Thomas Kuhn

Thomas Samuel Kuhn (ur. 18 lipca 1922 w Cincinnati, zm. 17 czerwca 1996 w Cambridge) – amerykański badacz nauki, twórca pojęcia paradygmatu naukowego.

Kuhn Thomas S. (1922-1996), amerykański filozof i historyk nauki. Profesor uniwersytetów w Berkeley i Princeton oraz Massachusetts Institute of Technology w Cambridge.

Stworzył koncepcję, wg której każda dyscyplina wiedzy uprawiana jest wg możliwości i ograniczeń wynikających z paradygmatu, określającego standard naukowości i ogólne teoretyczne zasady uprawiania nauki. Dany paradygmat ma zawsze charakter historyczny i po pewnym czasie jest zastępowany przez inny, przy czym zmiana taka następuje w drodze rewolucji, czyli radykalnej zmiany całego systemu norm. Poprzedza ją dłuższy lub krótszy kryzys autorytetów, w trakcie którego uczeni tracą zaufanie do obowiązującej wizji świata i nauki.

Podstawowe dzieło Kuhna: Struktura rewolucji naukowych (1962, wydanie polskie 1968). W Polsce ukazał się też wybór jego artykułów Dwa bieguny: tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych (1985).

University College of Wales – Aberystwyth 1919 pierwsza katedra polityki międzynarodowej

Realizm

Realizm klasyczny (prekursorzy)

Tukidydes

Niccolò Machiavelli

Thomas Hobbes (dylemat bezpieczeństwa)

REALIZM KLASYCZNY - Realiści zawsze przyznawali, że porządek międzynarodowy nie stanowi klasycznego "stanu natury", ponieważ potęga, bogactwo i zasoby naturalne nie są równo podzielone między państwami. Głównym aktorom areny międzynarodowej tradycyjnie przyznawano status wielkich mocarstw (zaś w czasie zimnej wojny supermocarstw). Powstała w wyniku tego hierarchia państw narzuca systemowi międzynarodowemu pewien porządek, który przejawia się w kontroli, jaką mocarstwa sprawują nad podporządkowanymi im państwami poprzez bloki handlowe, "strefy wpływu" i jawną kolonizację.

REALIZM KLASYCZNY - Realiści zawsze przyznawali, że porządek międzynarodowy nie stanowi klasycznego "stanu natury", ponieważ potęga, bogactwo i zasoby naturalne nie są równo podzielone między państwami. Głównym aktorom areny międzynarodowej tradycyjnie przyznawano status wielkich mocarstw (zaś w czasie zimnej wojny supermocarstw). Powstała w wyniku tego hierarchia państw narzuca systemowi międzynarodowemu pewien porządek, który przejawia się w kontroli, jaką mocarstwa sprawują nad podporządkowanymi im państwami poprzez bloki handlowe, " strefy wpływu" i jawną kolonizację.

Pesymistyczna wizja natury ludzkiej ujawnia się w sytuacjach ekstremalnych, np. wojna ukazuje naszą prawdziwą naturę. Ta zła natura przekłada się na stosunki międzynarodowe. Realizm zakłafda, że nie ma miejsca na współpracę państw. Ważne jest powiększenie zbrojeń. Państwo przestrzega prawa międzynarodowego tylko gdy jest to w jego interesie.

Tukidydes „Wojna Peloponezka”. historyk grecki ok 460-400 p.n.e., realizm kompleksowy, poziom jednostki, państwa i systemu.To, co dziś postrzegane jest jako SM, Tukidydes postrzegał jako rywalizację i konflikt pomiędzy państwami-miastami starożytnej Grecji oraz pomiędzy Helladą a Imperiami niegreckimi (Macedonia, Persja), których charakteryzowała nierówność będąca nieuniknioną i naturalną. Naturalizm stanowi szczególną cechę realizmu Tukidydesa.

U podstaw działań leży egoistyczna natura ludzka. Ujawnia się ona podczas wojny. Są państwa silne i słabe. Jest to sprawiedliwe. Każde państwo powinno znać swoje miejsce. W interesie małego państwa leży np. zawarcie sojuszu z większym państwem.

Polityka zagraniczna wiąże się z polityką wewnętrzną państwa. Zwierzęta polityczne są wielce nierówne pod względem swej siły. Tukidydes postrzegał SM jako anarchię niezależnych państw, które tak naprawdę nie mają innego wyboru, jak tylko stosować się do reguł i praktyk polityki siły, w której bezpieczeństwo i przetrwanie państwa są podstawowymi wartościami, wojna zaś jest ostatecznym rozjemca.

Thomas Hobbes „Lewiatan”.

- XVII wieczny angielski filozof polityki i prawa, realizm strukturalny

Główną cechą międzynarodowego stanu natury jest faktyczna bądź potencjalna wojna, bowiem pomiędzy suwerennymi państwami nie może być mowy o trwałym ani gwarantowanym pokoju; wojna zaś jest potrzebna jako ostateczny instrument rozwiązywania sporów pomiędzy państwami.

Należy przestrzegać prawa międzynarodowego jeżeli leży w interesie państwa. Istnieje zróżnicowanie na państwa silne i słabe (duże i małe). Dylemat bezpieczeństwa – stwarzając bezpieczeństwo swoim obywatelom, stwarzamy zagrożenie dla innych państw. „Człowiek człowiekowi wilkiem”.

Hobbes Dylemat bezpieczeństwa: Osiągnięciu bezpieczeństwa osobistego i bezpieczeństwa wewnątrzpaństwowego dzięki powołaniu do życia państwa nieodłącznie towarzyszy stan zagrożenia bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego, wynikający z anarchiczności systemu państw.

MACHIAVELLI - (1469-1527), fundamentalizm, poziom natury ludzkiej i jednostki. Siła (LEW), przebiegłość (LIS) – to dwa narzędzia polityki zagranicznej. Wolność narodowa (niepodległość) – to naczelna wartość polityczna. Polityka jest sztuką gwarantującą ludziom przetrwanie. „Racja nic nie znaczy gdy nie jest poparta siła.” Zdaniem Machiavellego głównym zadaniem panujących jest dążenie do osiągania korzyści i obrona interesu własnego państwa by zapewnić przetrwanie. To zaś wymaga siły (LEW), lecz dla obrony interesu państwa potrzebna jest także przebiegłość (LIS) i o ile to konieczne bezwzględność, zatem klasyczna teoria realistyczna to teoria przetrwania.

Zgodnie z założeniem Machiavellego świat jest miejscem niebezpiecznym, lecz zarazem miejscem sprzyjającym człowiekowi. Prowadzenie polityki zagranicznej jest działaniem instrumentalnym (Machiavellistycznym) opartym na inteligentnej ocenie własnej siły i interesów w porównaniu z siłą i interesami rywali oraz konkurentami.

TUKIDYDES - historyk grecki ok 460-400 p.n.e., realizm kompleksowy, poziom jednostki, państwa i systemu

To, co dziś postrzegane jest jako SM, Tukidydes postrzegał jako rywalizację i konflikt pomiędzy państwami-miastami starożytnej Grecji oraz pomiędzy Helladą a Imperiami niegreckimi (Macedonia, Persja), których charakteryzowała nierówność będąca nieuniknioną i naturalną. Naturalizm stanowi szczególną cechę realizmu Tukidydesa.

Tukidydes kładzie akcent na ograniczony wybór i zawężone pole manewru, jakim w prowadzeniu polityki zagranicznej dysponują mężowie stanu, zwraca uwagę na to, iż każda decyzja pociąga za sobą określone konsekwencje, podkreśla rolę etyki ostrożności i rozwagi w polityce zagranicznej prowadzonej w świecie, który charakteryzują wielkie nierówności, ograniczone możliwości wyboru, nieustające zagrożenie, lecz również szanse.

Dalekowzroczność, rozwaga, ostrożność, trzeźwy osąd – cechy etyki politycznej.

Zdaniem Tukidydesa w SM mamy do czynienia ze sprawiedliwością szczególnego rodzaju, która nie polega na równym traktowaniu wszystkich, lecz na świadomości swego miejsca, na przystosowaniu się do naturalnej rzeczywistości nierównych sił.

Tukidydes włożył swą realistyczną filozofię w usta przywódcy Aten, podczas dialogu z przywódcami Melos – „ Wojna Peloponeska ” s. 309-316.

MACHIAVELLI - (1469-1527), fundamentalizm, poziom natury ludzkiej i jednostki

Siła (LEW), przebiegłość (LIS) – to dwa narzędzia polityki zagranicznej – „Książę” s. 75-76.

Wolność narodowa (niepodległość) – to naczelna wartość polityczna.

Zdaniem Machiavellego głównym zadaniem panujących jest dążenie do osiągania korzyści i obrona interesu własnego państwa by zapewnić przetrwanie. To zaś wymaga siły (LEW), lecz dla obrony interesu państwa potrzebna jest także przebiegłość (LIS) i o ile to konieczne bezwzględność, zatem klasyczna teoria realistyczna to teoria przetrwania. Zgodnie z założeniem Machiavellego świat jest miejscem niebezpiecznym, lecz zarazem miejscem sprzyjającym człowiekowi. Prowadzenie polityki zagranicznej jest działaniem instrumentalnym (Machiavellistycznym) opartym na inteligentnej ocenie własnej siły i interesów w porównaniu z siłą i interesami rywali oraz konkurentami.

HOBBES - XVII wieczny angielski filozof polityki i prawa, realizm strukturalny

Zdaniem Hobbesa życie polityczne można w pełni zrozumieć wówczas, gdy uświadomimy sobie, że przed ustanowieniem suwerennego państwa ludzie żyli w „ stanie natury ”, który charakteryzuje permanentny stan wojny każdego z każdym – „ Lewiatan ” s. 109-110/112.

Wg Hobbesa możliwe jest „wyrwanie się” ze stanu natury dzięki utworzeniu suwerennego państwa e.g. dzięki współpracy i zawarciu paktu (umowy społecznej), który każdemu zagwarantuje bezpieczeństwo („Lewiatan” s. 147). Jednakże utworzenie suwerennego państwa jako ucieczki przed przerażającym stanem natury rodzi kolejne stany natury pomiędzy państwami, będącymi źródłem dylematu bezpieczeństwa w polityce światowej – osiągnięciu bezpieczeństwa osobistego, wewnątrzpaństwowego dzięki powołaniu do życia państwa towarzyszy stan zagrożenia bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego wynikającego z anachroniczności systemu państwa.

Główną cechą międzynarodowego stanu natury jest faktyczna bądź potencjalna wojna, bowiem pomiędzy suwerennymi państwami nie może być mowy o trwałym ani gwarantowanym pokoju; wojna zaś jest potrzebna jako ostateczny instrument rozwiązywania sporów pomiędzy państwami.

Państwa mogą zawierać umowy kształtując tym samym prawne podstawy wzajemnych stosunków; prawo międzynarodowe może łagodzić międzynarodowy stan natury dostarczając ram dla porozumień i zasad korzystnych dla państw, lecz to państwa tworzą prawo międzynarodowe i będą je przestrzegać o ile będzie to leżało w ich interesie.

Realizm neoklasyczny

E.H. Carr

Hans J. Morgenthau

REALIZM NEOKLASYSTYCZNY - Neoklasyczny realizm jest ostatnim odkryciem realistycznej szkoły i jednocześnie głównym powodem, dla którego wybierano tą teorię by przetestować czy panując w międzynarodowych stosunkach przez ostatnich pięćdziesiąt lat, jest nadal poprawna w wyjaśnianiu i przewidywaniu zachowania państwa w nowym światowym porządku po zimnej wojnie. Powodem, dla którego neoklasyczny aspekt realistycznej szkoły został wybrany, jest jego cel polegający na wyjaśnianiu zachowania państwa - aspekt, który odróżnia go od neorealizmu, centralnego prądu w realistycznej szkole dla wielu ostatnich dwóch dekad, która jawnie wyłącza możliwość wyjaśniania polityki zagranicznej przez teorię stosunków międzynarodowych.

Neoklasyczny realizm argumentuje, że polityka zagraniczna państwa, w długiej perspektywie, jest uwarunkowana przez względne zdolności państwa.

CARR - w stosunkach Miedzyn. Istnieją głębokie konflikty interesów, dowodził ze ludziom którym powodzi się lepiej, będą chcieli to zachować a biedni nie, wiec stos. Miedzyn. To rywalizacja. Nowy ład miedzynarodowy może być ukształtowany przez potęgę a nie moralność. Konflikt miedzy państwami jest nieunikniony. Napisał XX letni kryzys w 1939r, gdzie skrytykował krytyke liberalnego idealizmu.

MORGENTHAU - Ludzie są z natury zwierzętami politycznymi, rodzą się by dążyć do władzy i cieszyć się owocami jej posiadania (animus nominandi). To pragnienie władzy skłania do poszukiwania nie tylko korzyści względnych, lecz również bezpiecznej przestrzeni politycznej, a taką przestrzenią zapewniającą bezpieczeństwo jest niepodległe państwo.

Zgodnie z Morgenthau polityka jest walką o władzę pomiędzy ludźmi i bez względu na ostateczny cel władza jest jej celem bezpośrednim, zaś sposoby jej zdobywania, utrzymywania i demonstrowania decydują o technice działań politycznych.

Jedna moralność obowiązuje w sferze prywatnej, druga w sferze publicznej. Etyka polityczna pozwala na pewne działania, które były by nie do przyjęcia w obrębie moralności indywidualnej.

Dla Morgenthau u podstaw rządzenia leży świadomość tego, że etyka polityczna i etyka indywidualna nie są tożsame, zaś kluczem do skutecznego i odpowiedzialnego kierowania państwem jest zdanie sobie sprawy z istnienia polityki siły i nauczenia się jak ją najlepiej wykorzystać, to z kolei wymaga takiej sztuki rządzenia, jaką zalecał Machiavelli oraz działania w obronie państwa i interesu narodowego, za czym opowiadał się Hobbes, wymaga też odrębnej etyki politycznej związanej ze sztuką odpowiedzialnej dyplomacji.

Поиск по сайту: