госпистализация

Курсы 3

Тақырып №1-15

Құрастырған:

оқытушы_________ Довгаль Г.Д.

Семей – 2014 ж.

Кафедра отырысында бекітілген

«____»___________ 201___ж. № __ хаттама

Кафедра меңгерушісі/оқу ісін меңгеруші ____________________ Тоқанова.А.Ә., қолы

ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы

Кафедра отырысында бекітілген

«____»___________ 201___ж. № __ хаттама

Келесі өзгерістер мен толықтырулар енгізілді (әдістемелік нұсқаудың нөмірін көрсету)

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

Кафедра меңгерушісі/ оқу ісін меңгеруші ____________________ Тоқанова.А.Ә., қолы

ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы

Кафедра отырысында бекітілген

«____»___________ 201___ж. № __ хаттама

Келесі өзгерістер мен толықтырулар енгізілді (әдістемелік нұсқаудың нөмірін көрсету)

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

Кафедра меңгерушісі/ оқу ісін меңгеруші ____________________ Тоқанова.А.Ә., қолы

ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы

Кафедра отырысында бекітілген

«____»___________ 201___ж. № __ хаттама

Келесі өзгерістер мен толықтырулар енгізілді (әдістемелік нұсқаудың нөмірін көрсету)

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

Кафедра меңгерушісі/ оқу ісін меңгеруші ____________________ Тоқанова.А.Ә., қолы

ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы

Кафедра отырысында бекітілген

«____»___________ 201___ж. № __ хаттама

Келесі өзгерістер мен толықтырулар енгізілді (әдістемелік нұсқаудың нөмірін көрсету)

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

Кафедра меңгерушісі/ оқу ісін меңгеруші ____________________ Тоқанова.А.Ә., қолы

Ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы

1.Тақырып №1: Эпидемиялық процесс туралы ұғым. Эпидемиялық процестің көріну түрлері мен құрылымы. Эпидемиялық процеске әсер ететін факторлар.

2. Мақсаты: Эпидемиялық процесс туралы білімі мен дағдыларын меңгеру.

3. Оқытудың міндеттері:

• Студент білу керек: ҚР халқының санитарлық эпидемиологиялық салауаттылығы туралы заңын.
• эпидемиологияның жалпы заңдары мен категорияларын, кең таралған жұқпалы аурулардың биологиялық-экологиялық сипаттамасын, олардың эпидемиологиясын.
• тұрғындар арасында жұқпалы (паразитарлық) аурулардың пайда болуы мен таралу заңдылықтарын, себептері мен жағдайларын, жеке нозологиялық жұқпалы (паразитарлық) аурулардың эпидемиялық (эпизоотиялық) процесінің даму және көріну механизмдерін.

• Студент істей білуі керек: Сырқаттанушылықты болжау және эпидемиологиялық жағдайларды бағалау негізінде мәселелі-мақсатты эпидемияға қарсы шаралар жүргізуді, сонымен қатар эпидемиялық ошақтарда жою бойынша жоспар құрастыру;
• Жұқпалы аурулардың кең таралған нозологиялық түрлерінің алдын алу және эпидемияға қарсы керекті шараларды іске асыру.
• Карантиндік жұқпалар кезіндегі керекті жедел эпидемияға қарсы шараларды жүргізуді.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Эпидемиялық процесс анықтамасы.

2. Эпидемиялық процесс дамуының механизмі. Жұқпалы (паразитарлы) аурулар қоздырғыштарының берілу механизмі (берілу механизмі теориясы.

3. Табиғи ошақтық теориясы. Паразитарлық жүйенің өзін-өзі реттеу теориясы. Сәйкестік теориясы. Эпидемиялық процесс әлеуметтік-экологиялық жүйе ретінде.

4. Эпидемиялық процесс құрылымы. Эпидемиялық процестің қозғаушы күші. Эпидемиологиядағы биологиялық факторлар. Эпидемиологиядағы табиғи факторлар. Эпидемиологиядағы әлеуметтік факторлар

5. Эпидемиялық процесс көрінуі. Антропоноздар кезіндегі науқастар мен тасымалдаушылар инфекция көзі ретінде.

6. Инфекциялық процестің патогентикалық ерекшеліктері және олардың эпидемиологиялық маңызы. Қоздырғыш көзінің бөліну кезеңдері, ұзақтығы және түрлері.

7. Адам ағзасында вирустың және бактерияның персистенциясы. Баяу инфекциялар. Экзогенді, эндогенді және аутоинфекциялар.

8.Шартты-патогендік микроорганизмдердің үдеушінің мағынасы адамның инфекцияның патологии. Патогендік және шартты-патогендік қоздырғыштың межеле- салыстырмалысы

5. Сабақ беру және оқыту әдістері:

Эвритикалық әңгімелесу:

Оқытушының алғы сөзі:

1. Оқытушы сабақ тақырыбында бағыт береді және оқытушы мен студенттер қол жеткізетін мақсатты көресетеді.

2. Сабақ тақырыбына сай бірінші студенке сөз беріледі (өз еркімен).

3. Студент баяндамасын мұқият тыңдап, оның мазмұны мен оны құру логикасына көңіл бөлу керек. Егер студент сөзі мазмұны бойынша қойылған сұрақтан ауытқыса немесе декларативті болса (дәйексіз, сипаттама түрінде, кітап тілімен), студент өз ойын білдірмесе, тек кітаптан оқылған немесе дәрістен тыңдағаны болса, оқытушы сұрақ қояды. мысалы «сіз неге олай ойлайсыз?, сіздің сөздеріңіздің тақырыпқа қандай қатысы бар?, содан кейін не болады? мынадай ой айтылды…барлығыңыз осымен келісесіздер ме не басқа пікірлеріңіз бар ма?, кім толықтырғысы немесе анықтағысы келеді? т.б.».

4.Егер сөз алушы жауабын таппаса сұрақ топқа қойылады және өз еркімен сөз беріледі.

5. Егер ол да қойылған сұраққа толық жауап бере алмаса, қашан қарастырылып жатқан тақырыпқа мәнді жауап берілмейінше сөз кезегі жалғасады.

Егер жауаптар оқытушынын қанағаттандырмаса, өзі толық дұрыс жауапты береді.

Сабақты қорытындылайды:

- сұрақты талқылау деңгейін және оның терең түсінуін мен игеруін бағалайды; игерілмеген сұрақтар бойынша ары қарай өздік жұмысқа тапсырма береді.

6. Әдебиеттер:

Негізгі:

1. Әміреев С.Ә, Темірбеков Ж.Т. Эпидемиология. Т.1. Жалпы эпидемиология. – Алматы: Ғылым, 2005.-551 с.

2. Әміреев С.Ә., Момынов Т.Ә., Черкасский Б.Л., Оспанов К.С. Жұқпалы аурулардың стандарттық анықтамасы және атқарылатын шаралар алгоритмдері. 1 т. Алматы, 2009.

3. Әміреев С.Ә., А.Жаханов, Құдайбергенұлы Қ. Медициналық паразитология Алматы: «Кітап» баспасы, 2005.- 422 с.

Қосымша:

1.Әміреев, С. Ә.

Жұқпалы және паразитарлық аурулардың стандартты анықтамалары мен іс-шаралар алгоритмдері [Текст]: в 2-х томах. Т. 2 / С. Ә. Әміреев. – Алматы: [б. И.], 2011. – 901

2.Жұқпалы аурулардын стандартты анықтамалары және іс-шаралар алгоритмдері. [Текст]: в 2-х т. т.1 / С. Ә. Әміреев [и др.]. - Алматы: [б. и.], 2009. - 633 с.

Әміреев, Сакен Әмиреевич.

3.Эпидемиология [Текст]: в 2-і т. Т.1. Жалпы эпидемиология / С. Ә. Әміреев. - Ақтөбе: А-Полиграфия, 2012

Довгаль, Галина Дмитриевна.

4.Жалпы медицина, стоматология мамандықтары бойынша эпидемиология пәнінен 2, 3 курс студенттеріне арналған әдістемелік нұсқаулардың ақпараттық блоктар жинағы: сборник / Г. Д. Довгаль, А. Қ. Оразбаева. - [б. м.], 2009

5. Жалпы дезинфекция негіздері. Оқу-әдістемелік құрал. Қ.Н.Нәбенов. 2006ж.

7. Бақылау:

Тест-бақылау.

1. Әлеуметтiк факторға жатады:

2.тамақтану сипаты

3.су көздерiнiң болуы

4.синантропты жануарлар

5.қан сорғыш жәндiктержергiлiктi жердiң рельефi

2. Табиғи факторға жатады:

1.ауа-райы

2.тұрғын үй жағдайы

3.тұрғындардың тығыздығы

4.азық- түлiктер

5.паразит популяциясы

3. Iшек инфекцияларының берiлу жолдарын көрсетiңдер:

1.тамшы

2.шаң

3.вертикальдi

4.алиментарлы

5.жыныстық

4. Қан инфекцияларының берiлу жолдарын атаңыз:

1.трансмиссивтi

2.су

3.тағам

4.тұрмыстық

5.қан сорғыш жәндiктер арқылы

5. Паразит популяциясының гетерогендiк белгiлерiн көрсетiңiз:

1.резизистенттi

2.вируленттiк

3.қабылдағыштық

4.иммунитет

5.троптылық

6. Инфекция көзiне бағытталған шараны көрсетiңiз:

1.дезинфекция

2.оңашалау

3.санитарлық-гигиеналық

4.жедел профилактика

5.дезинсекция

7. Эпидемияға қарсы шараны мына фазадла тиiмдi өткiзуге болады:

1 резервация

2эпидемиялық штамм қалыптасуы

3.эпидемиялық штамм таралуы

4.резервация штамм қалыптасуы

5маңызы жоқ

8. Берiлу жолының үзiлуiне бағытталған бiр топ шараны көрсетiңiз:

1.дератизациялық

2.режимдi-шектеу

3.оңашалау

4.санитарлық-гигиеналық

5.иммунопрофилактика

9. Эпидемиялық процестiң 2-звеносына бағытталған шараны көрсетiңiз:

1.иммуноглабулин енгiзу

2.антибиотика теропия

3.науқастарды емдеу

4.профилактикалық дезинфекция

5.науқастарды оңашалау

10. Эпидемиялық процестiң 2-звеносына бағытталған шараны көрсетiңiз:

1.стерилизация

2.науқастарды оңашалау

3.дератизация

4.иммунопрофилактика

5.химиопрофилактика

11. Эпидемиялық процестiң 3-звеносына бағытталған шараны көрсетiңiз:

1.дезинсекция

2.дезинфекция

3.стерилизация

4.вакцинация

5.-дератизация

12. Эпидемиялық процестiң 3-звеносына бағытталған шараны көрсетiңiз:

1. дезинсекция

2.вакцинопрофилактика

госпистализация

Емдеу

Режимдi-шектеу

13. Қоздырғыштың берілу механизмінің ерекшелігін не анықтайды:

1.аурудың клиникалық формасы

2.инфекция қоздырғыш көзінің белсенділігі

3.қоздырғыштың сыртқы ортада тұрақтылығы

4.инфекция көзі болатын ағзада қоздырғыштың орналасуы

5.қабылдағыш адамдардың иммундық статусы

14.Эпидемиологиялық процестің дұрыс аталуын анықта:

1.әлеуметтік және табиғи жағдайларда көрінетін қоздырғыштар популяциясымен жануарлар папауляциясының арасындағы әсерлестік

2.табиғи және әлеуметтік факторлар реттелетін қоздырғышпен адамдар популяциясы арасындағы әсерлеу нәтижесінде тұрғындар арасында арнайы инфекцияның пайда болуы, таралуы

3.паразит папуляциясымен адам популяциясының айқын формасы

4.әлеумет эко жүйесі деңгейіндегі өзара әсерлеу процессі

5.биологиялық түрдің жиынтығының өзара әсері

15.Эпизотикалық процестің дұрыс анықтамасы:

1.паразит және адам организмінің популяция деңгейіндегі қоздырғышпен өзара әсерлесу процессі

2.ауру немесе тасмалдаушылық жағдайына байланысты көрінетін жануар организмі және паразит қоздырғышының өзара әсерлеу процессі

3.белгілі бір табиғи жағдайларда жануардың ауруымен көрінетін қоздырғыш популяциясы мен жануар папуляциясы арасындағы қарым қатынас

4.жануарлардың өмір сүруінің нақты түрі

5.биологиялық түрлердің жиынтығының өзара әсерлесуі

1. Тақырып №2: Жұқпалы аурулар ошағын эпидемиологиялық зерттеу түсінігі.Жұқпалы аурулардың эпидемиологиялық жіктелуі.

2. Мақсаты: Эпидемиялық процесс туралы білімі мен дағдыларын нығайту. Эпидемиялық процесс көрінуінің құрылымы мен формалары. Эпидемиялық процесске ықпал ететін факторлар.

3. Оқытудың міндеттері:

• Студент білу керек: ҚР халқының санитарлық эпидемиологиялық салауаттылығы туралы заңын.
• эпидемиологияның жалпы заңдары мен категорияларын, кең таралған жұқпалы аурулардың биологиялық-экологиялық сипаттамасын, олардың эпидемиологиясын.
• тұрғындар арасында жұқпалы (паразитарлық) аурулардың пайда болуы мен таралу заңдылықтарын, себептері мен жағдайларын, жеке нозологиялық жұқпалы (паразитарлық) аурулардың эпидемиялық (эпизоотиялық) процесінің даму және көріну механизмдерін.

• Студент істей білуі керек: Сырқаттанушылықты болжау және эпидемиологиялық жағдайларды бағалау негізінде мәселелі-мақсатты эпидемияға қарсы шаралар жүргізуді, сонымен қатар эпидемиялық ошақтарда жою бойынша жоспар құрастыру;
• Жұқпалы аурулардың кең таралған нозологиялық түрлерінің алдын алу және эпидемияға қарсы керекті шараларды іске асыру.
• Карантиндік жұқпалар кезіндегі керекті жедел эпидемияға қарсы шараларды жүргізуді.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1.Жұқпалы аурулар ошақтарын эпидемиологиялық зерттеу.

2. Бір немесе бірнеше аурулар ошақтары. Олардың зооноз, антропоноз және сопроноз кезіндегі ерекшеліктері.

3. Эпидемиологиялық тексеру нәтижесін толтыру.

4.. Адам жұқпалы ауруларының жіктелуі және олардың қоздырғыштарының эволюциясы. 5. Жұқпалы аурулардың жеке нозологиясының қоздырғыштың түрлік ерекшелігіне байланыстылығы.

6. Жұқпалы аурулар қоздырғыштарының экологиялық ерекшеліктері.

7. «Паразит», «паразитизм», «паразитарлық жүйе» түсініктері анықтамасы.

8. Жұқпалы аурулар қоздырғыштарының экологиялық және филогенетикалық жақындығы негізінде жіктелуі.

9. Жұқпалы аурулардың эпидемиологиялық жіктелуі.

10. Жұқпалы аурулардың экологиялық-эпидемиологиялық жіктелуі.

5. Сабақ беру және оқыту әдістері:

Эвритикалық әңгімелесу:

Оқытушының алғы сөзі:

1. Оқытушы сабақ тақырыбында бағыт береді және оқытушы мен студенттер қол жеткізетін мақсатты көресетеді.

2. Сабақ тақырыбына сай бірінші студенке сөз беріледі (өз еркімен).

3. Студент баяндамасын мұқият тыңдап, оның мазмұны мен оны құру логикасына көңіл бөлу керек. Егер студент сөзі мазмұны бойынша қойылған сұрақтан ауытқыса немесе декларативті болса (дәйексіз, сипаттама түрінде, кітап тілімен), студент өз ойын білдірмесе, тек кітаптан оқылған немесе дәрістен тыңдағаны болса, оқытушы сұрақ қояды. мысалы «сіз неге олай ойлайсыз?, сіздің сөздеріңіздің тақырыпқа қандай қатысы бар?, содан кейін не болады? мынадай ой айтылды…барлығыңыз осымен келісесіздер ме не басқа пікірлеріңіз бар ма?, кім толықтырғысы немесе анықтағысы келеді? т.б.».

4.Егер сөз алушы жауабын таппаса сұрақ топқа қойылады және өз еркімен сөз беріледі.

5. Егер ол да қойылған сұраққа толық жауап бере алмаса, қашан қарастырылып жатқан тақырыпқа мәнді жауап берілмейінше сөз кезегі жалғасады.

Егер жауаптар оқытушынын қанағаттандырмаса, өзі толық дұрыс жауапты береді.

Сабақты қорытындылайды:

- сұрақты талқылау деңгейін және оның терең түсінуін мен игеруін бағалайды; игерілмеген сұрақтар бойынша ары қарай өздік жұмысқа тапсырма береді.

6. Әдебиеттер:

Негізгі:

4. Әміреев С.Ә, Темірбеков Ж.Т. Эпидемиология. Т.1. Жалпы эпидемиология. – Алматы: Ғылым, 2005.-551 с.

5. Әміреев С.Ә., Момынов Т.Ә., Черкасский Б.Л., Оспанов К.С. Жұқпалы аурулардың стандарттық анықтамасы және атқарылатын шаралар алгоритмдері. 1 т. Алматы, 2009.

6. Әміреев С.Ә., А.Жаханов, Құдайбергенұлы Қ. Медициналық паразитология Алматы: «Кітап» баспасы, 2005.- 422 с.

Қосымша:

1.Әміреев, С. Ә.

Жұқпалы және паразитарлық аурулардың стандартты анықтамалары мен іс-шаралар алгоритмдері [Текст]: в 2-х томах. Т. 2 / С. Ә. Әміреев. – Алматы: [б. И.], 2011. – 901

2.Жұқпалы аурулардын стандартты анықтамалары және іс-шаралар алгоритмдері. [Текст]: в 2-х т. т.1 / С. Ә. Әміреев [и др.]. - Алматы: [б. и.], 2009. - 633 с.

Әміреев, Сакен Әмиреевич.

3.Эпидемиология [Текст]: в 2-і т. Т.1. Жалпы эпидемиология / С. Ә. Әміреев. - Ақтөбе: А-Полиграфия, 2012

Довгаль, Галина Дмитриевна.

7. Жалпы медицина, стоматология мамандықтары бойынша эпидемиология пәнінен 2, 3 курс студенттеріне арналған әдістемелік нұсқаулардың ақпараттық блоктар жинағы: сборник / Г. Д. Довгаль, А. Қ. Оразбаева. - [б. м.], 2009

5. Жалпы дезинфекция негіздері. Оқу-әдістемелік құрал. Қ.Н.Нәбенов. 2006ж.

7. Бақылау:

1. паразит популяцияда түрлендіргіш белгілер арасында тұрақты белгілерін көрсетініз:

1. атибиотик және химиятерапевтік дәрілерге сезімділік

2. инвазивты

3. уыттылық

4. улылық

5. үлгіерекшелігі

2. Иммунобиологиялық қожайынның әрекет қабілеттілігі паразиттер жөнінде гетерогеннді келесі иммунды түрлер бойынша, қоспағанда: 1. групповой иммунитет

2. түр-тұқым иммунитеті

3. жеке иммунитет

4. ерешке иммунитет

5. жалпы иммунитет

3. Эпидемиялық процессын биологиялық факторын көрсетініз:

1. Паразит популяциясын және қожайынның қоршаған ортамен қарым-қатынастық

2. отбасылық қарым-қатынастар

3. адамның тұрмыста жанасушылығының пішіндері

4. санитарлық-гигиеналық еңбектің және тұрмыстың шарттары

5. денсаулық сақтау жүйенің күйі

4. Қожайын популяциясы паразиттер жөнінде гетерогеннді келесі белгілер бойынша, қоспағанда:

1. қабылдау дәрежесі

2. резистентности

3. иммуногеннді өзіне тән әрекет қабілеттілігі

4. түр-тұқым иммунитеті

5. иммуногеннді өзіне тән емес әрекет қабілеттілігі

5. Эпидемиялық процесстың өзін-өзі реттеу теориясы авторын:

1. Громашевский Л.В.

2. Елкин И.И.

3. Беляков В.Т.

4. Покровский В.И.

5. Мартиневский И.Л.

6. Эпидемиялық процестiң 1-звеносын көрсетiңiз:

1. берілу жолдары

2. инфекция бұлағы

3.берілу факторы

4.сезгіш ағза

5. қоршаған орта факторы

7. Эпидемиялық процестiң 2-звеносын көрсетiңiз:

1. берілу жолдары

2.берілу механизмі

3.берілу факторы

4.сезгіш ағза

5. қоршаған орта факторы

8. Эпидемиялық процестiң 3-звеносын көрсетiңiз:

1. берілу жолдары

2.инфекция бұлағы

3.берілу факторы

4.сезгіш ағза

5. қоршаған орта факторы

9. бағдарламалық-мақсатты жоспарын құрастыру мезгілдікті көрсетініз:

1. негізгі мақсатқа жеткенде

2. 5 жыл

3. 1 жыл

4. 3 ай

5. 1 ай

10. Эпидемиялық ошақ ол:

1. науқас адамның ағзасы

2. науқас адам айқындаған классы

3. аурулы жануар айқындаған мал шаруашылығы

4. аурулы жануар айқындаған иеліктегі үй

5. бацилло таратушының ағзасы

11. Инфекцияның бастауының аталған санаттарынан ең кіші эпидемиологиялық мағынада:

1.Науқас типті ағыспен

2.Науқас өшір нысанмен

3. патогеннді бактерийлерді өткінші тасушы

4. бактериятасушы

5. Реконвалесцент

12. Қадағалаудың мерзімдері эпидемиялық ошақта анықталады:

1.минимал инкубацияық мерзіммен

2. максимал инкубацияық мерзіммен

3.орташа инкубациялық мерзіммен

4. инфекция берілу жолы

5. инфекции берілу механизмы

13. Қай уақыттын ішінде эпидемиялық ошақтын зерттеуі өткізіледі?

1.график бойынша

2.жедел хабарлама алғаннан 2 тәуліктің ішінде

3.эпидемиолог шешкен әр уақытта

4.алғашқы 6 сағаттын ішінде

5. алғашқы 6 сағаттын ішінде

14. Табиғи-ошақты ауруларды көрсетініз:

1.Малярия

2.Клещевой энцефалит

3.Дифиллоботриоз

4.Педикулез

5. Ветряная оспа

15. науқастарды стационарға әдістің жүйесі көздейді:

1.Бактериологиялық зерттеу және дәрігерлік қарау

2. дәрігерлік қарау және санитарлық өндеу

3. дәрігерлік қарау және бактериолық, санитарлық өндеу

4. дәрігерлік қарау

5. дұрыс жауаптар 1,3

16. Статистикалық методы, эпидемиологияда қолданылатын:

1. гипотеза құрылған негізгі метод

2.косымша метод

3. ешқандай мағынасы жоқ

4. 1,3 дұрыс жауптар

5. бәрі дұрыс

17. Эпидемиялық процесске әсер ететін әлеуметтік факторлар:

1.қозғартқыштың бас серотипты аустыру

2.қарқынды қардың еруі және өзеннің тасуы

3. халықтың көші-қоны

4. күнгей ықыластын кошеуі

5. ауаның ылғалдығы өзгеруі

18. Эпидемиологиялық зерттеудің диагностикалық мүмкіндіктер ерекше тиімділі қашан қолданылады:

1.жеке ошақ тіркеленген емханада

2.көптеген (топтасты) ошақтар балалар мекемелерде

3.жеке ошақ балалар мекемелерде

4.инфекцияның жеке ошақ табиғи-ошақты

5. дұрыс жауап жоқ

19. Жұғымдылық мүмкіндігі бағдарлық уақытты орнату үшін ауру басталған күнінен қаңдай мезгілдерді кеміту керек:

1. жұғымдылық және минимал инкубацияық мерзімі

2. минимал және максимал инкубацияық мерзімі

3.максимал инкубациялық мерзімі және реконвалесценция

4.жұғымдылық және реконвалесценция мерзімі

5. бәрі дұрыс

20. Жедел хабарлама жұқпалы ауруға толтыру керек:

1.лезде жұқпалы ауруға күдік болса

2. ақырғы диагноз қағидасынан соң

3. нақасты ауруханаға жатқызған соң

4. науқасты шығарғаннан соң

5. зертханалық анализдерді алғаннан соң

Тақырып №3 Ішек инфекцияларының эпидемиологиялық сипаттамасы, олардың таралуы кезіндегі алдын алу шаралары.

2. Мақсаты: Фекальді-оральды механизммен берілетін инфекциялар туралы білімі мен тәжірибелік дағдыларын қалыптастыру. Ішек инфекциялары кезіндегі эпидемиялық процесс құрылымы мен формалары. Ішек инфекциялары мәселелерін шешуде санитарлық-техникалық және гигиеналық жолдары.

3. Оқытудың міндеттері:

• Студент білу керек: ҚР халқының санитарлық эпидемиологиялық салауаттылығы туралы заңын.
• эпидемиологияның жалпы заңдары мен категорияларын, кең таралған жұқпалы аурулардың биологиялық-экологиялық сипаттамасын, олардың эпидемиологиясын.
• тұрғындар арасында жұқпалы (паразитарлық) аурулардың пайда болуы мен таралу заңдылықтарын, себептері мен жағдайларын, жеке нозологиялық жұқпалы (паразитарлық) аурулардың эпидемиялық (эпизоотиялық) процесінің даму және көріну механизмдерін.

• Студент істей білуі керек: Сырқаттанушылықты болжау және эпидемиологиялық жағдайларды бағалау негізінде мәселелі-мақсатты эпидемияға қарсы шаралар жүргізуді, сонымен қатар эпидемиялық ошақтарда жою бойынша жоспар құрастыру;
• Жұқпалы аурулардың кең таралған нозологиялық түрлерінің алдын алу және эпидемияға қарсы керекті шараларды іске асыру.
• Карантиндік жұқпалар кезіндегі керекті жедел эпидемияға қарсы шараларды жүргізуді.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Ішек жұқпалы аурулары топтарының жалпы сипаттамасы.

2. Жұқпаның берілу механизмі, берілу механизмінің стадиялары, берілу факторлары.

3. Берілістің жолдары,факторлары

4. Қоздырғыштың адам ағзасымен бірлескен әрекеттерінің ерекшеліктері.

5. Аурудың манифестік, инкубациялық кезеңі мен жұқтыру градациясы.

6. Эпидемиялық процестің пайда болуының жалпы сипаттамасы. Аумаққа бөлінуі. Жастық құрамы. Көпжылдық және жылдық динамика..

7. Әлеуметтік және табиғи факторлардың эпидемиялық процеске әсер ету механизмі. Эпидемиялық процестің дамуы мен білінуі механизміне әсер ететін әлеуметтік және табиғи ортаның нақты мысалдары..

8. Ішек инфекциялары мәселелерін шешуде санитарлық-техникалық және гигиеналық жолдары.

5. Сабақ беру және оқыту әдістері:

Эвритикалық әңгімелесу:

Оқытушының алғы сөзі:

1. Оқытушы сабақ тақырыбында бағыт береді және оқытушы мен студенттер қол жеткізетін мақсатты көресетеді.

2. Сабақ тақырыбына сай бірінші студенке сөз беріледі (өз еркімен).

3. Студент баяндамасын мұқият тыңдап, оның мазмұны мен оны құру логикасына көңіл бөлу керек. Егер студент сөзі мазмұны бойынша қойылған сұрақтан ауытқыса немесе декларативті болса (дәйексіз, сипаттама түрінде, кітап тілімен), студент өз ойын білдірмесе, тек кітаптан оқылған немесе дәрістен тыңдағаны болса, оқытушы сұрақ қояды. мысалы «сіз неге олай ойлайсыз?, сіздің сөздеріңіздің тақырыпқа қандай қатысы бар?, содан кейін не болады? мынадай ой айтылды…барлығыңыз осымен келісесіздер ме не басқа пікірлеріңіз бар ма?, кім толықтырғысы немесе анықтағысы келеді? т.б.».

4.Егер сөз алушы жауабын таппаса сұрақ топқа қойылады және өз еркімен сөз беріледі.

5. Егер ол да қойылған сұраққа толық жауап бере алмаса, қашан қарастырылып жатқан тақырыпқа мәнді жауап берілмейінше сөз кезегі жалғасады.

Егер жауаптар оқытушынын қанағаттандырмаса, өзі толық дұрыс жауапты береді.

Сабақты қорытындылайды:

- сұрақты талқылау деңгейін және оның терең түсінуін мен игеруін бағалайды; игерілмеген сұрақтар бойынша ары қарай өздік жұмысқа тапсырма береді.

6. Әдебиеттер:

Негізгі:

8. Әміреев С.Ә, Темірбеков Ж.Т. Эпидемиология. Т.1. Жалпы эпидемиология. – Алматы: Ғылым, 2005.-551 с.

9. Әміреев С.Ә., Момынов Т.Ә., Черкасский Б.Л., Оспанов К.С. Жұқпалы аурулардың стандарттық анықтамасы және атқарылатын шаралар алгоритмдері. 1 т. Алматы, 2009.

10. Әміреев С.Ә., А.Жаханов, Құдайбергенұлы Қ. Медициналық паразитология Алматы: «Кітап» баспасы, 2005.- 422 с.

Қосымша:

1. Әміреев, С. Ә.

Жұқпалы және паразитарлық аурулардың стандартты анықтамалары мен іс-шаралар алгоритмдері [Текст]: в 2-х томах. Т. 2 / С. Ә. Әміреев. – Алматы: [б. И.], 2011. – 901

2.Жұқпалы аурулардын стандартты анықтамалары және іс-шаралар алгоритмдері. [Текст]: в 2-х т. т.1 / С. Ә. Әміреев [и др.]. - Алматы: [б. и.], 2009. - 633 с.

Әміреев, Сакен Әмиреевич.

3.Эпидемиология [Текст]: в 2-і т. Т.1. Жалпы эпидемиология / С. Ә. Әміреев. - Ақтөбе: А-Полиграфия, 2012

Довгаль, Галина Дмитриевна.

11. Жалпы медицина, стоматология мамандықтары бойынша эпидемиология пәнінен 2, 3 курс студенттеріне арналған әдістемелік нұсқаулардың ақпараттық блоктар жинағы: сборник / Г. Д. Довгаль, А. Қ. Оразбаева. - [б. м.], 2009

5. Жалпы дезинфекция негіздері. Оқу-әдістемелік құрал. Қ.Н.Нәбенов. 2006ж.

7. Бақылау:

Тест-бақылау

1. Қандай топқа жататын инфекцияларда ошақта дезинфекция ең тиімді көрінеді:

1. Ішек жұқпалы

2. Ауа-тамшылы

3. Қан инфекциялар

4. байланыс

5. бәрі дұрыс

2. Ішек жұқпалы аурулар топтарына жатады бәрі, басқа:

1.шигеллез;

2. эшерихиоз;

3. риновирус инфекция;

4. энтеральдік гепатиттер;

5. энтеровирустық инфекция.

3. Ішек инфекцияларының ауру тарауна ұғындыру ең басты мәселеі неде?

1.берілу жолдарын, факторларын анықтау

2.инфекцияның ордасын және иммунндық қабаттарын анықтау

3.қауыптың аумағын және уақыттын анықтау

4.қоздырғыштың патогенділігі анықтау

5. 2,4 жауаптары дұрыс

4. шигеллез ошағындығы өткізілетін жұмыстарынан басқа

1. байланыста болатын адамдарды анықтау

2. байланыста болатын адамдарға медицикалық бақылау 7 күнде;

3. науқасты эпид.көрсеткіштер бойынша қабылдау алу;

4. дезинсекция;

5. дезинфекция.

5. Дизентерия тарау қандай тамақ өнімдерге байланысты?

1. шұжық

2. көкөніс

3. сусын

4. сүт тағамдары

5.Торт, пироженое

6. Дизентериямен аурулардын қандай материалдар бактериологиялық зерттеуге тиіс?

1.қан

2.зәр

3.дәрет

4.асқазанды тазартылған сулар

5. қақырық

7. Дизентерияның негізгі берілу жолы:

1.қарым-қатынасты

2.трансмисивтық

3.ауа-тамшылы

4.тағам

5.парентеральді

8. Сыртқы бұлақтардың бактериалдық ластануының негізгі себептерін айтыныз

1.Тазартылмаған ағынды суларды түсіру

2.Су түбіндегі тазарымағаны қабаттары

3.Кәсіпорындардың астмосфераға шығарылу седиментациясы

4.су бұлақтардық сапасына мониториг өткізу шектеу

5. 3,4 жауаптар дұрыс

9. тағам токсикоинфекциялардың тарауы негізі қай уақытта тіркелінеді:

1 қысты

2 жаз-күз

3 көктем-жаз

4 күз-қыс

5 жазда

10. тағам токсикоинфекциялардың ерекшкліктері:

1 внезапность возникновения и массовость заболевания среди лиц, употреблявших в пищу один и тот же продукт

2 ұзақ инкубациялық кезен

3 аккомодацияның бұзу

4 аурудын бірлі оқиғалар

5. дұрыс жауап жоқ

11. Фекальді-оральды механизм негізгі болмайды:

1. аскаридоз;

2. дизентирия;

3. шигеллез;

4. ішек иерсиниоз;

5. ВГВ

12. Қай ауруларда адам инфекцияның ордасы болмайды?

1. ящур;

2. дизентерия;

3. коклюш;

4. эпидемиялық паротит;

5. аденовирустық инфекция

13. еселік санитарлық-бактериологиялық зерттеулерің эпидемиялы мәнді қоғамдық тамақтандырулардың ақиқаттардың жылдын жылы мезгілде?

1. айында 1 рет

2.тоқсан сайын

3. айында 2 рет

4. аптада 1 рет

5. 2 айында 1 рет

14. Дизентерияның негізгі берілу жолы:

1.су арқылы

2.тұрмыстық заттар

3.тағам

4.шыбын

5.дұрыс жауап жоқ

15. Дизентериямен аурулардын қандай материалдар бактериологиялық зерттеуге тиіс?

1.зәр

2.дәрет

3.құсық

4.ликвор

5. қан

16. дизентерия ордасы болу мүмкін?

1. Науқастың дәреті

2. Дизентерия тірі адамға пайдалы бактерияларды көбейту

3. Жұқтырған су арқылы

4. шыбын

5. бактериошығарытын

17. Дизентерия тарау қандай тамақ өнімдерге байланысты?

1. шұжық

2. көкөніс

3. сусын

4. сүт тағамдары

5.Торт, пироженое

18. тағам токсикоинфекциялардың тарауы негізі қай уақытта тіркелінеді:

1 қысты

2 жазғы-күзгі

3 көктем-жазғы

4 күзгі-қысқы

5 жазда

19. Тағам токсикоинфекциялардың ерекшкліктері:

1 внезапность возникновения и массовость заболевания среди лиц, употреблявших в пищу один и тот же продукт

2 ұзақ инкубациялық кезен

3 аккомодацияның бұзу

4 аурудын бірлі оқиғалар

5. дұрыс жауап жоқ

20. Ішек ауруларды болдырмау үшін не істеу керек

1.дезинсекция қолдану;

2. тамақтан бұрын қолды жуу керек;

3. кәдікті тағамдарды сатып;

4. санитарлық-гигиеналық үлгілерді сақтау;

5. бәрі дұрыс.

Тақырып №4 Ауа-тамшылы инфекциялардың эпидемиологиялық сипаттамасы, олардың таралуы кезіндегі алдын алу шаралары.

2.Мақсаты: Ауа-тамшы механизмімен берілетін инфекциялар туралы білімі мен тәжірибелік дағдыларын қалыптастыру. Ауа-тамшы инфекциялары кезіндегі эпидемиялық процесс құрылымы мен формалары. Аэрозольдік антропоноздар проблемаларын шешетін иммунологиялық жолдары.

3. Оқытудың міндеттері:

• Студент білу керек: ҚР халқының санитарлық эпидемиологиялық салауаттылығы туралы заңын.
• эпидемиологияның жалпы заңдары мен категорияларын, кең таралған жұқпалы аурулардың биологиялық-экологиялық сипаттамасын, олардың эпидемиологиясын.
• тұрғындар арасында жұқпалы (паразитарлық) аурулардың пайда болуы мен таралу заңдылықтарын, себептері мен жағдайларын, жеке нозологиялық жұқпалы (паразитарлық) аурулардың эпидемиялық (эпизоотиялық) процесінің даму және көріну механизмдерін.

• Студент істей білуі керек: Сырқаттанушылықты болжау және эпидемиологиялық жағдайларды бағалау негізінде мәселелі-мақсатты эпидемияға қарсы шаралар жүргізуді, сонымен қатар эпидемиялық ошақтарда жою бойынша жоспар құрастыру;
• Жұқпалы аурулардың кең таралған нозологиялық түрлерінің алдын алу және эпидемияға қарсы керекті шараларды іске асыру.
• Карантиндік жұқпалар кезіндегі керекті жедел эпидемияға қарсы шараларды жүргізуді.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Ауа-тамшы механизммен берілетін инфекциялардың жалпы сипаттамасы.

2. Ауа-тамшы механизммен берілетін инфекциялардың топтастыруы.

3. Қоздырғыштың берілу механизмдерінің кезеңдері.

4. Сыртқы ортаға төзімділігі, әртүрлі қоздырғыштардың тамша, тозаң арқылы берілу механизмі, осы белгілер бойынша ауру түрлері.

5. Әртүрлі ауру жүйелерінде эпидемиялық процестің білінуінің жалпылығы және өзгешелігі.

6. Аэрозольдік антропоноздар проблемаларын шешетін иммунологиялық жолдары.

5. Сабақ беру және оқыту әдістері:

Эвритикалық әңгімелесу:

Оқытушының алғы сөзі:

1. Оқытушы сабақ тақырыбында бағыт береді және оқытушы мен студенттер қол жеткізетін мақсатты көресетеді.

2. Сабақ тақырыбына сай бірінші студенке сөз беріледі (өз еркімен).

3. Студент баяндамасын мұқият тыңдап, оның мазмұны мен оны құру логикасына көңіл бөлу керек. Егер студент сөзі мазмұны бойынша қойылған сұрақтан ауытқыса немесе декларативті болса (дәйексіз, сипаттама түрінде, кітап тілімен), студент өз ойын білдірмесе, тек кітаптан оқылған немесе дәрістен тыңдағаны болса, оқытушы сұрақ қояды. мысалы «сіз неге олай ойлайсыз?, сіздің сөздеріңіздің тақырыпқа қандай қатысы бар?, содан кейін не болады? мынадай ой айтылды…барлығыңыз осымен келісесіздер ме не басқа пікірлеріңіз бар ма?, кім толықтырғысы немесе анықтағысы келеді? т.б.».

4.Егер сөз алушы жауабын таппаса сұрақ топқа қойылады және өз еркімен сөз беріледі.

5. Егер ол да қойылған сұраққа толық жауап бере алмаса, қашан қарастырылып жатқан тақырыпқа мәнді жауап берілмейінше сөз кезегі жалғасады. Егер жауаптар оқытушынын қанағаттандырмаса, өзі толық дұрыс жауапты береді.

Сабақты қорытындылайды:- сұрақты талқылау деңгейін және оның терең түсінуін мен игеруін бағалайды; игерілмеген сұрақтар бойынша ары қарай өздік жұмысқа тапсырма береді.

6. Әдебиеттер:

Негізгі:

12. Әміреев С.Ә, Темірбеков Ж.Т. Эпидемиология. Т.1. Жалпы эпидемиология. – Алматы: Ғылым, 2005.-551 с.

13. Әміреев С.Ә., Момынов Т.Ә., Черкасский Б.Л., Оспанов К.С. Жұқпалы аурулардың стандарттық анықтамасы және атқарылатын шаралар алгоритмдері. 1 т. Алматы, 2009.

14. Әміреев С.Ә., А.Жаханов, Құдайбергенұлы Қ. Медициналық паразитология Алматы: «Кітап» баспасы, 2005.- 422 с.

Қосымша:

1. 1.Әміреев, С. Ә.

Жұқпалы және паразитарлық аурулардың стандартты анықтамалары мен іс-шаралар алгоритмдері [Текст]: в 2-х томах. Т. 2 / С. Ә. Әміреев. – Алматы: [б. И.], 2011. – 901

2.Жұқпалы аурулардын стандартты анықтамалары және іс-шаралар алгоритмдері. [Текст]: в 2-х т. т.1 / С. Ә. Әміреев [и др.]. - Алматы: [б. и.], 2009. - 633 с.

Әміреев, Сакен Әмиреевич.

3.Эпидемиология [Текст]: в 2-і т. Т.1. Жалпы эпидемиология / С. Ә. Әміреев. - Ақтөбе: А-Полиграфия, 2012

Довгаль, Галина Дмитриевна.

15. Жалпы медицина, стоматология мамандықтары бойынша эпидемиология пәнінен 2, 3 курс студенттеріне арналған әдістемелік нұсқаулардың ақпараттық блоктар жинағы: сборник / Г. Д. Довгаль, А. Қ. Оразбаева. - [б. м.], 2009

5. Жалпы дезинфекция негіздері. Оқу-әдістемелік құрал. Қ.Н.Нәбенов. 2006ж.

7. Бақылау:

Тест-бақылау.

1.Қызылшаның инфекция көзін көрсет:

1. вирус тасымалдаушы

2. реконвалесцент

3. ауру адам

4. ауру жануар

5. абиотикалық орта

2.Қызылша ошағында инфекцияның берілу механизмін үзуге арналған шара:

1.күделікті дезинфекция

2.қорытынды дезинфекция

3.камералық дезинфекция

4.ылғалды жинастыру және желдету

5.дезинсекция

3. Қызылша ошағында ауруды госпитализацияланғаннан кейін жүргізілетін дезинфекция:

1.Күделікті дезинфекция

2.қорытынды дезинфекция

3.камералық дезинфекция

4.жүргізілмейді

5.профилактикалық

4. Қызылша ошағында контактіде болған адамдарды бақылау мерзімі:

1.5 күн

2.7 күн

3.17 күн

4.14 күн

5.21 күн

5. Қызылша қоздырғышы организмнен бөлініп шығады:

1.зәр

2.нәжіс

3.тер

4.қан

5.таңдайдағы шырыш

6. Жел шешек инфекциясында қауіпті топ болып табылады:

1.3 жастағы балалар

2.ересектер

3.қарт адамдар

4.3-7 жастағы балалар

5.1 жасқа дейінгі балалар

7. Жел шешек инфекциясына тән мерзімділік:

1.жаз-күз

2.күз-қыс

3.қыс-көктем

4.көктем-жаз

5.мерзімділік тән емес

8. Жел шешек инфекциясының берілу жолы:

1.ауа-тамшы

2.алиментарлы

3.су

4.жанасу

5.тұрмыс-жабдықтары

9. Жел шешек инфекциясының қоздырғышы:

1.аденовирус

2.герповирус

3.пиконовирус

4.энтеровирус

5.ротовирус

10. Балалар мекемелерінде қатынаста болғандарды бақылау мерзімі:

1.17күн

2.14 күн

3.21 күн

4.35 күн

5.бақылауға алынбайды

Поиск по сайту: