептеу. Тыныс жиілігі минутына 16 рет | |
| Тыныс алу түрін анықтау оған сипаттама беру | Талдау жасау:Катты дыбыс. | |
| Қосымша шудың «тыныстық» түрін анықтау сипаттамасын беру | Талдау жасау: Ылғалды ұсақ көпіршіктенген сырыл естіледі. | |
| Қорытыны жасау | Болжамды диагноз: Ауруханадан тыс оң жақ өкпе пневмониясы, орташа ауырлық дәрежелі, асқынбаған, жедел ағымды, тыныс жетімсіздігі (тексерген кездегі көрсеткіш 0, ауруханаға жатқызылған кезде 2дәреже). |
ЕСКЕРТУ: 1,6,7,8,9 –тармақтардағы жауаптың нәтижелері таңдалған есепке байланысты, 2,3,4,5 тармақтары –бірдей орындалады.
№2 Бала 5 жаста. Балалар ауруханасында емделіп жатқанына 7 күн болған. Ауруханаға түсер алдындағы шағымы: дене қызуының 39,0С дейін көтерілуі, ылғалды жөтел, сылбырлық және әлсіздік. Ауру анамнезінде: ауырғанына 5 күн болған, дене қызуы үнемі 38,0 С пен 39,0 С аралығында жоғарлаған.
Тыныс алу жиілігі минутына 40 рет.
Кеуде қуысының перкуссиясы барысында өкпе үні оң жақ жауырын асты ауданының 9-10-шы базалды сегментте қысқарған.
Қазір баланы тыңдап, жөтеліне сипаттама бер.
Өкпеге аускультация жаса.
Тыныс алу жиілігін есепте.
Тыныс алу түрін анықтап, сипаттама бер.
Тыныс алу шуылын анықтап, сипаттама жаса.
Қорытынды жаса (болжамды диагноз қой).
Өкпе аускультациясы (жасы 5 те)
Есеп №2. Тапсырма: Құрастырылған есеппен танысып және оны шешіп қорытынды жасаңыз.
| № | Сатылар | Іс-әрекет қатары |
| Сырттай назар салып тексерісте жөтел мен тыныстық сипатын анықтау | Оқытушының қойып берген дыбыстық жазбасын тыңдап және оған пікірлер жүргізу | |
| Алдыңғы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу. | Дәрігердің қалпы (студенттің): Науқастың (манекеннің) алдынан оң жағынан тұру. Аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ өкпе ұшы аймағынан бүғана орта сызығы бойымен; 2.Оң және сол жақ екінші қабырға аралық аймағына; 3.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық аймағына; 4.Оң жақ төртінші қабырға аралық аймағына; 5.Оң жақ бесінші қабырға аралық аймағына; 6.Оң жақ алтыншы қабырға аралық аймағына; | |
| Беткей бүйір аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің (студенттің) қалпы: Алдыңғы жақтан аускультация жүргізу (Дәрігерге қолайлы болу үшін сол жаққа қарай шегінуге болады). Қолтық асты ортаңғы сызық бойымен аускультация жүргізу: 1.Оң жақ алтыншы қабырға аралық деңгейде, сол жақтан манекеннің ерекшелігіне байланысты аускультация жүргізу мүмкін емес, сондықтан тек (ауызша түрде баяндау). 2.Оң және сол жетінші қабырға аралық деңгейде. | |
| Артқы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің(студенттің) қалпы: Науқастың (манекеннің) артынан сол жақтан тұрып аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ жауырын үсті аймағында; жауырынаралық аймағында; Паравертебральды (омыртқа маңы) сызықпен; 2.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық дейгейде 3.Оң сол бесінші қабырға аралық дейгейде; жауырын сызығымен жауырын асты аймағына; 4.Оң және сол жақ жетінші қабырға аралық дейгейінде; 5.Оң және сол жақ сегізінші қабырға аралық дейгейде; | |
| «Еркін»аускультация жүргізу | Классикалық емес өкпе аускультациясын жүргізу-«Еркін» аускультация(мақсаты: қосымша тыныс алу шуын нақтылау, анықтау).. | |
| Тыныс алу жиілігін есептеу | Тыныс шуы аймағына фонендоскоп қойып, 1 минутта тыныс алу жиілігін есептеу. Тыныс жиілігі минутына 20 рет. | |
| Тыныс алу түрін анықтау оған сипаттама беру | Талдау жасау: Бронхиалды тыныс. | |
| Қосымша шудың «тыныстық» түрін анықтау сипаттамасын беру | Талдау жасау: Сырыл естілмейді. | |
| Қорытыны жасау | Болжамды диагноз: Ауруханадан тыс оң жақ өкпенің сегментарлы пневмониясы, орташа ауырлық дәрежелі, асқынбаған, жедел ағымды, тыныс жетімсіздігі (тексерген кездегі көрсеткіш 0, ауруханаға жатқызылған кезде 2дәреже). |
ЕСКЕРТУ: 1,6,7,8,9 –тармақтардағы жауаптың нәтижелері таңдалған есепке байланысты, 2,3,4,5 тармақтары –бірдей орындалады.
№3 Бала 5 жаста. Шағымы: дене қызуының 39,0- 40,0С дейін көтерілуі, ылғалды жөтел, сылбырлық, әлсіздік. Ауру анамнезінде: ауырғанына 5 күн болған, дене қызуы бірінші күннен бастап 38,5 С пен 39,0 С аралығында жоғарлап, тәбеті төмендеп, әлсіздік пайда болған.
Кеуде қуысының перкуссиясы барысында өкпе үні кеуденің оң жағында 5-ші қабырға деңгейінен бастап төменгі бөлігіне дейін қысқарған.
Қазір баланы тыңдап, жөтеліне сипаттама бер.
Өкпеге аускультация жаса.
Тыныс алу жиілігін есепте.
Тыныс алу түрін анықтап, сипаттама бер.
Тыныс алу шуылын анықтап, сипаттама жаса.
Қорытынды жаса (болжамды диагноз қой).
Өкпе аускультациясы (жасы 5 те)
Есеп №3. Тапсырма: Құрастырылған есеппен танысып және оны шешіп қорытынды жасаңыз.
| № | Сатылар | Іс-әрекет қатары |
| Сырттай назар салып тексерісте жөтел мен тыныстық сипатын анықтау | Оқытушының қойып берген дыбыстық жазбасын тыңдап және оған пікірлер жүргізу | |
| Алдыңғы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу. | Дәрігердің қалпы (студенттің): Науқастың (манекеннің) алдынан оң жағынан тұру. Аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ өкпе ұшы аймағынан бүғана орта сызығы бойымен; 2.Оң және сол жақ екінші қабырға аралық аймағына; 3.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық аймағына; 4.Оң жақ төртінші қабырға аралық аймағына; 5.Оң жақ бесінші қабырға аралық аймағына; 6.Оң жақ алтыншы қабырға аралық аймағына; | |
| Беткей бүйір аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің (студенттің) қалпы: Алдыңғы жақтан аускультация жүргізу (Дәрігерге қолайлы болу үшін сол жаққа қарай шегінуге болады). Қолтық асты ортаңғы сызық бойымен аускультация жүргізу: 1.Оң жақ алтыншы қабырға аралық деңгейде, сол жақтан манекеннің ерекшелігіне байланысты аускультация жүргізу мүмкін емес, сондықтан тек (ауызша түрде баяндау). 2.Оң және сол жетінші қабырға аралық деңгейде. | |
| Артқы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің(студенттің) қалпы: Науқастың (манекеннің) артынан сол жақтан тұрып аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ жауырын үсті аймағында; жауырынаралық аймағында; Паравертебральды (омыртқа маңы) сызықпен; 2.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық дейгейде 3.Оң сол бесінші қабырға аралық дейгейде; жауырын сызығымен жауырын асты аймағына; 4.Оң және сол жақ жетінші қабырға аралық дейгейінде; 5.Оң және сол жақ сегізінші қабырға аралық дейгейде; | |
| «Еркін»аускультация жүргізу | Классикалық емес өкпе аускультациясын жүргізу-«Еркін» аускультация(мақсаты: қосымша тыныс алу шуын нақтылау, анықтау). | |
| Тыныс алу жиілігін есептеу | Тыныс шуы аймағына фонендоскоп қойып, 1 минутта тыныс алу жиілігін есептеу. Тыныс жиілігі минутына 44 рет. | |
| Тыныс алу түрін анықтау оған сипаттама беру | Талдау жасау: Қатты тыныс. | |
| Қосымша шудың «тыныстық» түрін анықтау сипаттамасын беру | Талдау жасау: Сықырлаған сырыл естілмеді. | |
| Қорытыны жасау | Болжам диагноз: Ауруханадан тыс оң жақ өкпе бөлігінің пневмониясы, ауыр дәрежелі, жедел ағымды, тыныс жетімсіздігі 2 дәреже. |
ЕСКЕРТУ: 1,6,7,8,9 –тармақтардағы жауаптың нәтижелері таңдалған есепке байланысты, 2,3,4,5 тармақтары –бірдей орындалады.
№4 Бала 5 жаста. Шағымы: дене қызуының 38,0 С-қа дейін көтерілуі, тыныс алуының қиындауы, ұстама тәріздес құрғақ жөтелдің пайда болуы. Ауру анамнезінде: ауырғанына 3 күн болған. Жедел түрде дене қызуы 38,0 С-қа дейін жоғарлап, құрғақ жөтел пайда болған.
Кеуде қуысының перкуссиясы барысында өкпе үні кеуденің барлық ауданында қораптық үндес болып естіледі.
Қазір балаға сырттай назар салып тыңдап, тыныс алуына сипаттама бер.
Өкпеге аускультация жаса.
Тыныс алу жиілігін есепте.
Тыныс алу түрін анықтап, сипаттама бер.
Тыныс алу шуылын анықтап, сипаттама жаса.
Қорытынды жаса (болжамды диагноз қой).
Өкпе аускультациясы (жасы 5 те)
Есеп №4. Тапсырма: Құрастырылған есеппен танысып және оны шешіп қорытынды жасаңыз.
| № | Сатылар | Іс-әрекет қатары |
| Сырттай назар салып тексерісте жөтел мен тыныстық сипатын анықтау | Оқытушының қойып берген дыбыстық жазбасын тыңдап және оған пікірлер жүргізу | |
| Алдыңғы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу. | Дәрігердің қалпы (студенттің): Науқастың (манекеннің) алдынан оң жағынан тұру. Аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ өкпе ұшы аймағынан бүғана орта сызығы бойымен; 2.Оң және сол жақ екінші қабырға аралық аймағына; 3.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық аймағына; 4.Оң жақ төртінші қабырға аралық аймағына; 5.Оң жақ бесінші қабырға аралық аймағына; 6.Оң жақ алтыншы қабырға аралық аймағына; | |
| Беткей бүйір аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің (студенттің) қалпы: Алдыңғы жақтан аускультация жүргізу (Дәрігерге қолайлы болу үшін сол жаққа қарай шегінуге болады). Қолтық асты ортаңғы сызық бойымен аускультация жүргізу: 1.Оң жақ алтыншы қабырға аралық деңгейде, сол жақтан манекеннің ерекшелігіне байланысты аускультация жүргізу мүмкін емес, сондықтан тек (ауызша түрде баяндау). 2.Оң және сол жетінші қабырға аралық деңгейде. | |
| Артқы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің(студенттің) қалпы: Науқастың (манекеннің) артынан сол жақтан тұрып аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ жауырын үсті аймағында; жауырынаралық аймағында; Паравертебральды (омыртқа маңы) сызықпен; 2.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық дейгейде 3.Оң сол бесінші қабырға аралық дейгейде; жауырын сызығымен жауырын асты аймағына; 4.Оң және сол жақ жетінші қабырға аралық дейгейінде; 5.Оң және сол жақ сегізінші қабырға аралық дейгейде; | |
| «Еркін»аускультация жүргізу | Классикалық емес өкпе аускультациясын жүргізу-«Еркін» аускультация(мақсаты: қосымша тыныс алу шуын нақтылау, анықтау). | |
| Тыныс алу жиілігін есептеу | Тыныс шуы аймағына фонендоскоп қойып, 1 минутта тыныс алу жиілігін есептеу. Тыныс жиілігі минутына 32 рет. | |
| Тыныс алу түрін анықтау оған сипаттама беру | Талдау жасау: Қатты тыныс. | |
| Қосымша шудың «тыныстық» түрін анықтау сипаттамасын беру | Талдау жасау: Өкпенің барлық бөлігінде құрғақ ысқарықты сырыл естіледі. | |
| Қорытыны жасау | Болжамды диагноз: Жедел обструктивті бронхит. |
ЕСКЕРТУ: 1,6,7,8,9 –тармақтардағы жауаптың нәтижелері таңдалған есепке байланысты, 2,3,4,5 тармақтары –бірдей орындалады.
№5 Бала 5 жаста. Шағымы: тыныс алуының қиындауы, ұстама тәріздес жөтелдің пайда болуы. Ауру анамнезінде: атопиялық дерматит белгісі емшек жасынан бастап пайда болды. Жиі, жылына 7 рет ентігумен, ұзақ уақытқа созылытын құрғақ мардымсыз жөтелмен көріністелетін респираторлы аурумен ауырады. Анасы поллинозбен сырқаттанады.
Қазір баланы тыңдап, жөтеліне сипаттама бер.
Өкпеге аускультация жаса.
Тыныс алу жиілігін есепте.
Тыныс алу түрін анықтап, сипаттама бер.
Тыныс алу шуылын анықтап, сипаттама жаса.
Қорытынды жаса (болжамды диагноз қой).
Өкпе аускультациясы (жасы 5 те)
Есеп №5. Тапсырма: Құрастырылған есеппен танысып және оны шешіп қорытынды жасаңыз.
| № | Сатылар | Іс-әрекет қатары |
| Сырттай назар салып тексерісте жөтел мен тыныстық сипатын анықтау | Оқытушының қойып берген дыбыстық жазбасын тыңдап және оған пікірлер жүргізу | |
| Алдыңғы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу. | Дәрігердің қалпы (студенттің): Науқастың (манекеннің) алдынан оң жағынан тұру. Аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ өкпе ұшы аймағынан бүғана орта сызығы бойымен; 2.Оң және сол жақ екінші қабырға аралық аймағына; 3.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық аймағына; 4.Оң жақ төртінші қабырға аралық аймағына; 5.Оң жақ бесінші қабырға аралық аймағына; 6.Оң жақ алтыншы қабырға аралық аймағына; | |
| Беткей бүйір аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің (студенттің) қалпы: Алдыңғы жақтан аускультация жүргізу (Дәрігерге қолайлы болу үшін сол жаққа қарай шегінуге болады). Қолтық асты ортаңғы сызық бойымен аускультация жүргізу: 1.Оң жақ алтыншы қабырға аралық деңгейде, сол жақтан манекеннің ерекшелігіне байланысты аускультация жүргізу мүмкін емес, сондықтан тек (ауызша түрде баяндау). 2.Оң және сол жетінші қабырға аралық деңгейде. | |
| Артқы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің(студенттің) қалпы: Науқастың (манекеннің) артынан сол жақтан тұрып аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ жауырын үсті аймағында; жауырынаралық аймағында; Паравертебральды (омыртқа маңы) сызықпен; 2.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық дейгейде 3.Оң сол бесінші қабырға аралық дейгейде; жауырын сызығымен жауырын асты аймағына; 4.Оң және сол жақ жетінші қабырға аралық дейгейінде; 5.Оң және сол жақ сегізінші қабырға аралық дейгейде; | |
| «Еркін»аускультация жүргізу | Классикалық емес өкпе аускультациясын жүргізу-«Еркін» аускультация(мақсаты: қосымша тыныс алу шуын нақтылау, анықтау). | |
| Тыныс алу жиілігін есептеу | Тыныс шуы аймағына фонендоскоп қойып, 1 минутта тыныс алу жиілігін есептеу. Тыныс жиілігі минутына 40 рет. | |
| Тыныс алу түрін анықтау оған сипаттама беру | Талдау жасау: Өкпенің барлық бөліктерінде қатты тыныс естіледі, дем шығару ұзарған. | |
| Қосымша шудың «тыныстық» түрін анықтау сипаттамасын беру | Талдау жасау:Дем шығарағн кезде құрғақ сырыл естіледі. | |
| Қорытыны жасау | Болжамды диагноз: Қолқа демікпесі,ұзақ ағымды, асқыну кезеңі.. |
ЕСКЕРТУ: 1,6,7,8,9 –тармақтардағы жауаптың нәтижелері таңдалған есепке байланысты, 2,3,4,5 тармақтары –бірдей орындалады.
№6 Балаға 11 ай. Шағымы: мазасыздық, дене қызуының 37,5 С-қа дейін көтерілуі, жиі жөтелу, 3 күндей мұрынынан су ағу, нәресте кезеңінен бастап балада шулы тыныс пайда болып, кейін баланың өсуіне байланысты азайды. Тексеріп қарағанда кеуденің екі жағы симметриялы, тыныс алу процесіне бірдей қатысады. Перкуссия барысында өкпе үні ашық.
Қазір баланы тыңдап, жөтеліне сипаттама бер.
Өкпеге аускультация жаса.
Тыныс алу жиілігін есепте.
Тыныс алу түрін анықтап, сипаттама бер.
Тыныс алу шуылын анықтап, сипаттама жаса.
Қорытынды жаса (болжамды диагноз қой).
Өкпе аускультациясы (жасы 11 ай)
Есеп №5. Тапсырма: Құрастырылған есеппен танысып және оны шешіп қорытынды жасаңыз.
| № | Сатылар | Іс-әрекет қатары |
| Сырттай назар салып тексерісте жөтел мен тыныстық сипатын анықтау | Оқытушының қойып берген дыбыстық жазбасын тыңдап және оған пікірлер жүргізу | |
| Алдыңғы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу. | Дәрігердің қалпы (студенттің): Науқастың (манекеннің) алдынан оң жағынан тұру. Аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ өкпе ұшы аймағынан бүғана орта сызығы бойымен; 2.Оң және сол жақ екінші қабырға аралық аймағына; 3.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық аймағына; 4.Оң жақ төртінші қабырға аралық аймағына; 5.Оң жақ бесінші қабырға аралық аймағына; 6.Оң жақ алтыншы қабырға аралық аймағына; | |
| Беткей бүйір аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің (студенттің) қалпы: Алдыңғы жақтан аускультация жүргізу (Дәрігерге қолайлы болу үшін сол жаққа қарай шегінуге болады). Қолтық асты ортаңғы сызық бойымен аускультация жүргізу: 1.Оң жақ алтыншы қабырға аралық деңгейде, сол жақтан манекеннің ерекшелігіне байланысты аускультация жүргізу мүмкін емес, сондықтан тек (ауызша түрде баяндау). 2.Оң және сол жетінші қабырға аралық деңгейде. | |
| Артқы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу | Дәрігердің(студенттің) қалпы: Науқастың (манекеннің) артынан сол жақтан тұрып аускультация жүргізу: 1.Оң және сол жақ жауырын үсті аймағында; жауырынаралық аймағында; Паравертебральды (омыртқа маңы) сызықпен; 2.Оң және сол жақ үшінші қабырға аралық дейгейде 3.Оң сол бесінші қабырға аралық дейгейде; жауырын сызығымен жауырын асты аймағына; 4.Оң және сол жақ жетінші қабырға аралық дейгейінде; 5.Оң және сол жақ сегізінші қабырға аралық дейгейде; | |
| «Еркін»аускультация жүргізу | Классикалық емес өкпе аускультациясын жүргізу-«Еркін» аускультация(мақсаты: қосымша тыныс алу шуын нақтылау, анықтау). | |
| Тыныс алу жиілігін есептеу | Тыныс шуы аймағына фонендоскоп қойып, 1 минутта тыныс алу жиілігін есептеу. Тыныс жиілігі минутына 24 рет. | |
| Тыныс алу түрін анықтау оған сипаттама беру | Талдау жасау: Өкпенің барлық бөліктерінде қатты тыныс естіледі. | |
| Қосымша шудың «тыныстық» түрін анықтау сипаттамасын беру | Талдау жасау: Стридор тәріздес | |
| Қорытыны жасау | Болжамды диагноз: Жедел жай бронхит.Туа біткен көмекей стридоры. |
Өкпе аускультациясы (жасы 5 жас)
Студенттің өкпе аускультациясын жүргізу техникасын, іс–әрекет дұрыстығын және бағалау парағын қадамдар қорытындылауын бағалау.
Студент дыбыс шуының сипатын бағалай білу керек (дабыл сигналын қосқанда), тыныс алу жиілігін санау, негізгі және қосымша тыныс шуын анықтап, қорытынды шығару.
Станция. Студент №________
Өкпе аускультациясы
| № | Қадамдар | Балл | ||
| Орындалған жоқ | Жартылай орындалды | Дұрыс орындалды | ||
| Сырттай назар салып тексеріп, жөтел мен тыныстың сипатын анықтау | 0,5 | |||
| Алдыңғы аймақтарда симмертиялы түрде аускультация жүргізу | 0,5 | |||
| Беткей бүйір аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу. | 0,5 | |||
| Артқы аймақтарда симметриялы түрде аускультация жүргізу. | 0,5 | |||
| «Еркін» аускультация жүргізу. | 0,5 | |||
| Тыныс алу жиілігін санау. | 0,5 | |||
| Тыныс алу түрін анықтап оған сипаттама беру. | 0,5 | |||
| Қосымш шудың (тыныстық) түрін анықтап сипаттама беру. | 0,5 | |||
| Қорытынды жасау. | 0,5 | |||
| Барлығы. | 4,5 | 9,0 |
Бекет рейтингі:
“Өте жақсы” 8,9-9,0 балл (90-100%)
“Жақсы” 8,0-6,7 балл (75-89%)
“Қанағаттанарлық” 6,6-4,5 балл (74-50%)
“Қанағаттанарлықсыз” 4,5 баллдан төмен (0,49%)
Емтихан қабылдаушының қолы________ Күні_____________
Жүрек аускультациясы
№1 Ұл бала, 10 жасар. Шағымдары: жүрек маңындағы ауырсынуға. Анамнезін де: Іріңді баспамен ауырғаннан соң 2 аптадан кейін жүрек маңындағы және буындарының ауырсынуын сезінген. Қарап тексерген де шынтақ, шынтақ-білезік, тізе және тізе-табан бындары ісініп, қызарған, қимыл-қозғалысы шекктеліп аырсынған. Жүрек пальпациясы мен перкуссиясында – өзгеріс байқалмаған.
Жүрек аускультациясын жүргізіңіз.
Жүректің соғу жиілігін санап жүрек ырғағынына сипаттама беріңіз.
Жүрек тоны мен шуларын анықтап, сипаттама беріңіз.
Қорытынды жасаңыз (болжам диагноз).
Станцияның ұзақтығы - 5 минут.
Алынған нәтижені бағалау және келесі станцияға өту – 2 минут.
ОҚКЕ 4 - станциясы
Жүрек аускультациясы (10 жасар). Есеп №1. Тапсырма: Құрастырылған есеппен танысып және оны шешіп қорытынды жасаңыз.
| № | Кезеңдері | Іс-әрекеттердің сатылығы |
| Жүрек ұшының аускультациясын жүргізу (митральді қақпақшаның проекциясымен аускультация). | Сол жақтан, бесінші қабырға аралығының маңына, 1 см ішке қарай ортаңғы бұғана сызығы бойымен фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «жүрек ұшы– митральді қақпақша». | |
| Төстен оңға қарай екінші қабырға аралығымен аускультация жүргізу (қолқа проекциясымен аускультация). | Төстен 1 см оңға қарай, екінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «қолқа». | |
| 3 3 | Төстен солға қарай екінші қабырға аралығымен аускультация жүргізу (өкпе артериясының проекциясымен аускультация). | Төстен 1 см солға қарай, екінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «өкпе артериясы». |
| Семсер тәрізді өсінді аймағында аускультация жүргізу (үш ашпалы қақпашасының проекциясымен аускультация). | Семсер тәрізді өсінді маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «үш ашпалы қақпаша». | |
| Боткина нүктесін де аускультация жүргізу (қолқа қақпашасы проекциясымен аускультация). | Төстен солға қарай, төртінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «Боткина нүктесі – қолқа қақпашасы». | |
| Жүректің соғу жиілігін санау, интерпретация. | Сол жақтан, бесінші қабырға аралығының маңына, 1 см ішке қарай ортаңғы бұғана сызығы бойымен (жүрек ұшына) фонендоскопты қойыңыз (жүрек ұшы– митральді қақпақша). Іс-әрекетті баяндау: ЖСЖ минутына96 рет, орташа айқындалған тахикардия. | |
| Жүрек тондарын анықтап, сипаттама беріңіз. | Іс-әрекетті баяндау: Жүрек тондары айқын, қатты, ырғақты. | |
| Жүрек маңындағы шуларды анықтап, сипаттама беріңіз. | Іс-әрекетті баяндау: Қолқа үстінен созылыңқы, дөрекі тембрлі – диастолалық шу естіледі. | |
| Қорытынды жасау | Болжам диагноз: Жедел ревматикалық қызба, кардит (қолқалық вальвулит; студентке ескерту – бұл жер де басқаша айтуға болады – «қолқа қақпақшасының зақымдануымен эндокардит»), полиартрит. |
Жүрек аускультациясы
№2Ұл бала, 10 жаста. Шағымдары: ентікпеге, тез шаршағыштыққа, әлсіздікпен дене салмағының аздығына. Анамнезін де: ерте жасынан жүрек маңында шулар естіледі, кардиолог бақылауында тұрады; пневмониялармен жиі ауырады. Пальпация да жүрек ұшы солға ығысқан, перкуссия да – жүрек шекаралары кеңейген. АҚ 90/50 мм сын. бағ.
Жүрек аускультациясын жүргізіңіз.
Жүректің соғу жиілігін санап жүрек ырғағынына сипаттама беріңіз.
Жүрек тоны мен шуларын анықтап, сипаттама беріңіз.
Қорытынды жасаңыз (болжам диагноз).
ОҚКЕ 4 - станциясы
Жүрек аускультациясы (10 жасар). Есеп №2. Тапсырма: Құрастырылған есеппен танысып және оны шешіп қорытынды жасаңыз.
| № | Кезеңдері | Іс-әрекеттердің сатылығы |
| Жүрек ұшының аускультациясын жүргізу (митральді қақпақшаның проекциясымен аускультация). | Сол жақтан, бесінші қабырға аралығының маңына, 1 см ішке қарай ортаңғы бұғана сызығы бойымен фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «жүрек ұшы– митральді қақпақша». | |
| Төстен оңға қарай екінші қабырға аралығымен аускультация жүргізу (қолқа проекциясымен аускультация). | Төстен 1 см оңға қарай, екінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «қолқа». | |
| 3 3 | Төстен солға қарай екінші қабырға аралығымен аускультация жүргізу (өкпе артериясының проекциясымен аускультация). | Төстен 1 см солға қарай, екінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «өкпе артериясы». |
| Семсер тәрізді өсінді аймағында аускультация жүргізу (үш ашпалы қақпашасының проекциясымен аускультация). | Семсер тәрізді өсінді маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «үш ашпалы қақпаша». | |
| Боткина нүктесін де аускультация жүргізу (қолқа қақпашасы проекциясымен аускультация). | Төстен солға қарай, төртінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «Боткина нүктесі – қолқа қақпашасы». | |
| Жүректің соғу жиілігін санау, интерпретация. | Сол жақтан, бесінші қабырға аралығының маңына, 1 см ішке қарай ортаңғы бұғана сызығы бойымен (жүрек ұшына) фонендоскопты қойыңыз (жүрек ұшы– митральді қақпақша). Іс-әрекетті баяндау: ЖСЖ минутына92 рет, орташа айқындалған тахикардия. | |
| Жүрек тондарын анықтап, сипаттама беріңіз. | Іс-әрекетті баяндау: Жүрек тондары айқын, II тонның акценті өкпе артериясының үстінен естіледі. | |
| Жүрек маңындағы шуларды анықтап, сипаттама беріңіз. | Іс-әрекетті баяндау: Өкпе артериясының үстінен, жүрек ұшында систоло-диастолалық - дөрекі, машиналы, созылыңқы шу естіледі. | |
| Қорытынды жасау | Болжам диагноз: Цианозсыз, кіші қан айналымы толықтаған жүректің тума ақауы (ЖТА). Ашық артериалық.арна. |
№3Ұл бала, 10 жаста. Шағымдары: ентікпеге, тез шаршағыштыққа, әлсіздікпен дене салмағының аздығына. Анамнезін де: ерте жасынан жүрек маңында шулар естіледі, кардиолог бақылауында тұрады; пневмониялар және бронхиттермен жиі ауырады. Пальпация да 3-4 қабырға аралығында төстің сол қыры бойында систалалық дірілдеу («мысық пырылы»), жүрек ұшының солға ығысуы, перкуссия да – жүрек шекаралары кеңейген.
Жүрек аускультациясын жүргізіңіз.
Жүректің соғу жиілігін санап жүрек ырғағынына сипаттама беріңіз.
Жүрек тоны мен шуларын анықтап, сипаттама беріңіз.
Қорытынды жасаңыз (болжам диагноз).
Жүрек аускультациясы (10 жасар). Есеп №3. Тапсырма: Құрастырылған есеппен танысып және оны шешіп қорытынды жасаңыз.
| № | Кезеңдері | Іс-әрекеттердің сатылығы |
| Жүрек ұшының аускультациясын жүргізу (митральді қақпақшаның проекциясымен аускультация). | Сол жақтан, бесінші қабырға аралығының маңына, 1 см ішке қарай ортаңғы бұғана сызығы бойымен фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «жүрек ұшы – митральді қақпақша». | |
| Төстен оңға қарай екінші қабырға аралығымен аускультация жүргізу (қолқа проекциясымен аускультация). | Төстен 1 см оңға қарай, екінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «қолқа». | |
| 3 3 | Төстен солға қарай екінші қабырға аралығымен аускультация жүргізу (өкпе артериясының проекциясымен аускультация). | Төстен 1 см солға қарай, екінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «өкпе артериясы». |
| Семсер тәрізді өсінді аймағында аускультация жүргізу (үш ашпалы қақпашасының проекциясымен аускультация). | Семсер тәрізді өсінді маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «үш ашпалы қақпаша». | |
| Боткина нүктесін де аускультация жүргізу (қолқа қақпашасы проекциясымен аускультация). | Төстен солға қарай, төртінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «Боткина нүктесі – қолқа қақпашасы». | |
| Жүректің соғу жиілігін санау, интерпретация. | Сол жақтан, бесінші қабырға аралығының маңына, 1 см ішке қарай ортаңғы бұғана сызығы бойымен (жүрек ұшына) фонендоскопты қойыңыз (жүрек ұшы– митральді қақпақша). Іс-әрекетті баяндау: ЖСЖ минутына136 рет, тахикардия. | |
| Жүрек тондарын анықтап, сипаттама беріңіз. | Іс-әрекетті баяндау: Жүрек тондары анық, өкпе артериясының үстінен II тонның бөлінуі мен, акценті байқалады. | |
| Жүрек маңындағы шуларды анықтап, сипаттама беріңіз. | Іс-әрекетті баяндау: Сол жақтан, II-III қабырға аралығынан диастола-систолалық – дөрекі тембрлі, созылыңқы шу естіледі. | |
| Қорытынды жасау | Болжам диагноз: Цианозсыз, кіші қан айналымы толықтаған жүректің тума ақауы (ЖТА). Қарынша аралық перденің ақауы (жоғары). |
№4Ұл бала, 10 жаста. Шағымдары: ентікпеге, жүректің соғуына, тез шаршағыштыққа, жүрек маңында ауырсынуға. Анамнезін де: Жиі баспамен ауырады, сол себепті ЛОР дәрігеріне қаралған, оның қорытындысы – «созылмалы тонзиллит». Пальпация да жүрек ұшы солға ығысып әлсіреген, перкуссия да – жүрек шекаралары көбірек солға қарай кеңейген.
Жүрек аускультациясын жүргізіңіз.
Жүректің соғу жиілігін санап жүрек ырғағынына сипаттама беріңіз.
Жүрек тоны мен шуларын анықтап, сипаттама беріңіз.
Қорытынды жасаңыз (болжам диагноз).
Жүрек аускультациясы (10 жасар). Есеп №4. Тапсырма: Құрастырылған есеппен танысып және оны шешіп қорытынды жасаңыз.
| № | Кезеңдері | Іс-әрекеттердің сатылығы |
| Жүрек ұшының аускультациясын жүргізу (митральді қақпақшаның проекциясымен аускультация). | Сол жақтан, бесінші қабырға аралығының маңына, 1 см ішке қарай ортаңғы бұғана сызығы бойымен фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «жүрек ұшы– митральді қақпақша». | |
| Төстен оңға қарай екінші қабырға аралығымен аускультация жүргізу (қолқа проекциясымен аускультация). | Төстен 1 см оңға қарай, екінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «қолқа». | |
| 3 3 | Төстен солға қарай екінші қабырға аралығымен аускультация жүргізу (өкпе артериясының проекциясымен аускультация). | Төстен 1 см солға қарай, екінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «өкпе артериясы». |
| Семсер тәрізді өсінді аймағында аускультация жүргізу (үш ашпалы қақпашасының проекциясымен аускультация). | Семсер тәрізді өсінді маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «үш ашпалы қақпаша». | |
| Боткина нүктесін де аускультация жүргізу (қолқа қақпашасы проекциясымен аускультация). | Төстен солға қарай, төртінші қабырға аралығының маңына фонендоскопты қойыңыз. Іс-әрекетті баяндау: «Боткина нүктесі – қолқа қақпашасы». | |
| Жүректің соғу жиілігін санау, интерпретация. | Сол жақтан, бесінші қабырға аралығының маңына, 1 см ішке қарай ортаңғы бұғана сызығы бойымен (жүрек ұшына) фонендоскопты қойыңыз (жүрек ұшына). Іс-әрекетті баяндау: ЖСЖ минутына92 рет, орташа айқындалған тахикардия. | |
| Жүрек тондарын анықтап, сипаттама беріңіз. | Іс-әрекетті баяндау: Жүрек тондары анық, жүрек ұшынында I тонның әлсіреуі байқалады. | |
| Жүрек маңындағы шуларды анықтап, сипаттама беріңіз. | Іс-әрекетті баяндау: Алдыңғы аксилярлық сызыққа дейіңгі, қолтық асты аймағы маңына берілетін, жүрек ұшынында дөрекі тембрлі, созылыңқы, үрлегендей - систолалық шу естіледі. | |
| Қорытынды жасау | Болжам диагноз: Жедел ревматикалық қызба, кардит (қолқалық вальвулит; студентке ескерту – бұл жер де басқаша айтуға болады – «митральді қақпақшаның зақымдануымен жүретін эндомиокардит, миокардит»). |
№5 Ұл бала, 10 жаста. Шағымдары: ентікпеге, тез шаршағыштыққа, әлсіздікке. Анамнезін де: ерте жасынан жүрек маңында шу естіледі, кардиолог бақылауында тұрады; пневмониялармен жиі ауырады. Пальпация да өзгерістер байқалмайды, перкуссия да – жүрек шекаралары оңға кеңейген.
Жүрек аускультациясын жүргізіңіз.
Жүректің соғу жиілігін санап жүрек ырғағынына сипаттама беріңіз.
Жүрек тоны мен шуларын анықтап, сипаттама беріңіз.
Қорытынды жасаңыз (болжам диагноз).
Жүрек аускультациясы (10 жасар). Есеп №5 Тапсырма: Құрастырылған есеппен танысып және оны шешіп қорытынды жасаңыз.
Поиск по сайту: