Гетерофунциональные органические соединения

22. Гидрокси-, оксоқышқылдар. Стереоизомерия, таутомерия. Бір негізді (сүт, g және b-гидроксимай), екі негізді (алма, шарап), үш негізді (лимон) гидроксиқышқылдар. гидрокси-, оксо-, фенолоқышқылдардың реакциялық қабілеті.

23. Гидроксиқышқылдардың және α-аминоқышқылдардың стереоизомериясы. Асимметриялық көміртек атомы хиральді орталық ретінде. Бір хиральді орталығы бар молекулалардың стереоизомериясы (энантиомерия). Оптикалық активтілік. Глицерин альдегиді конфигурациялық стандарт ретінде. Фишердің проекциялық формулалары. Стереохимиялық номенклатураның D- және L- жүйесі. Салыстырмалы және абсолютті конфигурациясы.

24. Екі (шарап қышқылы) және одан да көп хиральді орталығы бар молекулалардың стереоизомериясы: энантиомерия, диастереомерия. Мезоформалар. Рацематтар. Кеңістіктік құрылыстың биологиялық активтілікпен байланысы.

25. Аминоспирттер: аминоэтанол (коламин), холин, ацетилхолин. Аминофенолдар: дофамин, норадреналин. Осы қосылыстардың және олардың туындыларының биологиялық ролі туралы түсінік.

26. Гидрокси- және аминоқышқылдар. альфа-гидрокси- және бета- және гамма-аминоқышқылдардың элиминирлену реакциялары. Лактамдар. Лактондар.

27. Альдегидо- және кетоноқышқылдар: глиоксил, пирожүзім, ацетосірке, қымыздықсірке, a-кетоглутар қышқылдары. b-кетоноқышқылдарджың декарбоксилдену және a-кетоноқышқылдардың тотығып, декарбоксилдену реакциялары. Кето-енолдық таутомерия.

28. Бензол ядросының гетерофункционалды туындылары дәрілік заттар ретінде. Салицил қышқылы және оның туындылары (ацетилсалицил қышқылы, фенилсалицилат). Пара-аминобензой қышқылы және оның туындылары (анестезин, новокаин). Пара-аминобензой қышқылының биологиялық ролі. Сульфанил қышқылы және оның амиді (стрептоцид). Сульфаниламидті препараттар.

α-Аминоқышқылдар. Пептидтер. Ақуыздар.

29. α-аминоқышқылдардың құрылысы, жіктелуі, номенклатурасы. Ақуыздың құрамына кіретін аминоқышқылдар. Құрылысы, номенклатурасы. Стереоизомерия. Қышқылдық-негіздік қасиеттері, биполярлы құрылысы.

30. Әртүрлі белгілеріне байланысты α-аминқышқылдарының жіктелуі: радикалдың және оны құрайтын орынбасарлардың химиялық табиғаты бойынша (алифатты, ароматты, гетероциклді; гидроксилді, карбоксилді немесе амидті топтар, аминотоп; күкірт құрамды); радикалдардың полярлығы; қышқылдық-негіздік қасиеттері бойынша.

31. Кетоқышқылдардан a-аминоқышқылдардың түзілуінің биосинтетикалық жолдары: тотықсызданып аминдеу реакциялары және трансаминдеу реакциясы.

32. a-аминоқышқылдарының химиялық қасиеттері гетерофункционалды қосылыстар ретінде. Ішкі комплексті тұздардың түзілуі. Этерификация, ацилирлеу, алкилирлеу реакциялары, иминдердің түзілуі. Азотты қышқыл мен формальдегидпен әрекеттесуі, осы реакцияларды амин қышқылдарының анализі үшін мәні.

33. a-аминоқышқылдарының биологиялық маңызды реакциялары. Дезаминдеу (тотықтырмай және тотықтырып) реакциялары. Гидроксилдеу реакциялары. a-аминоқышқылдарының декарбоксилденуі – биогенді аминдердің және биореттеуіштердің (коламин, гистамин, триптамин, серотонин, кадаверин, b-аланин, g-аминомай қышқылы) түзілу жолы.

34. Пептидтер. Пептидті топтың электрондық және кеңістіктік құрылысы. Пептидтердің қышқылдық және сілтілік гидролизі.

35. Ақуыздар, құрылысы, жалпы қасиеттері, жіктелуі. Ақуыздардың біріншілік құрылымы. Жартылай және толық гидролиз. Күрделі ақуыздар туралы түсінік.

Көмірсулар.

36. Көмірсулар. Моносахаридтер. Стереоизомерия. Моносахаридтердің жіктелуі. Альдоздар, кетоздар; триоздар, тетроздар, пентоздар, гексоздар.

37. Моносахаридтердің стереоизомериясы. D және L-стереохимиялық қатары. Ашық және циклді формалары. Фишердің формулалары және Хеуорстың формулалары. Фуранозалар және пиранозалар; a- және b-аномерлер. Цикло-оксо-таутомерия. Моносахаридтердің пиранозалық формаларының конформациясы. Пентоздардың (рибоза, ксилоза); гексоздардың (глюкоза, манноза, галактоза, фруктоза); дезоксисахаралардың (2-дезоксирибоза); аминосахаралардың (глюкозамин, маннозамин, галактозамин) маңызды өкілдерінің құрылысы.

38. Моносахаридтердің циклді формаларындағы аномерлі орталықтың нуклеофилді орынбасуы. O- және N- гликозидтер. Гликозидтердің гидролизі. Моносахаридтердің фосфаттары. Аминосахарларды ацилирлеу.

39. Моносахаридтердің тотығуы. Альдоздардың тотықсыздану қасиеттері. Гликон, гликар, гликурон қышқылдары.

40. Моносахаридтердің тотықсыздануы (ксилит, сорбит, маннит, дульцит). Альдоздар мен кетоздардың өзара айналымы (эпимеризация).

41. Олигосахаридтер. Дисахаридтер: мальтоза, целлобиоза, лактоза, сахароза. Құрылысы, цикло-оксо-таутомерия. Тотықтырғыштық қасиеттері. Гидролиз.

42. Гомополисахаридтер: крахмал (амилоза және амилопектин), гликоген, целлюлоза. Екіншілік құрылым туралы түсінік (амилоза).

43. Гетерополисахаридтер: гиалурон қышқылы, хондроитинсульфаттар. Біріншілік құрылым. Гепариннің құрылысы туралы ұғым. Аралас көмірсу құрамды биополимерлер туралы түсінік. Гликопротеиндер.

44. Гексоздардың пиранозалық формаларының конформациясы. О и N-гликозидтер. Гликозидтердің гидролизі. Аминосахарлардың ацилирленуі.

Липидтер. Сабындалатын және сабындалмайтын липидтер.

45. Сабындалатын липидтер. Табиғи майлар триацилглицериндердің қоспасы ретінде. Липидтердің құрамына кіретін негізгі табиғи жоғары май қышқылдары: пальмитин, стеарин, олеин, линол, линолен, арахидон қышқылдары. Липидтердің балқу температурасының шамасымен қышқылдардың қанығу дәрежесінің өзара байланысы.

46. Фосфолипидтер. Фосфатидті қышқылдар. Фосфатидилэтаноламиндеры (коламинкефалиндер), фосфатидилсериндер (серинкефалиндер), фосфатидилхолиндер (лецитиндер) – клеткалық мембраналардың құрылымдық компоненттері. Гликолипидтер, түсінігі.

47. Стероидтар. Олардың биологиялық ролі туралы түсінік. Стериндер. Холестерин. Эргостерин. Олардың Д тобының витаминдеріне айналуы. Өт қышқылдары. Хол қышқылы. Гликохол қышқылы. Таурохол қышқылы. Стероидты гормондар (эстрон, тестостерон, кортикостерон, преднизолон) туралы түсінік.

Биологиялық маңызды гетероциклді қосылыстар. Бес – және шалты мүшелі бір және екі гетероатомды гетероциклдер. Алкалоидтар. Нуклеотидтер және олардың туындылары. Нуклеин қышқылдары. Алкалоидтар.

48. Бір гетероатомды гетероциклдер. Пиррол, индол, пиридин, хинолин. Ароматтылық. Қышқылдық-негіздік қасиеттері. Пирролдық және пиридиндік азот атомының злектрондық құрылысы.

49. Бірнеше гетероатомды гетероциклдер. Пиразол, имидазол, пиримидин, пурин. Мысалға имидазолдың таутомериясы. Гидроксипуриндер (гипоксантин, ксантин, несеп қышқылы). Бес – және шалты мүшелі бір және екі гетероатомды гетероциклдердің химиялық қасиеттері. Пиррол, пиразолон туындылары. Пиридиннің биологиялық маңызды туындылары – никотинамид, пиридоксаль.

50. Конденсирленген гетероциклдер. Нуклеин қышқылының құрамына кіретін нуклеиндік негіщздер. Пиримидиндік (урацил, тимин, цитозин) және пуриндік (аденин, гуанин) негіздер. Ароматты қасиеттері. Лактим-лактамды таутомерия. Дезаминдеу реакциялары.

51. Нуклеозидтер. Нуклеидік негіздің көмірсу қалдығымен байланысының сипаты, гликозидті орталықтың конфигурациясы. Нуклеозидтердің гидролизі.

52. Нуклеотидтер. Нуклеин қышқылдарын түзетін мононуклеотидтердің құрылысы. Номенклатурасы. Нуклеотидтердің гидролизі.

53. Нуклеин қышқылдары. Нуклеин қышқылдарының біріншілік құрылымдары. Фосфодиэфирлі байланыс. Рибонуклеин және дезоксирибонуклеин қышқылдары. РНҚ и ДНҚ нуклеотидтік құрамы. Нуклеин қышқылдарының гидролизі.

54. Нуклеозидмоно- және полифосфаттар. АМФ, АДФ, АТФ. Нуклеозидциклофосфаттар (ЦАМФ). Макроэргиялық қосылыстардың және клеткаішілік биореттеуіштердің қызметін орындауға мүмкіндік беретін осы нуклеотидтердің құрылысының ерекшеліктері.

55. Алкалоидтар туралы түсінік. Никотин, кофеин, морфин, хининнің құрылысы туралы ұғым.

Поиск по сайту: