Грамадска-палiтычнае жыццё

1. Пасля вайны. 1. таталітарная сістэма, вядучую ролю ў якой адыгрывала камуністычная партыя. 2. Восст. Репрессий 3. культ личности 4. профсоюзы 5. фарсіраванымі тэмпамі праводзіліся мерапрыемствы з мэтай уніфікацыі грамадска-палітычнага, эканамічнага і культурнага жыцця на гэтых землях з астатняй тэрыторыяй БССР. - саветызацыі. У лік рэпрэсіраваных трапілі: 1) рэпатрыянты (ваеннапалонныя і насельніцтва, прымусова вывезенае на работу ў Германiю);2) насельнiцтва, якое знаходзiлася на акупіраваных тэрыторыях;3) людзі, якія супрацоўнічалі з немцамі;4) дзеячы культуры, навукі, якiя праўдзiва адлюстроўвалi ваенныя падзеi ці ролю партыі і кіраўніцтва ў перамозе і пасляваеннай адбудове, а не пераходзілі на пазіцыі так званага «сацыялістычнага рэалізму». атмасфера страху і падазронасці. Пры пераходзе да мірнага жыцця БССР сутыкнулася з вялікімі цяжкасцямі. Першачарговая адбудова цяжкай прамысловасці прывяла да заняпаду традыцыйных для Беларусі галін лёгкай прамысловасці ― тэкстыльнай, дрэваапрацоўчай, харчовай. с\г На пачатку 1950-х г. адбылося рэзкае зніжэнне ўзроўню сельскагаспадарчай вытворчасці, што стала вынікам прымусовай калектывізацыі і палітыкі пераразмеркавання сродкаў з аграрнага сектара ў прамысловы. 2. Во время оттепели(53-65)-бориба против культа личности,дестаиниация, демократизация, либерализ, реабилитация, реформирование(рамках соц. Строя), валюнтаризм, постр. Коммунизма. У 1956 г. першым сакратаром ЦК КПБ быў абраны К.Т. Мазураў ― першы беларус, які заняў вышэйшую партыйную пасаду ў БССР. пасля ХХ з’езду КПСС (1956 г.), на якім былі падвергнуты крытыцы палітыка масавых рэпрэсій і культ асобы Сталіна. Павялічылася роля прафесійных саюзаў, у сферу дзейнасці якіх у гэты перыяд былі перададзены сацыяльнае забеспячэнне насельніцтва і санаторна-курортныя ўстановы. 3. Брежневский застой(65-85)реформы->застой->консерватизм. Период разв. социализма 1. працоўнае насельніцтва было аб’яднана ў прафесійныясаюзы (школы камунізму 2.Брэжнеў у 1967 г. абвясціў аб пабудове ў СССР развітога сацыялізму.. Тыя дзеячы культуры і навукі, якія не дагадзілі рэжыму, абвяшчаліся дысідэнтамі. новай супольнасці людзей ― «савецкі народ». Зліццё партыйнага апарату з дзяржаўным павялічыла колькасць бюракратыі і стварыла адарваную ад грамадства кіруючую партыйную эліту ― наменклатуру. лозунг «Планы партыі ― планы народа!». У. Андропава (1982–1984) i К.У. Чарненкі (1984–1985) утрымаць СССР у былых рамках кантролю КДБ i КПСС не далi станоўчых вынiкаў. Было відавочна, што касметычнае рэфармаванне камандна-адміністрацыйнай сістэмы не зможа палепшыць сітуацыю ў краіне, таму неабходны карэнныя рэформы.

48. Межд. отношения после ВОВ. «Холодная война». В послевоенное время стало нарастать противостояние двух систем — капиталистической и социалистической, усиливалась борьба между ними за влияние в мире. Недавние союзники становились врагами. США и другие кап. страны определили генеральную цель — уничтожение или ослабление СССР. Началась, с одной стороны, гонка вооружений, с другой — «холодная война» — состояние политической, экономической, идеологической, «полувоенной» и так далее конфронтации. Сессия Верховного Совета БССР закрепила в Конституции право вступать в непосредственные международные отношения с зарубежными странами, заключать соглашения, обмениваться представительствами. В 1946 году в республике было создано Министерство иностранных дел. Однако БССР не являлась самостоятельным правосубъектом международных отношений. Ее роль и место на международной арене определялись политикой КПСС. БССР могла лишь участвовать во всестороннем сотрудничестве СССР с социалистическими, капиталистическими и развивающимися странами, не делая при этом самостоятельных шагов. В 1945 году по инициативе СССР и ведущих стран — участниц антигитлеровской коалиции была основана ООН. Участие БССР в ООН открывало перспективу развития многосторонних связей с зарубежными странами. Белоруссия стала вскоре членом ряда международных специализированных организаций, действующих в рамках ООН. Однако связи БССР с зарубежными странами в первое послевоенное десятилетие были незначительными. Так, в экономической области они сводились к поставкам в социалистические страны некоторых видов промышленной продукции и сырья. В области науки, культуры формы сотрудничества включали лишь книгообмен между библиотеками и переводы и издание литературных произведений. С 1955 года начал развиваться международный туризм.

49.Социально-экономич. и политич. развитие БССР в 1970-1980 г. В середине 60-х годов в стране произошла очередная смена власти. В октябре 1964 года Пленум ЦК КПСС освободил от обязанностей Первого секретаря ЦК партии Н.С. Хрущева. Ему предъявили серьезные обвинения в развале сельского хоз-ва, установлении культа личности, необоснованных кадровых перестановках и так далее. В 70-е — пер. пол. 80-х годов в обществе стали стремительно нарастать негативные явления. Однако внешне они пока были слабо заметны. Официальная пропаганда, средства массовой информации всячески затушевывали пороки системы, превозносили порой весьма скромные достижения. Общество постепенно захлестывала волна парадности, демагогии, шумихи, очковтирательства. Культ И.В.Сталина и Н.С.Хрущева постепенно сменился на культ Л.И.Брежнева. Админис-ые методы управления негативно сказались и на отношении к труду. Добросовестный труд не получал достойного вознаграждения. Все больше проявлялась «уравниловка» в оплате. Падала производственная дисциплина. В обществе нарастало недовольство. Все чаще стала раздаваться критика в адрес партии, ее руководства, Советской власти. Определенное повышение материального благосостояния населения Бел-и происходит во второй половине 1960-х-начале 1970-х гг. Национальный доход за 1960-1970 гг. по сравнению с предыдущим десятилетием увеличился почти в 2 раза, и в результате темпы роста заработной платы были выше общесоюзных, хотя в абсолютных размерах отставание не было преодолено, а с 1970-х гг. разрыв опять стал увеличиваться. То, что в середине 1980-х гг. Беларусь оставалась в глазах населения соседних республик СССР оазисом в смысле обеспечения продовольственными и промышленными товарами, объяснялось в том числе и относительно более низким уровнем заработной платы. В 1960-е гг. - гарантированная пенсия колхозникам, повышение пенсий инвалидам. Однако следует иметь в виду, что установленный размер пенсий колхозников не обеспечивал прожиточного минимума и был существенно ниже пенсий рабочих.

50. Культура1.пасля вайныМетад сацыялістычнага рэалізму- асноўны мастацкі метад, які выкарыстоўваўся ў мастацтве Савецкага Саюза пачынаючы з 1930-х гадоў, дазволены, або рэкамендаваны, або навязаны (у розныя перыяды развіцця краіны) дзяржаўнай цэнзурай, таму і цесна звязаны з ідэалогіяй і прапагандай. Прынцып партыйнасці- строгае выкананне партыйных прадвызначэнняў у га-ліне адукацыі і навукі, літаратуры і мастацтва. Адбыліся новыя арыш-ты сярод інтэлігенцыі па палітычных матывах, ахвярамі якіх сталі паэты і празаікі У. Дубоўка, С. Грахоўскі, А. Звонак, П. Пруднікаў, ву-чоны-біёлаг А. Жэбрак і інш.1.цяжкі перыяд 2. жорсткі ідэалагічны ўціск 3.тэмы сталiнiаны, вайны, кіруючай ролі камунiстычнай партыі ў пераможнай вайне і адбудове грамадства4.высланы з Беларусі вядомы вучоны-гісторык М. Улашчык і пісьменнік У. Дубоўка. 5.цяжкасцямі адукацыйная сістэма, матэрыяльная база якой была амаль цалкам знішчана за гады вайны: былі зруйнаваны будынкі школ, не было падручнікаў, паперы, не хапала настаўнікаў. сямігадовая адукацыя. аднаўленне сістэмы адукацыі. 6.Хутка адраджалася акадэмічная навука, К канцу 1950 г. ў рэспубліцы дзейнічала 77 навуковых устаноў. 7. ідэалізацыяй савецкага ладу (раманы А. Стаховіча, М. Паслядовіча і інш.). Галоўная тэма – мінулая вайна (І. Мележ, М. Лынькоў, І. Шамякін…). Гэтаму ж былі прысвечаны і першыя пасляваенныя п’есы К. Крапівы, А. Маўзона, А. Кучара. 8. і ў сезоне 1944/45 гг. у БССР працавала 12 тэатраў, то ў 1950 г. іх засталося толькі 8. У касмапалітызме былі абвінавачаны тэатральныя рэжысёры В. Галаўчынер, Я. Рамановіч. Пачаліся нападкі на п’есы А. Макаёнка, оперу Я. Цікоцкага "Алеся", кампазітараў С. Пракоф’ева, Дз. Шастаковіча, А. Хачатурана, П. Падкавырава. У той жа час на сцэне ззялі таленты Б. Платонава, Г. Глебава, Л. Ржэцкай, Л. Аляксандроўскай і інш.

2. Хрушчоўская адліга 1. Працэсы лібералізацыі грамадства знайшлі сваё адлюстраванне ў культуры. 2.тэма вайны В.Быкаў, А.Адамовіч, Я.Брыль. 3. беларускі раман, гістарычны-Я.Колас, І.Мележ, У.Караткевіч і інш.

Аслабленне таталітарызму станоўча паўплывала і на развіццё іншых напрамкаў беларускай культуры ― тэатральнага мастацтва, музыкі, выяўленчага мастацтва, спрыяла развіццю адукацыі. 4. 8-гадовая адукацыя, ствараліся прафесійна-тэхнічныя вучылішчы, да 99 % павялічылася колькасць граматнага насельніцтва. скарачэння сфераў ужывання беларускай мовы. 3. Брэжнеўскі застой 1.прынцып партыйнасці 2. не дагадзілі рэжыму- дысідэнты. 3.«савецкі народ 4. Канстытуцыі 1977 г. руская мова. 5.У др пал 1970-х г. была ўведзена ўсеагульная сярэдняя адукацыя, павялічылася колькасць сярэднеспецыяльных і вышэйшых навучальных установаў6. Даволі высокі ўзровень развіцця навукі быў пастаўлены на службу ваенна-прамысловаму комплексу і асваенню Космасу.

51. Горбачев. С середины 80-х годов по инициативе нового руководства КПСС во главе с М.С. Горбачевым в СССР начался период радикальных экономических, политических и социальных преобразований, начало которым положили решения апрельского (1985) Пленума ЦК КПСС. Вначале новый курс связывался с идеей ускорения, которая предусматривала повышение темпов экономического развития путем интенсификации производства, структурной перестройки экономики, внедрения достижений научно-технического прогресса, стимулирования труда. Однако принимаемые меры не дали желаемых результатов. Поэтому в июне 1997 г. было объявлено о проведении радикальной экономической реформы. Начался перевод предприятий, объединений, целых отраслей народного хозяйства на полный хозяйственный расчет и самофинансирование. С июля 1998 г. республики стали переходить на региональный хозрасчет, что привело к децентрализации и разрушению единого экономического пространства СССР.Решение новых задач в Беларуси было осложнено аварией на Чернобыльской АЭС весной 1986 г. Из всех загрязненных территорий (Украина, Россия) 70% пришлось на Беларусь. В зоне радиоактивного заражения проживало 2 млн. 100 тыс. человек. Из оборота было выведено более 20% сельскохозяйственных угодий. Общие расходы, связанные с переселением людей, строител домов, выплатой компенсации за оставленные жилища и хозяйственные постройки, потерянной техникой (вывозить ее с загрязненных территорий запрещалось) и т.д., составили 16 национальных годовых бюджетов Беларуси. И тем не менее с 1986 по 1990 гг. народное хозяйство Беларуси работало достаточно динамично. Промышленность республики увеличила выпуск продукции на 26%, а производительность труда выросла на 30,1%. Имелись определенные успехи и в сельском хозяйстве. Однако это не являлось свидетельством преодоления факторов экономического торможения. Механизм хозяйствования оставался затратным, экономические преобразования не затронули основ административной системы. Более того, во время перестройки были допущены ошибки, которые способствовали деструктивным процессом. Из-за отсутствия целостной и ясной программы реорганизация велась методом проб и ошибок. Имели место просчеты в инвестиционной и экспортно-импортной политике, в борьбе с нетрудовыми доходами. Был окончательно утрачен контроль над денежным обращением, появились групповые интересы, воровство в крупных масштабах и организованная преступность. Одновременно во многих регионах СССР обозначилась политическая нестабильность. Беларусь на этом фоне оставалась наиболее спокойной.

На рубеже 80-90-х годов обострился экономический кризис. Падал национальный доход, сокращалось производство продукции, появилась безработица, ухудшилось социальное положение граждан. Выход из кризиса тогдашнему руководству виделся в переходе к рыночным отношениям. В октябре 1990 г. Верховный Совет республики одобрил разработанную Советом Министров БССР программу перехода к рыночной экономике. Она предусматривала создание рыночных институтов, приватизацию, демонополизацию, изменение системы государственного регулирования экономики.

52.Распад СССР. Независимость БССР. СНГ. 27 июля 1990 года Верховный Совет БССР принял Декларацию о государственном суверенитете БССР. В ней объявлялось о независимости республики во внешних отношениях и стремлении создать правовое государство. 17 марта 1991 года в СССР по решению четвертого съезда народных депутатов СССР состоялся референдум по вопросу сохранения Советского Союза как обновленной федерации равноправных суверенных республик. 25 августа 1991 года Сессия Верховного Совета БССР приняла Закон «О придании статуса Конституционного закона декларации Верховного Совета Белорусской ССР о государственном суверенитете Белорусской Советской Социалистической Республики» и постановление «Об обеспечении политической и экономической самостоятельности Белорусской ССР». Собственностью республики объявлялись предприятия, организации и учреждения союзного подчинения, размещенные на ее территории. 19 сентября 1991 года внеочередная сессия Верховного Совета БССР приняла решение изменить название республики и: именовать «Республика Беларусь» или «Беларусь». Были приняты Законы «О государственном флаге РБ» и «О государственном гербе РБ». Прежний флаг БССР был заменен на бело-красно-белый, который являлся символом Белорусской Народной Республики, а новым гербом стал исторический герб Великого Княжества Литовского «Пагоня». Однако смена государственной символики вызвала в обществе дискуссии и еще больше усилила политическое противостояние. Вопрос о смене символики был внесен на всенародный референдум 11 мая 1995 года. Абсолютное большинство избирателей приняло образцы герба и флага, предложенные Президентом Республики Беларусь, в качестве государственных символов. 8 декабря 1991 года высшие государственные деятели Беларуси, России и Украины С.Шушкевич, Б.Ельцин и П.Кравчук в Вискулях в Беловежской пуще подписали Соглашение об образовании Содружества Независимых Государств — СНГ. К нему присоединились еще 8 независимых — бывших союзных республик.

53.Экономические и полит. изменения после 1990 г. Изменения в полит. сис-ме. Конституция. Изменения в государственном управлении сопровождались демократизацией всей политической системы. Наиболее конкретно она проявилась в обновлении избирательной системы. В октябре 1989 г. Верховный Совет БССР принял законы о выборах народных депутатов Белорусской ССР и о выборах народных депутатов местных Советов. 24 ноября 1996 г. на проведенном по инициативе Президента Беларуси А. Г. Лукашенко референдуме принята новая редакция Конституции республики (Конституция Республики Беларусь 1994 г. с изменениями и дополнениями). Новая редакция Конституции БССР 1994 г. состоит из 9 разделов и 146 статей. Раздел «Основы конституционного строя» (ст. 1-20) дает определение Республики Беларусь как унитарного демократического социального правового государства; указывает, что человек, его права, свободы и гарантии их реализации являются высшей ценностью и целью общества и государства, что единственным источником государственной власти и носителем суверенитета в Республике Беларусь является народ. Конституция устанавливает принцип верховенства права в Республике Беларусь, подчеркивает, что государственная власть в Беларуси осуществляется на основе разделения ее на законодательную, исполнительную и судебную. В соответствии с Конституцией государство не только провозглашает обеспечение прав и свобод граждан своей высшей целью, но и гарантирует их права и свободы. Новым в Конституции является положение ст. 74, в которой отмечается, что республиканские референдумы назначаются Президентом, а не Верховным Советом. Наиболее кардинальным изменениям подвергся раздел четвертый «Президент, парламент, правительство, суд» (ст. 79-116). Согласно Конституции 1994 г. с изменениями и дополнениями, Президент Республики Беларусь является главой государства, гарантом Конституции РБ, прав и свобод человека и гражданина. В соответствии с Конституцией Президент наделяется большими полномочиями.

54.Сацыяльна-эканамічнае і палітычнае развіццё Рэспублікі Беларусь на сучасным этапе. 1.Палітыка1990-я гг. сталі важнай вехай ў развіцці беларускай дзяржаўнасці і фарміраванні прынцыпаў новай палітычнай сістэмы на Беларусі. Менавата на гэты перыяд прыйшлося станаўленне дэмакратычных інстытутаў (Прэзідэнтства, парламентарызму, сучаснага падзелу ўлад), фарміраванне грамадства ў выглядзе палітычных партый, грамацкіх і прафесійных аб’яднанняў, новых сродкаў масавай інфармацыі.Заключным акордам ў юрыдычным афармленні краху савецкай аднапартыйнай сістымы стала прыняцце Вярхоўным Саветам ў сакавіку 1994 г. новай Канстытуцыі і ўвядзенне паста прэзідэнта, выбары якога адбыліся ў чэрвіні-ліпені 1994 г. Першым Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь 10 ліпеня быў абраны А.Г.Лукашэнка.У пачатку 1995 г. у рэспубліцы была створана падпарадкаваная Прэзідэнту вертыкальная структура, якая ўключала выканаўчыя і распарадчыя органы як у цэнтры, так і на месцах, т.зв. “вертыкаль” – строга цэнтралізаваная сістэма дзяржаўнага кіравання.А.Г.Лукашэнка на рэферэндуме 24 лістапада 1996 г унес змяненні і дапаўненні: замест аднапалатнага Вярхоўнага Савета з 260 дэпутатамі быў сфарміраваны 2-х палатны Парламент – Нацыянальны Сход, які з гэтага часу складаецца с Палаты прадстаўнікоў (110 дэпутатаў: выбіраецца насельніцтвам) і Савета Рэспублікі (па 8 чалавек выбіраюцца ад кожнай вобласці і г.Мінска і 8 чалавек прызначаюцца Прэзідэнтам). Прэзідэнт з’яўляецца кіраўніком дзяржавы, гарантам Канстытуцыі, правоў і свабод чалавека і грамадзяніна. Кіраўніком выканаўчай улады з’яўляецца прэмьер-міністр урада. У суместнай кампітэнцыі Прэзідэнта і Парламента знаходзіцца прызначэнне вышэйшых службовых асоб: прэмьер-міністра, старшынь канстытуцыйнага, вярхоўнага, вышэйшага і гаспадарчага судоў, старшыні праўлення Нацыянальнага банка, генеральнага пракурора Рэспублікі.2. Сацыяльна-эканамічнае развіццё.

Разбурэнне эканамічных сувязяў пасля распаду СССР паскорыла негатыўныя працэсы ў эканоміцы Рэспублікі. У 1991 г у Беларусі адбылося падзенне вытворчасці прамысловай і сельскагаспадарчай прадукцыі. У наступныя гады для народнай гаспадаркі рэспублікі стала характэрным рэзкае абвастрэнне эканамічнага крызісу. Так, за 1992-1995 гг. вытворчасць прамысловай прадукцыі скарацілась на 40%, інвестыцыі на 66%, адпраўленне грузаў на 75% г.д. Такі глыбокі крызіс абумовіў высокія тэмпы інфляцыі (25-26% кожны месяц за 1992-1994 гг.), рост беспрацоўя, пастаяны дэфіцыт дзяржаўнага бюджэту і плацежнага балансу. Асноўнымі прычынамі падзення аб’ёмаў вытворчасці ў прамысловасці стала, перш за ўсе, абвастрэнне проблемы збыту прадукцыі, рэзкае падаражанне матэрыяльных рэсурсаў, неплацяжы. У сваю чаргу, абвастрэнне праблемы збыту прадукцыі айчынных прадпрыемстваў былі звязаны таксама з нізкім узроўнем канкурэнтаздольнасці прадукцыі. Тым не меньш, у выніку праведзенных у 1991-1994 гг. рэформ у рэспубліцы быў створаны неабходны мінімум асноўных рыначных інстытутаў, нарматыўна-прававых дакументаў. Былі зроблены практычныя крокі па лібералізацыі гаспадарчых сувязяў, рэфармаванні адносін уласнасці. Свабоднымі сталі эканамічныя сувязі с замежнымі краінамі. У вельмі цяжкім становішчы апынулася сельская гаспадарка. Калгасы, саўгасы і фермарскія гаспадаркі апынуліся на мяжы банкротства. У першай палове 90-х гг. рэзка знізіўся жыццёвы ўзровень насельніцтва. Адбыўся абвальны рост цэн на прадукты харчавання, тавары першай неабходнасці і паслугі. рэспублікі. Няўхільна павялічвалася колькасць беспрацоўных.Галоўныя напрамкі рэфармавання і развіцця эканомікі зводзіліся да наступнага: інстытуцыяльныя пераўтварэнні, рацыянальнае спалучэнне розных форм уласнасці, стварэнне рыначнай структуры, структурная перабудова эканомікі, павышэнне яе навукова – тэхнічнага патэнцыялу. У 1996-2000 гг. рэспубліка дабілася пэўных поспехаў. Так, УВП павялічўся на 36%, выпуск прамысловай прадукціі – на 65%, вытворчасць спажывецкіх тавараў - на 81%, жіллёвае будаўніцтва –на 81%, рознічны таваразварот узрос больш чым у 2 разы і г.д. У маі 2001 г. Другі Усебеларускі народны сход прыняў “Праграму сацыяльна-эканамічнага развіцця РБ на 2001-2005 гг.”. У ёй вызначаны мэты, задачы і прыарытэты развіцця краіны на першае пяцігоддзе ХХІ стагоддзя, абгрунтавана сістэма мерапрыемстваў прававога, вытворчага, арганізацыйна-эканамічнага, экалагічнага характара. Значная ўвага надаецца развіццю агра-прамысловага комплекса. Значная ўвага надаецца развіццю ўсіх відаў транспарта, сувязі, гандлю, бытавому абслугоўвнню насельніцтва і г.д. Аднак ход рэалізаціі гэтай праграмы ідзе няпроста. Адной з галоўных прычын негатыўных з’яў беларускай эканоміцы застаецца наяўнасць стратных прадпрыемстваў (больш за 30%), а айбольш стратнай галіной з’яўляецца сельская гаспадарка. Павялічваецца ўзровень запасаў гатовай прадукціі. Так, на 1 студзеня 2003 г. ён склаў на прамысловых прадпрыемствах 67% сярэднямесячнага аб’ёма вытворчасці супраць 63.8 на 1.01.2002 г. Відавочна, што рэалізацыя праграмных зада патрабуе далейшага намагання кіраўніцтва краіны на пошукі найбольш рацыянальных шляхоў рэфармавання эканомікі.

55.Образование, наука и литер-ра на совр. этапе. Существенные изменения происходят в сфере образования. Сделаны определенные шаги по созданию национальной системы образования. В 1991 году принят «Закон об образовании в РБ». Изменяется содержание обучения. Большое внимание уделяется изучению бело-русского языка, истории, культуры, литературы. Появились новые типы учебных заведений — гимназии, лицеи, колледжи. Перестраивается и высшее образование. Оно приводится в соответствие с международными нормами. Наряду с госуд-ми возникли коммерческие учебные заведения. Возрождение национальной культуры привело к возвращению целого пласта духовной культуры, связанного с деятельностью церкви. Произошла перестройка отношений церкви с государством — от конфронтации к сотрудничеству. Растет кол-во религиозных организаций. Им передаются и реставрируются закрытые прежде культовые сооружения, строятся новые. Важнейшие религиозные праздники стали государственными. Демократизация общественной жизни способствовала развитию науки и образования. Наиболее значительные успехи сделаны в белорусистике. Опубликованы или переизданы десятки исследований по истории и культуре Беларуси. Среди них труды А.И. Мальдиса, А.С. Лиса, В.Н. Конона, Г.А.Кохановского, О.И. Лойки, Г.К. Киселева, и др. Большая работа проведена по переизданию работ репрессированных ученых (А. Цвикевич, М. Довнар-Запольский и др.), писателей, а также деятелей белорусской эмиграции (М. Седнев, В. Кипель и др.). В феврале 1993 г. состоялась первая Всебелорусская конференция историков, на которой провозглашено создание Белорусской ассоциации историков (вторая конференция прошла в апреле 1997 г.). На современном этапе плодотворным остается литературное творчество Г. Бородулина, Я. Брыля, В. Орлова, В. Чаропки и др. За последние годы увеличилось общее количество театров в республике. Традиционным стало проведение музыкальных фестивалей "Беларуская сакавица", белорусской песни и поэзии в Молодечно, Славянский базар в Витебске и др. Современное бел. искусство. В современном изобразительном искусстве Беларуси получили распространение неформальные тенденции. Открылись негосударственные галереи: "Арт-творчество", "Витанова", "Жильбел", музей современного белорусского искусства и др. Деятельность по национально-культурному возрождению Беларуси, несмотря на определенные достигнутые успехи, пока еще не привела к кардинальным необратимым сдвигам. Широкий общественный резонанс получило открытие внутри уютного дворика Белгосуниверситета памятников наиболее значимым деятелям национальной культуры Е. Полоцкой, Ф. Скорине, Н. Гусовскому (1999 г.), а в 2000 г. — С. Будному и В. Тяпинскому. Кроме того, памятник Е. Полоцкой был установлен в г. Полоцке (1999 г.). Деятельность государственных учреждений и организаций культуры, общественных сил отличается нередко отсутствием продуманной и взвешенной политики, что компрометирует традиции национальной культуры.

56. Рэспубліка Беларусь на міжнароднай арэне. З часу набыцця суверэнітэту Рэспубліка Беларусь ператварылася ў паўнапраўны суб’ект міжнароднай супольнасці. Атрымаўшы міжнароднае прызнанне, Рэспубліка Беларусь пачала ўсталёўваць дыпламатычныя адносіны з краінамі свету. Толькі ў 1991 – 1995 г. было падпісана звыш за 600 двухбаковых міждзяржаўных і міжурадавых дагавораў па пытаннях знешнепалітычнай і знешнеэканамічнай дзейнасці. На новы ўзровень перайшла дзейнасць Рэспублікі Беларусь у складзе Арганізацыі Аб’яднаных Нацый. Беларусь з’яўляецца членам 13 спецыялізаваных установаў ААН. За кароткі тэрмін дзяржава стала членам Арганізацыі Бяспекі і Супрацоўніцтва ў Еўропе і атрымала статус спецыяльна запрошанай у Савеце Еўропы. У 1992 г. з рэспублікі была выведзена тактычная ядзерная зброя, Беларусь адмовілася ад статуса ядзернай

дзяржавы.У 1992 г. Рэспубліка Беларусь уступіла ў Міжнародны банк рэканструкцыі і развіцця, Міжнародны валютны фонд, Міжнародную фінансавую карпарацыю і інш.Умацаванню палітычных і эканамічных кантактаў Рэспублікі Беларусь з Еўрасаюзам (ЕС) садзейнічалі заключаныя Дагавор аб партнёрстве і супрацоўніцтве з ЕС (1994 г.) і Рамачнае гандлёвае пагадненне з ЕС (1995 г.). Аднак, неабходна прызнаць, што адносіны паміж Рэспублікай Беларусь і ЕС не прывялі да ўсталявання цесных узаемаадносін. Ужо ў 1995 г. Беларусі было адмоўлена ў паўнапраўным удзеле ў Савеце Еўропы па выніках выбараў, якія еўрапейскімі назіральнікамі былі прызнаныя недэмакратычнымі, а ў 1997 г. Беларусь была пазбаўлена статусу спецыяльна запрошанай краіны ў Савеце Еўропы. Палітыка Еўрасаюза і ЗША ў адносінах да Беларусі вызначаецца як стратэгія «выбарачных кантактаў», якая прадугледжвае ізаляцыю афіцыйнага Мінска і наладжванне ўзаемаадносін са структурамі грамадзянскай супольнасці.Адносіны з краінамі СНД. Галоўным накірункам міжнароднай дзейнасці Рэспублікі Беларусь з’яўляецца ўмацаванне адносін з краінамі СНД. 29 сакавіка 1996 г. быў падпісаны Дагавор аб паглыбленні эканамічнай інтэграцыі з Расіяй, Казахстанам і Кыргызстанам («саюз чатырох»). У 2003 г. краінамі СНД была створана арганізацыя рэгіянальнай інтэграцыі. Беларусь, Расія, Украіна і Казахстан падпісалі Пагадненне аб фарміраванні Адзінай эканамічнай прасторы (АЭП) з мэтай стварэння зоны свабоднага гандлю.

Але, бясспрэчна, прыярытэт адводзіцца пашырэнню і ўмацаванню стасункаў з Расіяй. Можна вылучыць асноўныя этапы інтэграцыі Беларусі і Расіі:1) 2 красавіка 1996 г. быў заключаны Дагавор аб Супольнасці суверэнных дзяржаваў ― Рэспублікі Беларусь і Расійскай Федэрацыі;

2) 2 красавіка 1997 г. падпісаны Дагавор аб Саюзе Беларусі і Расіі, які прадугледжваў забеспячэнне ўстойлівага сацыяльна-эканамічнага развіцця краін, іх бяспекі, абараназдольнасці;3) 8 снежня 1999 г. – Дагавор аб стварэнні Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі.Асноўныя накірункі знешняй палітыкі Рэспублікі Беларусь на бліжэйшы час і на перспектыву вызначыў А.Р. Лукашэнка, выступаючы са штогадовым пасланнем Прэзідэнта да Парламента. Галоўным прынцыпам знешняй палітыкі названа шматвектарнасць.

Поиск по сайту: