|
|||||||
|
АвтоАвтоматизацияАрхитектураАстрономияАудитБиологияБухгалтерияВоенное делоГенетикаГеографияГеологияГосударствоДомДругоеЖурналистика и СМИИзобретательствоИностранные языкиИнформатикаИскусствоИсторияКомпьютерыКулинарияКультураЛексикологияЛитератураЛогикаМаркетингМатематикаМашиностроениеМедицинаМенеджментМеталлы и СваркаМеханикаМузыкаНаселениеОбразованиеОхрана безопасности жизниОхрана ТрудаПедагогикаПолитикаПравоПриборостроениеПрограммированиеПроизводствоПромышленностьПсихологияРадиоРегилияСвязьСоциологияСпортСтандартизацияСтроительствоТехнологииТорговляТуризмФизикаФизиологияФилософияФинансыХимияХозяйствоЦеннообразованиеЧерчениеЭкологияЭконометрикаЭкономикаЭлектроникаЮриспунденкция |
Симплексті алгоритмдер
4.2.1. Қарапайым симплекс-әдіс n айнымалылардың кеңістіктегі симплексі деп Ары қарай екі өлшемді жағдай мысалымен қарастырылатын симплекс әдісінің идеясы келесідей: 1. Симплекстің бір төбесі координаттар басына орналасады, ал қалған төбелері
бастапқы төбеден шығатын қабырғалар сәйкес координат осьтерімен бірдей бұрыш жасайтындай қылып орналасады. Сонда екі өлшемді жағдай үшін төбелердің координаттары келесідей болады:
1-сурет.
Жалпы жағдайда симплекс төбелерінің координаттары матрица көмегімен анықталады:
3. Симплекс ортасы координаттар басына орналасады, ал
Жалпы жағдайда симплекс төбелерінің координаталары матрица көмегімен анықталады:
Бірінші және екінші жағдайларда формулалар қабырғасының ұзындығы бірге тең симплекс үшін алынған. Еркін ұзындық үшін формуланы қабырға ұзындығына көбейту қажет. Егер іздеу координат басынан емес, ал Бастапқы симплекс төбелерінде мақсатты функциясының
Жалпы n-өлшемді жағдай кезінде, симплекстің кескінделетін төбесін
ал кескінделген төбеден мұндағы көбейткіш 4.2.2. Нельдер-Мид әдісі Бұл әдіс іс жүзінде тұрақты симплекстердің қарапайым алгоритміне қарағанда әсерлірек болып табылады. Себебі, симплекс циклдан циклға өзінің формасын өзгертіп отырады. Алгоритмнің жұмыстық циклі келесі операциялардан тұрады:
1. 2. Мақсатты функцияның табылған мәндерінен максимал 3. Қарсы шектің 4. Алдыңғы симплекс төбесімен кескінделген төбенің функция мәндерін салыстара отырып, кескіннің нәтижесін анализдейді. a) Егер жаңа төбедегі функция мәні алдыңғы симплекстің ең жақсы мәніне қарағанда кішкентай болса, яғни,
b) Кескінделген төбедегі функцияның мәні алдыңғы симплекстегі ең нашар төбедегіден кем, бірақ басқаларында үлкен болатын болса, (4.2) формуласындағы c) Егер кескінделген нүктедегі функция мәні алдыңғы симплекстің ең нашар төбесінен үлкен болса, яғни Алгоритмді тоқтату критериі ретінде авторлар симплекс төбесіндегі функция мәндерінің айырмасының орта квадраттық шамасын және оның орта шамасын алуды ұсынады, яғни: Мұндағы 4.3.Градиентті әдістер Барлық градиентті әдістердің мәні оптимумға бағыттылған қозғалысты анықтау үшін градиент векторын қолдану болып табылады. · Градиент векторы әрқашан берілген нүктедегі функцияның тезірек өсетін жағына қарай бағытталады. Сондықтан, функцияның минимал мәндерін іздеу барысында кері бағытта жүру керек екені айқын. Қозғалыстың бұндай бағытын антиградиент
· Градиент берілген · Көп айнымалы функциясының экстремумының бар болу шартына сәйкес, экстремум нүктеде функция градиенті нөлге айналады. Бұл қасиет көбінесе градиентті әдісте іздеудің аяқталуының тексерісі кезінде қолданылады, яғни Градиентті әдістің жалпы алгоритмі қандай да бір бастапқы
мұндағы
4.3.1. Бокс-Уилсонның тік өрлеу әдісі Бокс-Уилсонның тік өрлеу әдісі градиент құраушыларын Содан кейін дыбыс беру бетімен градиент бағытында, қадам мөлшері Бізде Іздеудің алгоритмі келесідей.
Кодталған айнымалылардан натуралға өту келесі формула көмегімен іске асады:
Мұндағы
Тірек деңгейге іздеудің бастапқы нүктесінің координаттары сәйкес келеді, айнымалылардың кодталған мәндері
Алынған төрт нүкте үшін
Регрессия коэффициентін анықтап алғаннан кейін, дыбыс беру бетімен
Мұндағы
Дыбыс беру бетімен қозғалыс функция мәні өсіп бастағанға дейін жасалына береді. Бұл жағдайда негізгі нүкте ретінде функция мәні минимал болатын нүкте алынады. Бұл нүктеде қайта
5. СЫЗЫҚТЫ ЕМЕС ТЕҢДЕУЛЕР МЕН ТЕҢДЕУЛЕР ЖҮЙЕСІН ШЕШУ ҮШІН ТИІМДІЛІК ӘДІСІНІҢ ҚОЛДАНЫЛУЫ Келесі жүйенің шешімін табу керек болсын:
Теріс емес функция енгізсек:
Онда Шынымен, Осылайша,
Келесі теңдеулер жүйесі берілсін:
Бұл жүйенің шешімін мақсатты функцияның локальді минимумын іздей отырып табуға болады:
6. ЖҰМЫСТЫҢ ОРЫНДАЛУЫНА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР 6.1. ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС ОРЫНДАЛУ РЕТІ 1. Экстремумның қажетті және жеткілікті шарттарының теорияларын қолдана отырып, берілген мақсатты функцияның шартсыз оңтайландыру тапсырмасының шешімін табу. Табылған шешімге анализ жасап, оның қай D көпшілігінде глобальді екенін анықтау. 2. Функцияны деңгей сызықтары бірігуі ретінде суреттеп, графикалық анализ жасау. 3. берілген - Гауус-Зейдель әдісімен; - симплекс әдіспен; - Бокс-Уилсонның тік өрлеу әдісімен. Деңгей сызықтарымен бір координат осьтерінде орналасатындай етіп, іздеу траекториясын салу. 4. Берілген дәлдікке қол жеткізу үшін жасалған функция есептеулерінің санын салыстыра отырып, әдістердің тиімділігі жайлы тұжырым жасау. 5.Excel-дің шешімдерді табу бабының көмегімен берілген функцияның минимумын табу. 6. Excel-дің шешімдерді табу бабының көмегімен,
6.2. Курстық жұмыстың мазмұны 1. Кіріспе (дербес компьютерлерде инженер тапсырмаларын шешу үшін оңтайландыру әдісінің қолданылуы). 2. Тапсырма қойылымы, берілген функцияның аналитикалық және графикалық анализі, математикалық сипаттама және іске асырылып отырған әдістердің негізгі арақатынасының тұжырымы; 3. Әдіс алгоритмінің блок схемасы. 4. Әдістердің компьютерде іске асырылуы. Бұл пунктты кез келген программалау жүйесін қолданып немесе Excel-дің кестелік процессорын қолданып жасауға болады. Есептің іске асу программасын басып шығару қажет. 5. Программаға түсініктемелер (модульдердің, процедуралардың, функциялардың, формальді параметрлердің сипаттамасы, алгоритмге комментарии және т.б.). 6. Әдістердің жұмысқа жарамдылығын зерттеу (дәлдік, итерация саны және басқа да сипаттамалар), әр түрлі мысалдардың мәтіндік және графикалық түрдегі нәтижелерінің басылып шығарылған үлгілері. 7. Қорытынды (жұмыс жайлы негізгі тұжырымдар). 8. Қолданылған әдебиеттер тізімі.
ЖҰМЫСТЫҢ ОРЫНДАЛУ ҮЛГІСІ
Координаттары 1. Функцияның аналитикалық анализі Бірінші реттің дербес туындыларын тауып, оларды нольге теңестіреміз.
Теңдеулер жүйесін шешеміз:
Екінші реттің дербес туындыларын табамыз:
Гессе матрицасы
Гессе матрицасы х нүктесінің координаттарынан тәуелсіз оң анықталған, сәйкесінше, қарастырылып отырған функция 2. Функцияның графикалық анализі
x1-ді х2 арқылы өрнектеп Есептеулер нәтижесін кестеге енгіземіз:
Алынған деңгей сызықтары 3-суретте көрсетілген:
3-сурет. 3. Гаусс-Зейдель әдісімен экстремумды іздеу
Әр координата бойынша қадам таңдаймыз:
Координаттары
Негізгі нүкте
Базалық нүкте
Негізгі нүкте
Берілген нүктеде бір өлшемді іздеу еш координата бойынша сәттілікке алып келмейтіндіктен, алгоритмді тоқтату шартын тексеріп көреміз
Негізгі нүкте
Негізгі нүкте
Негізгі нүкте Берілген нүктеден келесі қадамдардың барлығы сәтсіз, сондықтан қадамды екі рет 0.5- ке дейін қысқартамыз, ары қарайғы қадамдар тағы да сәтсіз болғандықтан (экстремум нүктеге байқаусыз түсіп қалды) қадамды тағы да екі рет 0.125-ке дейін қысқартамыз. Келесі қадамдар мақсатты функцияны жақсартпайды, сондықтан алгоритмді тоқтату шарты орындалғандықтан
4-сурет.
4. Хук және Дживс әдісімен экстремумды іздеу Бастапқы нүктедегі функцияның мәнін анықтаймыз:
Өсімді таңдаймыз:
х1 координатасы бойынша зерттеушелік іздеу жүргіземіз:
х2 координатасы бойынша зерттеушелік іздеу жүргіземіз:
Координаттары Үлгі бойынша қадамды іздеу жүргіземіз:
Екінші итерацияға көшеміз. Негізгі нүктенің координаттары x1 координатасы бойынша зерттеушелік іздеу жүргіземіз:
x2 координатасы бойынша зерттеушелік іздеу жүргіземіз:
Координаттары Үлгі бойынша қадамдық іздеу жүргіземіз:
Барлық бағыттағы қадамдар сәтсіз болғандықтан, алгоритмді тоқтату шартын тексереміз Екінші итерацияға көшеміз: Негізгі нүкте координаттары
x1 координатасы бойынша зерттеушелік іздеу жүргіземіз:
x2 координатасы бойынша зерттеушелік іздеу жүргіземіз:
Координаттары Үлгі бойынша қадамды іздеу жүргіземіз:
Қадам сәтсіз, сондықтан Негізгі нүкте координаттары x1 координатасы бойынша зерттеушелік іздеу жүргіземіз:
x2 координатасы бойынша зерттеушелік іздеу жүргіземіз:
Координаттары Алдағы сәтсіз қадамдардың барлығы минимум нүктеге байқаусызда түсіп кетумен түсіндіріледі. Үлгі бойынша қадымды іздеулер оң нәтиже бермегендіктен және барлық бағыттағы қадамдар сәтсіз болғандықтан, алгоритмді аяқтау шартын тексереміз Ары қарай келесі итерацияға көшеміз. Негізгі нүкте координаттары Негізгі нүкте айналасындағы зерттеушілік іздеу функцияның жақсаруына алып келмейтіндіктен, қадамды 0.25-ке дейін, арқарай 0.125-ке дейін кішірейтеміз, ол оң нәтижелерге алып келеді. Іздеуді тоқтату шартын Осылайша, минимум нүкте ретінде
Іздеу траекториясы 5-суретте көрсетілген.
5-сурет.
5. Симплекс әдіс көмегімен экстремумды іздеу Координаттары
Функцияның үш мәнінің ішінен ең нашары таңдап алынады: минимумды іздеу кезінде бұл нүкте функцияның максимал мән қабылдайтын нүктесі. Біздің жағдайда бұл нүкте: Қарсы жатқан шектің ортасы арқылы симплекстің жаңа төбесі тұрғызылады, ол ең нашар төбеге симметриялы. Жаңа төбенің координаттарын келесі формула арқылы өлшейміз:
Нәтижесінде келесі төбелері бар жаңа симплекс алынды:
Енді ең нашар нүкте болып симплекстің координаттары
Соңғы симплекс координаттары кестеде көрсетілген:
Осылайша, Функция минимал мән қабылдайтын төбе Осылайша, қабырғасының ұзындығы 1-ге тең жаңа симплекс алынды, оның төбелерінің координаттары:
Ары қарайғы есептеулер кестеде көрсетілген:
Соңғы нүктеде шырғалану болғандықтан және симплекс қабырғасының ұзындығы Осылайша, минимум нүкте ретінде шырғаланудан кейінгі мақсатты функцияның минимумына сәйкес келетін симплекстің төбесін аламызң яғни:
Іздеу траекториясы 6-суретте көрсетілген:
6-сурет. 6. Нильдер-Мид әдісімен экстремумды іздеу Бастапқы симплекс ретінде алдыңғы мысалда көрсетілген симплексті алайық.
Ең нашар төбе
Кескінделген
Енді ең нашар нүкте болып симплекстің координаттары
Соңғы симплекс координаттары кестеде көрсетілген:
Осылайша, Функция минимал мән қабылдайтын төбе
Ары қарайғы есептеулер кестеде көрсетілген:
Соңғы нүкте кескінделгенмен салыстырғанда ең жақсы нүкте болып табылады, бірақ сонда да қалғандарының арасында ең нашары болып табылады. Сондықтан, сығу операциясын орындаймыз. Жаңа төбенің координаттарын келесі формуламен анықтаймыз:
Ары қарайғы есептеулер кестеде көрсетілген:
Соңғы нүктеде алгоритмнің аяқталу шарты орындалады, яғни, симплекс төбелеріндегі функция мәндерінің айырымының орта квадраттық шамасы мен оның орта мәні Осылайша, минимум нүкте ретінде мақсатты функцияның минимумына сәйкес келетін симплекс төбесін алады: Іздеу траекториясы 7-суретте көрсетілген:
7-сурет.
7. Тік өрлеу әдісімен экстерумды іздеу Екі айнымалы үшін де түрлендіру интервалын 1-ге тең деп аламыз.
Бірінші айнымалы үшін -1-ге +1-ге Екінші айнымалы үшін -1-ге +1-ге Осылайша, жоспарлау матрицасы келесідей болады:
Зерттелінетін функцияны Регрессия теңдеулерінің коэффициентін есептейміз:
Есептелген қадаммен бастапқы нүктеден Нүктелер келесі түрде есептелінеді:
Әр жаңа нүктеде функция мәндерін есептейміз.
Үшінші қадамда функция мәні ұлғаяды, сәйкесінше, берілген бағыттағы минимал нүкте координаттары Берілген дәлдікке қол жеткізілмегендіктен,
Регрессия коэффициентін есептейміз:
Дыбыс беру бетімен қозғалысты бастаймыз:
Регрессия коэффициенттерін есептейміз:
Дыбыс беру бетімен қозғалысты бастаймыз.
Есептеулер нәтижесі кестеде көрсетілген:
Процедураны градиент векторы Іздеу траекториясы 8-суретте көрсетілген:
8-сурет.
Поиск по сайту: |
||||||
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав. Студалл.Орг (0.475 сек.) |