 |
АвтоАвтоматизацияАрхитектураАстрономияАудитБиологияБухгалтерияВоенное делоГенетикаГеографияГеологияГосударствоДомДругоеЖурналистика и СМИИзобретательствоИностранные языкиИнформатикаИскусствоИсторияКомпьютерыКулинарияКультураЛексикологияЛитератураЛогикаМаркетингМатематикаМашиностроениеМедицинаМенеджментМеталлы и СваркаМеханикаМузыкаНаселениеОбразованиеОхрана безопасности жизниОхрана ТрудаПедагогикаПолитикаПравоПриборостроениеПрограммированиеПроизводствоПромышленностьПсихологияРадиоРегилияСвязьСоциологияСпортСтандартизацияСтроительствоТехнологииТорговляТуризмФизикаФизиологияФилософияФинансыХимияХозяйствоЦеннообразованиеЧерчениеЭкологияЭконометрикаЭкономикаЭлектроникаЮриспунденкция
Перечислите и опишите методы радиоэлектронной маскировки
Радиоэлектронды маскировка- бұл қарсыластың радиолокационды және радиотехникалық барлау құрылғыларының эффективтілігін төмендетуге бағытталған техникалық және ұйымдастырушылық шаралардың жиынтығы. Ол әр түрлі класстағы радиоэлектронды барлау құрылғылары арқылы объекттердің байқалғыштығын төмендету үшін қолданылады.
Радиоэлектронды маскировка акустикалық (гидроакустикалық, дыбыстық), магнитометрикалық, оптико-электрондық, радиолокационды және жылулық болып бөлінеді.
Радиоэлектронды маскировка активті радиоэлектроды құрылғылардың энергетикалық және уақыттық жасырыну деңгейін өсіру, әскери объекттер мен техниканың физикалық өрісін азайту, қарсыластың бағытында энергия таралу жағдайларын төмендету (табиғи шарттарды пайдаланып: тұман, жаңбыр, аэрозоль, маска және табельді маскировкалық комплекстер) арқылы жүзеге асырылады.
31) Что такое пассивные помехи.(Пассивті кедергі дегеніміз не). СДС жүйелерінің басты қызметі – қозғалатын нысандардағы және кедергі жасайтын сәулеленудегі сигналдардың бөлінуі. Бұндағы анықтау мақсаты коррелияциялы кедергі негізіндегі қозғалыстағы нысандардың сигналдарын анықтау жүйесін анықтау. Мұндай анықтаудың оптамальды структурасы- айыруды тізбектей қосылған құрылғы түрінде көреміз.
|
|
|
Траекторный сигнал
 |
Пассивты шуылдың сөну коэффиценті
Kп=РПвх/РПвых
РПвх=∫F/2-F/2Gп(f)df;
Пассивті кедергімен күрес радиолакация ғылымы пайда болғаннан бері пайда болған тапсырмалардың бірі. РЛС –тегі кедергі блок анализі қабылданған сигналды өңдейді пассивті кедергінің анализі барлық жұмыс дистанциясында жасалады. Барлық кедергінің классификациясы, оның ішінде активтінің де келесі қасиеттерге байланысты жасалады: спкетральды қуат тығыздығы бойынша, ұзындығы бойынша, корреляция коффициенті бойынша. Кедергі алудың анализі кезінде қиындық тудыратын жағдай –дискреттік корреляцияланған шуылдар.Бұндай кедергі келтіретін сигналдардің көптігі жылдамдық қасиетіне әсер етеді. Мұнда күрделі процедураның бірі- кедергі параметрін бағалау.Пассивті кедергілер шыққан тегі бойынша қарапайым және арнайы болып бөлінеді.
32) Что такое ложные цели и ловушки.Алдамшы мақсат жане аулағыштар дегеніміз не? Шетелдік сарапшыларға сәйкес қазіргі заманғы әуе қорғаныс жүйесі бір мезгілде мақсаттарға тек шектеулі санымен тиімді шешуге болады дейді. Алдамшы максаттарға негізделіп жерден ұшырылатын ракеталар мен самолеттер радио карсылас контуры жасалған. Салыстырмалы түрде алдамшы максаттар шағылған сигналдарға қарағанда ракеталар мен самолеттердің нақты шынайы уақытын анықтауға болады және жойғыштар мен зенитті ракеталардың назарын осы алдамшы максаттың комегімен алдауға болады.
Егер жүйе шынайы және алдамшы мақсатты айыра алмаған жағдайда өз бетінше шынайы немесе алдамшы группасындағы мақсаттарды белгілейді. Алдамшы мақсаттын астында жатқан басқарылатын зенитті ракеталардың батареясынын отыруын келесідей формуламен анықталады: 
Алдамшы мақсаттар (олардың көп болған жайдайда) шынайы мақсаттың женілісін болдырмауға үлкен үлес косады. Сонымен қатар мұны ракеталарға атака жасағанда да қолдануға болады. Бұл жағдайда шынайы мақсатты белгілі бір қашықтықта алдынан және артынан ере жүру тиіс. Қолдану бағытына орай алдамшы мақсаттарды радио не арнайы құралған бағдарлама арқылы басқаруға болады.
33)Что такое радиолокационные характеристики объектов. Радиолокациялық объектілердің характеристикасы Радиолокациялық құралдардың көмегімен мақсаттарды табу, параметрлерді шешу және қозғалысын анықтаумен радиолокоциялық объектілердің характеристикасы айналысады. РОХ негізгі мақсаты(сигнал қарқындылығы) геометриялық өлшемге, конфигурацияға, матералға мақсаттың ракурсына ЭМ толқынның поляризациясына тәуелді.
1. Жоғалтқыш өріс. Байланысты сыртқы өріс әсерінен оларға (сур. 3.1) электромагниттік толқындардың шашырауы (өткізгіштер) әсер етып, бос индукцияланған түрлі процестерді жағдайда стационар емес жағдай болып табылады (Диэлектрик) электралымдар, сондықтан жоғалтқыш электромагнитті көріс әкеледі.ЭМП жалпы өріс формуласы: 
; 
. (3.1)
Жоғалтқыш өріс есептеуді эксперименттік немесе есептегіш жолмен анықталуы мүмкін. Жоғалтқыш өріс эксперименттік жолмен былайша анықталады.
1) сәулеленген дене қысқа радио импульстармен шағылған сигнал уақыт бойынша қабылдау антеннасына жіберіледі
2) қабылдағыш және таратқыш стендінде бағытталған антенналарды қолдану есептеу нүктесін дәлірек болуын қамтамасыз етеді
3) доплерлік эффектін қосып өлшеу
4) бастапқы өріс өлшем әдістерін пайдалану
2. Көлеңкелік жоғалтқыш алаң
Радиолокацияның көлеңкелік жоғалтқыш алаңында көлеңкелік құраушыны белгілейді. Бұл өріс үлкен денелік электрлік өлшемге сай. Бұл жағдайда Дененің артында көлеңке пайда болады
,
2) Қара дене. Реалды қара таратқыш дене электромагнитті өрісті таратып қана қоймай сонымен қатар жұтады. Бұл сигналдар акустикалық электромагнитті толқындар кең жиілікті спектрмен тасымалданады.
34)Как работает искусственные радиолокационные отражатели.Жасанды радиолокациялық шағылысудың жұмыс принципі. Қиылысты шағылысу - өзара перпендикуляр жазықтықта (әдетте металл немесе шыны айналар) көрсетілетін үшбұрышты құрылғы. Кедергілер (алдамшы)дәл қашықтық өлшеу үшін радарлар жасау үшін қолданылады.
Жасанды орналасу радиолокацияда және оптикалық орналасуы мақсаты шашырау тиімді ауданы үлкен мәні бар электромагниттік толқындарды құлау бұрышынан тәуелділігі нашар болып табылады. S- шашырау тиімді алаңы - алаңы гипотетикалық тегіс бағыттағы көрініс коэффициенті.
Жасанды радиолокациялық шағылысу үш өзара перпендикуляр металл беттерін, әдетте тік бұрышты немесе үшбұрыш пішінді болады. Артқа радиациялық көзіне қарай үш ойлар кейін биссектрисасы үш бұрышқа θ шағын бұрышпен қиылысады.
35)Как работает двухгранный уголковый отражатель.Екі қырлы қиылысты шағылыстырғыш.
Қырлы шағылыстырғыштар қатты конструкциялы екі немесе үш перпендикуляр метал шектегіштен тұрады. Металдық екі қырлы шағылыстырғыштар радиолокаторлық шағылыстыртар типінің ең қарапайым түрі. Практикада түрінде бұларды салыстырмалы түрде аз қолданады.
Екі қырлы қиылысты шағылыстырғыш белгілі бір 0<a<π анықталған бұрышта (көбінесе 900 )екі тік металдық шектен тұрады.
3.13сурет. Екі қырлы қиылыстышағылыстырғыш
а-екі қырлы шағылыстырғыш –a>π/2; б –үшқырлы шағылыстырғыш a<π/2
36.Как работает трехгранный уголковый отражатель. Үш шекті бұрыштық шағылыстырғыш.Үш шекті бұрыштық шағылыстырғыш формасына қарай үшбұрышты, тікбұрышты және секторлы болып бөлінеді,3.15 суретте көрсетілген.Бүрыштық радиошағылыстырғыштар аз өлшемнің өзінде жеткілікті ШБЭге(шашырау бетінің эффективтілігі) ие.Бірақ ШБЭ(шашырау бетінің эффективтілігі)шектер арасындағы тік бұрыштың төзімділігінің нақты дәлдігіне байланысты болады.Үшбұрышты, тікбұрышты және секторлы бұрыштық шағылыстырғыштар үшін максималды ШБЭ(шашырау бетінің эффективтілігі) мынаған сай:
, 
, 
мұндағы,а-шағылыстырғыштыңқабырғасының ұзындығы
а б в
3.15 сурет.Шектері бар бұрыштық шағылыстырғыштарА-үшбұрышты;б-тікбұрышты;в-дөңгелек
Бұрыштық шағылыстырғыштар изотропты денелерге қарағанда шашыраудың бағытталған диаграммасына ие.Бұрыштың максималды ШБЭ(шашырау бетінің эффективтілігі) оның шегінің өлшемінің өсуіне және түсуші толқынның ұзындығының азаюына байланысты.
37.Как работает линзовые отражатели. Линзалық шағылыстырғыштар. Барлық линзалық шағылыстырғыштардың негізгі элементі ретінде әртүрлі типті диэлектрлік линзалар қолданылады.Жиі цилиндрлі немесе сфералы Люнебергтің диэлектрлік линзасы пайдалынылады.Радиус жанында ε=1 ден цилиндр бетінің осінде ε=2 ге өзгеретін диэлектрлік өткізгіштігі бар(3.24 б сурет) шығынсыз диэлектрлік цилиндр-Люнеберг линзасы бейнеленген(3.24а сурет).
а б
3.24 сурет Люнеберг линзасы
Осыған байланысты түсуші толқын кедергісіз линзаның ішіне енеді. Люнеберг линзасын шағылыстырғыштарға айналдыру үшін металдық пластинаны оның фокусына орналастырса жеткілікті.Пластинаға енетін сәулелер және одан шағылысатын сәулелер симметрияның көмегімен бірдей траекторияға ие,және линзадан шыққан соң жалпақ фронтты сипаттай отырыпкері бағытқа бағытталады.Цилиндрлі линза негізіндегі шағылыстырғыштар шашырау қасиетіне байланысты жалпақ пластинада немесе екі шекті бұрыштық шағылыстырғыштарда қолданылады.Қысқа бұрышта шашырау қасиетін кеңейту үшін сфералық линзалар қолданылады(3.25а сурет).Линзаның шашырау диаграммасының ені рефлектордың металданған биіктігінің өлшеміне байланысты.Мысалы,егер рефлектор шар биіктігінің жартысына тең болса шашырау диаграммасының ені 140° тең(3.25,б сурет).Мұндай линзаның максималды ШБЭ(шашырау бетінің эффективтілігі)-і мынадай формуламен анықталады:
а б
3.25 сурет Люнеберг линзасымен электромагниттік толқынның шағылысуы(а) және оның шамалас шашырау диаграммасы(б)
Азимут бойынша бағытталған шағылыстырғыш арқылы шардың бөлшегін қоршай отыра металдық сақина аламыз. Мұндай линзаның максималды ШБЭ(шашырау бетінің эффективтілігі)-і металданған сақинаның енімен l анықталады:
а б
3.26 сурет металдық сақиналы Люнеберг линзасы(а) және оның азимуттық кеңістіктегі шашырау диаграммасы(б)
38.Как работает усилители ретрансляторы. Күшейткіш – ретрансляторлар.Күшейткіш – ретрансляторлардың құрылымдық сұлбасы 3.31 суретте көрсетілген. А 1антеннасында қабылданған сигналдар ЛБВ-да күшейеді және шудың генераторынан(ГШ) түскен шуыл кернеуімен амплитуда бойынша модуляцияланады.Одан ары қарай шуы бар сигнал құрылып шынайы мақсаты бар ШБЭ(шашырау бетінің эффективтілігі) флюктуацциясының имитациясын қамтамасыз ете отырып А 2антеннасында өңделеді.
3.31 сурет. Күшейткіш – ретрансляторлардың құрылымдық сұлбасы
Ретрансляторлардың күшейту коэффициентін РЭП теңдігімен анықтауға болады:
Мұндағы, kП— РЛС беру коэффициенті; 
-шынайы мақсаттың ШБЭ(шашырау бетінің эффективтілігі)-і; GП- ретрансляторлардағы қабылдағыш антеннаның күшейту коэффициент.
39. Как работает дипольные отражатели? Радиоқарсы әрекетті РЛС әдістерінің бірі дипольды шағылыстырғышты тарату болып табылады.Дипольдерді объекттерге байқатпай кіру жолын кұруға қолданған сияқты, олардың өздерін тастайтын өзін-өзі қорғайтын тасушылар үшін де қолданылады.Жасанды пассивті жасырынды кедергілерді құру үшін дипольді шағылыстырғыштар кеңінен қолданылады, яғни тарихи жағдайда осындай кедергілердің радиобастықтары болып табылады. Дипольдың шағылысы когерентті болмағандықтан, қойылған мақсатынан дипольды шағылыстырғыш аумағына дейін сигналдарды өңдеу барысында доплерлі жылжу жиілігінің электромагнитті толқындардың шағылысын есептегенде, РЛС импульсті когерентті емес кері әрекеттері үшін эффективті болып табылады. Нәтижесінде амплитудалық детектор шығысында пайдалы сигнал мен кедергі сигналдың спектрлері жабылады.Егер кедергі сигналдардың қуаты пайдалы сигналдардың қуатынан бірнеше шамаға асып түсетін болса, дипольды кедергілер аумағында мақсат іске аспайды. Қабылдағыш кірісінде кедергі сигналдың пайдалы сигнал қуатына байланысы мынаған тең:
,
Мұнда 
– ЭПР мақсаты.
40.Покажите особенности радиоэлектронного подавления РЛС пассивными помехами? РЛС пассивті кедергілерден қорғау мәселесі актуальды болып табылады, қазіргі уақытта дипольды шағылыстырғыш ұшақтарды топтық және жеке жасыруда кең қолданыс тапты.Пассивті радиокедергі когерентті емес импульсті РЛС табуда қысу үшін кең қолданыста. Когерентті импульсті РЛС ОНЦ және СЧК қолдану, олардың әрекетін әлдеқайда әлсіретеді. Бірақта кедергі сигналдың қуатын көбейту, РЛС СЧК пассивті радиокедергімен қамтамасыз етуі мүмкін.РЛС жүйесінде үзіліссіз және квазиүзіліссіз зондайтын сигналдарды басқаратын қаруды қолдану, дипольды шағылыстырғышпен доплерлі жылдамдықты реалды мақсат айырмашылығында жылжымалы жарқылдақ селекцияны іске асырады. Мұндай РЛС пассивті кедергілердің әрекетінен жақсы қорғалған.Қазіргі уақытта үзіліссіз және квазиүзіліссіз сигналдармен РЛС пассивті кедергілерді қысу эффективтілігі жоғарылату туралы жұмыстар жүргізіліп жатыр.
41.Как маскируются объекты с помощью ложных целей и ловушек? Радиокеріәрекеттің тәсілдерінің бірі болып таратылу, кезеулер және өзін-өзі кезеулер контурында жалған ақпаратты құру болып табылады. Бұл есеп радиолокационды айлалар және жалған мақсаттарда қолдануда шешімін табады.Мақсат тарату контурында қолданылатын жалған мақсаттардың негізгі есептері:РЛС операторларының дезориентациясы және есептегіш құрылғылар контурының жүктемелері;Мақсат үлгісін танудағы уақыттың көбеюі;Жалған мақсатта ПВО средстволарын алдау.Жалған мақсат ретінде ұзақ уақыт барысында автономды басқарылатын және басқарылмайтын ұшуды жүзеге асыратын стандартты немесе марш қозғағыштарымен жасақталған ракеталар колданылады. Ракета жалған мақсат интенсивтігімен сигнал спектрін қорғайтын ұшатын аппарат сияқты болып құру үшін, ол сәйкестендірілген активті және пассивті ретрансляторлармен жабдықтайды. Жалған радиолокационды мақсаттар атмосмферада жеңіл металдарды сығып, локальды аумақтарды ионизациялау нәтижесінде құрылуы мүмкін.Жалған мақсаттың эффективтілігі тығылған ұшақтардың жеңілу мүмкіндіктерімен бағалануы мүмкін.Топтық жалған мақсатпен қорғалған, көп жалған мақсаттарды қолдануда ұшақтың жеңілу мүмкіншілігі келесі формуламен анықталады 
,
Мұндағы п-топтағы барлық мақсаттар саны, m-жіберілген ракеталар саны, P- бір атқандағы мақсаттың жеңілу мүмкіндігі.
Өзін-өзі орнату ракеталарына арналған жалған мақсаттарды айла деп атайды. Жалған мақсаттар мен радиолокационды айлалар пассивті шағылыстырғыштар сияқты және де автивті ретрансляторлар сияқты функциялануы мүмкін. Сонымен қатар, оларға кедергінің хабарлағыштары орнатылады, бұл жағдайда олар құрған кедергілер автивті болады, жалған мақсаттардың эффективтілігі қорғалатын ұшақтардың жеңілу мүмкіндіктерінің төмендеуімен бағалануы мүмкін.
42.Как работает радиолокационные ловушки? Орналастыру және өзін-өзі орналастыру коньурында айланы қолдану ережеге сәйкес, оның ажалған мақсатқа тұйықталу керек. Тұйықталу уақытысы ПВО жеңіліс средстволарын орналастыруда орташа уақытпен өлшемдес болу керек. Айланың тасталуы бұл жағдайда мақсатқа сәйкес орналастыру контурында тұйықталғаннан кейін болады. Айлаларды сәтті қолдану жасырылатын ұшақтың қауіпсіздігі үшін, мүлтті алу немесе зенитті басқарылатын ракеталарда шабуылдың болмауына алып келеді.Айлалардың бағыттаушы белгілері келесі компоненттерден тұру керек, амплитудалық сипаттамасы, жылдамдығы және үдеуіесебімен оны қоршап алумен қамтамасыз етілуі. Кедергі сигнал, қарапайым қарастырылатын жүйелерді айлаларға ауыстыру мүмкіндігімен қамтамасыз ету үшін пайдалы сигналдан асып түсуі керек.Қолданылу тәсіліне қарай айла – басқарылатын, буксирлейтін және тастайтын болып бөлінеді.Басқарылатын радиолокационды айлалар жалған радиолокационды мақсат секілді және электромагнитті энергияның активті немесе пассивті таратқыштары орнатылатын ракеталарды көрсетеді.Буксирлейтін радиолокационды айлалар ретінде металды желілер, активті немесе пассивті таратқыштар қолданылады. Айла өзінің рөлінде болады, егер ол координато бұрышы бойынша РЛС экранынан бөлініп шықпаса.Тасталынатын айлалардаьқозғалтқыштар болмайды және электромагнитті энергияның активті немесе пассивті таратқыштардың болуы.Бұл РЭП жүйелері таңдалған азгабаридті объекттерде базаланады.
43.Как работает отражатели антенны. Шашыратқыш антенналар Шашыратқыш антенналарда қабылданған сигналдың шашырау режимі қолданылатын қарапайым антенналар қолданылады.Шағылысқан сигнал фидерге немесе толқындық(волновод) трактінің нүктесінде антеннаның қысқа тұйықталуы кезінде ең жоғарғы деңгейге жетеді.Егер ол идеалды өткізгіштен немесе шығынсыз диэлектриктен дайындалса ондай антенналарда қабылданған энергиялар өңделеді және шашыраған алаң пайда болады.Ең танымал және эффективті шағылыстырғыштардың бірі-торлыВан-Атт антеннасы болып табылады.Торлы Ван-Атт антеннасының құрылымы:дипольді вибратор металдық пластинаға орналастырылған.Олар металдық пластинадан l /4 ара қашықтығында оған параллельді қатарларда орналасады.Дипольдар жұбы пластина центріне симметриялы орналасады.Симметриялы дипольді жалғайтын кабельдің электрлік ұзындығы бірдей.Осыған байланысты электромагниттік толқынның шағылысуы кері бағытқа бағытталады(3.28 сурет).Егер торлы N жарты толқынды дипольден бір-бірінен λ /2 аралықта орналасқан және металдық пластинадан λ/4 аралықтан орналасады.Онда оның ШБЭ(шашырау бетінің эффективтілігі)-і мынамен анықталады:
Мұндағы,θ-құлау бұрышы; S = N λ2/4-тордың ауданы
θ = 0 кезінде тордың максималды ШБЭ(шашырау бетінің эффективтілігі)-і мынаған тең 
.
3.28 сурет Ван-Атт қабылдағышы
Ван-Атт торы бұрыштық және линзалық шағылыстырғыштарда мынадай сипаттамаларға ие:1.Шашыраудың диаграммасы бұрыштық шағылыстырғышқа қарағанда ені кең болып келеді.2.Шағылысқан сигнал модуляцияланған болуы мүмкін.3.Торда шашыраудың бағытын өзгертуге мүмкіндік бар.4.ШБЭ(шашырау бетінің эффективтілігі) белгілі көбею-күшейткішті жалғайтын сызықта кедергінің пайда болуынан болуы мүмкін.5.Өңделген сигналдың поляризациясын өзгертуге болады.6.Шашырау диаграммасының бұрыштық көшіруі қамтамасыз етілуі мүмкін.
Жазық параллельді толқынды Ван-Атт торы
44.Как обеспечивается противорадиолокационная маскировка? Ең жақсы қорғаныс жоюды табу болып табылады, қорғалатын ауалы немесе сулы объект бірінші ретте радиожиілікті, инфрақызыл және оптикалық түрде болу мүмкіндігін ескере, қарсыластың іздестіру жүйесіне қатысты өзінің көрінуін минизирлеу керек.Радиолокационды көрінуін төмендету үшін келесі әдістер қолданылады:Композитті материалдарды қолдану;өткір пұшпақтарды, тегіс емес үстіңгі қабатты және шағылыстыру бұрышын төмендету;РЛС бағытталған жаққа шағылған сигналдарды тоқтату;Сәйкес бағытталған шағылуды тоқтату;Бұрыштық өткелдерді алып тастау;ЭМР антенналарды төмендету;Радиожұтқыш композитті материалдар.Бұл әдістер қорғалатын объекттің ЭПР –дің төмендеуіне бағытталған.
45.Опишите методы противорадиолакацоинная маскировка. Радиолокациондыға қарсы маскировка маскировканың әдістерінің бірі болып табылады,жалған мақсаттар құруға,қарсыластың радиолокационды станциясының жұмысына шуыл жіберуге,сондай-ақ өздерінің объектілерін қарсыластың радиолокационды бақылауынан дұрыс қорғау үшін қарсыластың радиолокационды бақылауын қиындату мақсатында жүзеге асатын жүйелер болып табылады.Танымал принциптерге сүйенетін болсақ,қорғалып отырған ауалық немесе теңіздік объект қарсыластың издеу жүйелеріне қатысты ең алдымен өзінің көрінушілігін минимизация жасауы керек,олар радиожиілікті,инфрақызыл және оптикалық болуы мүмкін.Радиолокационды байқалғыштықты азайту үшін келесі әдістер қолданылады:жұтатын материалдарды қолдану:композитті материалдарды қолдану;беткі қабатындағы біркелкі еместікті және бұрыштық шағылтқыштарды кішірейту;шағылдырғыш сигналдарды РЛС-ға қарай бұру;бұрыштық өткелдерді жою;антеннаның ЭПР азайту;радиожұтқыш композитті материалдар.Бұл әдістер қорғалып отырған объектің ЭПР азайтуға бағытталған.
46.Опишите методы снижени я радиолокационной заметности. Радиолокациялық көрінгіштікті төмендетудің үш жолы белгілі:радиожұтатын материалдарды(РПМ) және жетілдірілген бүйір радиоэлектронды құрал-жабдықтардың аз шағылыстыратын формаларды қолдану.Аз шағылыстыратын формаларға бірқалыпты қабысу конструкциялы элементтері бар ұшатын аппараттардың үйлестірулері жатады(жекелеп айтканда «ұшатын қанаттар»),қозғалтқыштың компрессорының радиолокациялық сәулеленуі үшін жазық бетінің нақты ориентациясымен(мысалы,«фасеттік» беткі қабат),шашыраудың беткі қабатының максимумдар санын эффективті азайту(ЭПР) және олардың шағылудың ең ықтимал секторынан шығуы,қозғалтқыштардың ішкі орын ауыстырылуымен,тоннелдік немесе жылулық ауақорғаныстарымен немесе экрандармен және бүгілген каналдармен болуы керек. Радиожұтатын материалдардың(РПМ) көптеген түрі бар,олар жұтуды,жарқырауды және электромагнитті толқындардың энергиясының интерференциясын қамтамасыз етеді.Ұшатын аппараттарда ферромагнитті,резонансты,интерференциялық(электрлік экран) радиожұтатын қабықшалар қолданылуы мүмкін.Конструкциялық РПМ және радиожұтатын конструкциялар қолданылады.ЭПР мағынасы объектің формасымен анықталады,сондай-ақ оның геометриялық өлшемімен және толқын ұзындығымен анықталады.Төбесінен сәулелендіргенде ең аз ЭПР-ге конус ие екені белгілі болған.Объектің геометриялық өлшемімен құлаған толқынның ұзындығының қатынасы бойынша целдер үшке бөлінеді: 1. Толқын ұзындығынан өте кіші целдер (l <<λ), 2. Толқын ұзындығымен шамалас өлшемді целдер (l≈ λ ), 3. Толқын ұзындығынан өте үлкен целдер (l>> λ ). l <<λ кезінде ток барлық беткі қабатында бірдей фазаға ие болады.Мұндай дипольдің шашыраудың беткі қабатының максимумдар санын эффективті азайтуы: 
. Шашыраудың беткі қабатының максимумдар санын эффективті азайтудың осындай мәніне ребер l max өлшемді кубта ие.Егер кубтың көлемін V деп белгілесек,онда 
. Егер l≈λ болса,ЭПР-дің тәуелділігі толқын ұзындығына тәуелді.Цель максимальды ЭПР-ге l max=0,5λ кезінде ие болады. l>>λ кезінде оптикалық шашырау орны болады.Ол беттік токтармен пайда болады.Әрбір элемент суммарлы ЭПР-ге өз үлесін қосады.Оның мағынасы төмендегі формуладан анықталады. 
(3.59)
Мұндағы S- дененің жарықтандырылған бетінің бөлігі; dS’ –жазықтыққа dS беттік элементінің проекциясы; ∆r – беткі қабаттың екі элементінің қабылдау нүктесіне кіріс айырмасы;
47.Как работает интерференционные противорадиолокационные покрытия. Радиолокациондыға қарсы қабықшалар(ПРЛП) деп ЭПР-ді көзге көрінерліктей азайту мақсатында қолданылатын маскирлейтін арнайы материалдар (арнайы химиялық және физикалық сипаттамалары бар) айтылады. Радиолокациондыға қарсы қабықшалар(ПРЛП) жұмыс істеу принципі интерференцияға,дифракцияға,материалдардағы толқындардың жұтылуына негілделген,оладың физикалық және химиялық құрамы күрделі болып табылады.Қазіргі таңда радиолокациондыға қарсы қабықшалардың (ПРЛП) төрт түрі белгілі:1) интерференционды, 2)жұтатын, 3) шағылыстырмайтын,4) қосылған.
Интерференциялық қабықшалардың әрекеті шағылыстырғыштан қабылдағышқа әртүрлі қашықтықта өтетін,көптеген когерентті толқын пучоктары есебінен ЭВМ энергиясынан шағылған эффектке негізделген.Осындай пучоктарды суммалау нәтижесінде интерференционды картина пайда болады.Интерференциялық картинаның максимумы мен минимумы арасындағы ара қашықтық өте үлкен болады.Осындай жолмен шағылған сигналды минимум бағытында әлсіздендіруге болады. Интерференциялық қабықшаның екі негізгі түрі бар:екі сәулелі және көп сәулелі.Екі сәулелі қабықшаның негізінде екі сәулелі интерференция жатыр.Сәуленің интерференциясы арқасында осы қабықшалардан шашырау болады.Антенналық сұлба А н Р нүктесінде фокустейді.Тұрақты фазамен ажыратылатын екі монохроматты толқындарды интерференциялау есебінен Е 1 және Е 2, интенсивтілігі IР 
δ фазалар айырмасына тәуелді болады:
,
Мұнда 
– интерференциялық пучоктардың интенсивтілігі
.
а б
1 сурет.Интерференциялық қабықшалардың әрекет ету принципін анықтау мақсатында: а–екі сәулелі; б – көп сәулелі.
48.Как работает поглащающие противо-радиолокационные покрытия. Радиолокациондыға қарсы қабықшалар(ПРЛП) деп ЭПР-ді көзге көрінерліктей азайту мақсатында қолданылатын маскирлейтін арнайы материалдар (арнайы химиялық және физикалық сипаттамалары бар) айтылады. Радиолокациондыға қарсы қабықшалар(ПРЛП) жұмыс істеу принципі интерференцияға,дифракцияға,материалдардағы толқындардың жұтылуына негілделген,оладың физикалық және химиялық құрамы күрделі болып табылады.Қазіргі таңда радиолокациондыға қарсы қабықшалардың (ПРЛП) төрт түрі белгілі:1) интерференционды, 2)жұтатын, 3) шағылыстырмайтын,4) қосылған.Жұтатын қабықшалардың әрекет ету принципі құлаған толқынның энергиясын жылулық немесе энергияның басқа түріне түрлендіру болып табылады.Және де жұтатын қабықшаның беткі қабатының формасы сыртқы шекарадан ішкі шекараға өзгеруін қамтамасыз етуі қажет.Ең көп тараған пирамидалар және конустар түріндегі қабықшалар болып табылады.λ /L және Т/ λ,аз болған сайын сәйкестендіру жақсы болады.Шағылыстыру коэффиценті λ өскен сайын азаяды.Жұтатын қабықшалардың ені үлкен болады,және олар магниттік және диэлектрлік өткізгіштіктіε r =μ r =1 мәнінен қабықшаның ішкі шекарасына ε n (z) және μ n (z)мәніне дейін, сондай-ақ құлаған толқынның толық жұтылуын қамтамасыз ететуі керек,және де бұл өзгерістер үлкен толқын ұзындығы интервалында жүзеге асуы тиіс.
1 сурет.Жұтатын қабықшағын беткі қабатының бір түрі
49.Как строится неотражающие структуры. Шығалдырмайтын құрылымдар дифракциялық элементтердің үлкен санынан тұратын конструкциялар және шағылыстыратын қабықшалардың формасын қиындататын антеналық решотка базасында құрылуы мүмкін.Олар шашырау диаграммасын минимумдардан қабылдау бағытында жасайды.Шағылыстырмайтын құрылғыға қарапайым мысал ретінде өткізгіш материалдан жасалған радиолокацияға қарсы экранды айтсақ болады. Шағылыстырмайтын құрылғының тағы бір танымал түрі толқын ұзындығының төрттен біріндей қылып кесілген өткізгіш дене болып табылады.Егер баспалдақтар жарты толқынның жалпы санына жақын ұзындыққа ие болса,онда мұндай құрылым мінсіз айна секілді толқындарды шағылыстырады,бұл кезде электрлік вектор баспалдақ қабырғасына перпендикуляр болады.
1 сурет. Кесілген канавкалары бар шағылыстырмайтын құрылғының конструкцияысы.
Жақсы нәтиже шағылыстыратын бетте дифракциялық элементтер жартылай сфералық бетпен шахматтық ретпен тұрғанда алынады.Мұндай қабықшалар дифракциялық элементтердің подложкадан әртүрлі биіктікте орналасуына байланысты жақсы диапазондық сипаттамаларға ие.
Резонансты қабықша аз массаға және габариттерге ие.Олар антаналық решоткалардың және интерференциялық көпқабатты қабықшалардың комбинациясы болып табылады.
2 сурет.Жартылай сфералық басты дифракциялық элементтері бар шағылыстырмайтын конструкция.
50-51.Почему малозаметен самолеты типа “Стелс”. “Стелс” типті ұшақтар аз байқалады?Радарда байқалуды азайтатын технологиялар(англ. stealthtechnology) – арнайыдайындалғангеометриялық формалар және радиожұтқыш материалдар және жапқыштар арқылы радиолокационды, инфрақызыл және басқа спектрді анықтау облыстарында жаугер(боевая) машиналардын байқалуын азайтатын комплекс. Ол байкалу радиусын азайтады. Байқалуды азайтатын технологиялар әскери – ғылыми дисциплинаның арнайы бөлімі болып табылады.
Радитолқындардың жұтылуын тек қана сантиметрлік диапазонда жетуге болады, одан аз дециметрлік диапазонда. Физиканың күшіне байланысты толқын ұзындығы обьекттің өз өлшемімен салыстыруға болған кезде обьект метрлік диапазонда аз байқалады, оның формасын өзгерту мүмкін емес. Сонымен қатар толықтай кез келген радиошағылудың жұтылуын қамтамасыз ету мүмкін емес.
Аз байқалатын ұшақтар – планердің конструкциясында радиожұтылу материалдар және жапқыштар, двигательдің компрессорын экранирлеу.. “Стелс” технологияларын қолану – жаугер ұшақтарын жасаудағы және проекттағы көрнекті тенденя болып келеді. Радиолокаторда байқалуы азайту үшін арнайы жасалған материалдар мен сәйкес таңдалған ұшақ планерінің формасы арқылы қол жеткізуге болады. Бұның негізгі мақсаты энергия және шағылудың көп бөлігін ыдырату, ал қалғанын жұту. Алғашқы аз байқалатын ұшақ АҚШ та Lockheed F-117 A.
“Стелс” технологияларының кемшілігі. Радиолокационды байқалудың негізгі көрсеткіші – ыдыраудың эффективті аумағы тұстаманы ашқан кезде бірден 20 – 100 есе артуы мүмкін. Радиолокационды байқалудың
3 жолы бар: азшағылу формасын қолдану, радиожұтқыш материал және борттық радиоэлектронды жабдықты жетілдіру. Қиыны – шағылған борттық радиоэлектронды системаларды басу, негізінде радиоэлектронды құрылғы шағылу көзі болп табылады және кез келген антенна оған түске нэнергияны қайта шағылдырады. Бұны шешу үшін пассивті опто – электронды системаларды максималды қолдану және шағылмайтын навигационды системалар, сигналдарды ұстап қалу аз мүмкіндігі бар радиолокационды станциялар.
52.Приведите классификацию методов и средств радиоэлектронного противодействие. Радиоэлектронды қарсы әрекеттің әдістері мен құрылғылар классификациясын көрсетіңіз. Радиоэлектронды қарсы әрекет – радиоэлектронды құрылғыларды функционирлеуге кедергі болатын және олар арқылы орындалатын тапсырмалардың сапасын төмендететін әрекеттердің құрамы. Радиоэлектронды қарсы әрекет радиоэлектронды құрылғыларды функционирлеу кезінде бөлшекті және толық қиындық туу мүмкін. Бұл физикалық немесе ақпараттық әсер ету арқылы болады. Радиоэлектронды қарсы әрекет негізгі әдістері: радиоэлектронды шуылдарды жасау, жалған радиолокационды мақсаттар мен қапқандарды қолдану, электромагнитті толқындар таралуының шарттарын өзгерту, радиоэлектронды құрылғыларды істен шығару және арнайы программалы құрылғылар қолдану. Кей кездері радиоэлектронды қарсы әрекетке қарсыластың обьектісін жеңу болып табылады. Радиоэлектронды қарсы әрекетке сонымен қатар қаруды қолдану арңылы істен шығару ғана емес, электромагнитті өріс арқылы функциональды істен шығару. Бұл сонымен қатар радиоэлектронды құрылғылар сипаттамаларын өзгертеді. Радиоэлектронды қарсы әрекеттің әдістері мен құрылғылар классификациясы төменде көрсетілген.
Радиоэлектронды қарсы әрекеттің радиоэлектронды шуылдарды қолданудағы активті әдістерін қарастырамыз. Пассивті әдістер электромагнитті толқындардың таралу ортасын модификациялау және жалған мақсаттарды қолдану арқылы сигналды бұрмалау үшін қолданады. Құрамы бойынша кедергілер шулы немесе сигналды ұқсату болып келеді. Шулы кедергілер сигналды жасырады. Шулы кедергілер қолдануы әр түрлі. Кедергіні энергетикалық сигналдан көтеру барысында оар кез келген сигналды баса алады. Кедергіні арттыру барысында олардың жасыру қабілеті артады. Ұқсату кедергілер жалған ақпарат беру үшін қолданады. Құрылымы бойынша олар радиоэлектронды құрылғылардың пайдалы сигналдарына ұқсас болып келеді сондықтан олар жалған сигнал тудырады. Бұл эффект радиоэлектронды құрылғылардың өткізу қабілетін төмендетеді, бұл пайдалы ақпаратты жоғалтуға әкеледі, хат қабылданған кездн қателіктің болу мүмкіндігін артады.
53.Приведите классификацию методов и средств радиоэлектронной разведки. Радиоэлектронды барлау әдістері мен құрылғылар классификациясын көрсетіңіз.Радиоэлектронды барлау – электромагнитті шағылу анализі және қабылдау негізіндегі барлау ақпаратын жинау дисциплинасы. Радиоэлектронды барлау адамдар мен техникалық құрылғылар арасындағы байланыс каналынан сигналды ұстап алу ретінде және сонымен қатар радтоэлектронды күрес станциясында және осыған ұқсас құрылғыларды қолданады. Радиоэлектронды барлау бір микрометр ден ондаған мың микрометрге дейін толқын ұзындығы диапазонында жүргізіледі. Өз ерекшеліктеріне байланысты барлаудың техникалық түріне жатады. Радиоэлектронды барлау келесі барлау түріне жатады:
· Радиобарлау – адамдар арасындағы байланыс каналдарын ұстау;
· Радиотехникалық барлау – радиоэлектронды құрылғылар арасындағы байланыс каналы ұстау;
· Физикалық өрісті барлау – әр түрлі обьекттердің физикалық өріс өлшеу және қабылдау.
Барлау құрылғыларын қолдану және жасау кезінде болатын техникалық мәселелер радиоэлектронды құрылғылар эксплуатациялау және жасау мәселелеріне келеді.
54.Приведите классификацию методов и средств радиоэлектронной разведки. Радиоэлектронды басу әдістері мен құрылғылар классификациясын көрсетіңіз.Радиоэлектронды басу – қарсылас қолданатын құрылғы мен радиоэлектронды системалардың эффективтілігін азайту немесе жұмысын бұзу әрекет жиынтығы. Бұл құрылғыларға радиоэлектронды кедергілер арқылы іске асады. Сонымен қатар оның құрамына радиотехникалық, оптико – электронды және гидроакустикалық басу жатады. Радиоэлектронды басу активті және пассивті кедергілер жасайды, ол жалған мақсаттарды қолданады және тағы басқа.
ТК – 25Э радиоэлектронды басудың корабельді комплексі. ТК – 25Э радиоэлектронды басудың корабельді комплексі әр түрлі класстағы корабльдерді эффективті қорғауға мүмкіндік береді. Бұл комплекс обьектті ауа қауынан радиоэлектронды қорғауға бағытталған. ТК – 25Э аппаратурасы 64 тен 2000 МГц спектрлі әр түрлі кедергілер тудырады.комплекс бір уақытта 256 дейін мақсатқа дейін анализдеуге болады.
55. Приведите классификацию методов и средств радиоэлектронной маскировки. Радиоэлектронды жасырудың әдістері мен құрылғылар классификациясын көрсетіңіз.Радиоэлектронды жасыру – техникалық және организионды шаралардың комплексі.Ол қарсыластың радио-радиотехникалық және радиолокационды барлауының эффективтілігін төмендету. Басқаша айтқанда, радиоэлектронды жасыру әр түрлі класстағы радиоэлектронды барлауда обьектілердің байқалуын азайтады. Барлау обьектілерінің байқалуы барлау құрылғыларының қабылдағышының ақпараты қол жетімді болғандықтан. Радиоэлектроны құрылғылардың жасыру сапалығын қарапайым көрсеткіші, бұл Рр – мүмкіндік, РЭҚ барлау құрылғысына қол жетімділік сипаттайды.
Мұндағы Рр – барлаудың тапсырмаларды табысты шешкендегі шартты мүмкіндігі, сигнал қабылдана алатын кездегі; Раа – энергетикалық жасырынудың көрсеткіші, яғни сигналдың байқалуының шартты мүмкіндігі; Рстр – структуралық жасырудың көрсеткіші; Ринф – информациялық жасырынудың көрсеткіші,
56.Как работает станции активных имитационных помех. РЭС-тің функционалдық схемасы 1-суретте көрсетілген.
Қабылданған ақпарат кедергінің əсерінен сығылуы мүмкін, соған орай жіберілген ақпараттың сапасы төмендейді.Жіберілген ақпараттың сапасын анықтау үшін РЭС-тің ақпараттық сапа көрсеткіш параметрі қолданылады. РЛС -нің функционалдық схемасы 2-суретте көрсетілген.
Көбінесе РЛС импульсті зондирациялайтын сигналдармен жұмыс жасайды.
57.Как определяется параметры движения цели.Қозғалыс мақсатының параметрлері қалай анықталады? Қозғалыс парамерлерінің мақсаты жылдамдығты өлшеу мен координатаны анықтауға сəйкес келеді.Сфералық жүйеге енгізілген туынды координатаны өлшеудің мүмкіндігін айту үшін, біз жиі кездесетін қозғалыс мақсатының əрбір координатасының уақытқа байланысты өзгеріс заңдылығын аламыз.Бұндай қозғалыс түзу сызықты,горизонтальды жəне бірұалыпты ұшу болып табылады.1-суретте қозғалыс мақсатының траекториясы көрсетілген.
Суретте ММ траекториясының қозғалыс мақсаты А,ал оның горизонтальды проекциясы mm жəне координата мақсатын өлмейтін тұрақты нүктесі О.Бұл жерде р-горизонтальды параметрі,Н-биіктігі,v-қозғалыс мақсатының жылдамдығы.1-суретте көрсетілгендей:
Мұнда
Осыған сәйкес
: 
58.Как осуществляется радиоэлектронная защита РЛС.РЛС-ның радиоэлектронды қорғауы қалай жүзеге асады?
Радиоэлектронды қорғау дегеніміз-радиоэлектронды күрестің негізгі бөлігі жəне қарсыластың радиокедергісіне қарсы тұру шарттарына бағытталған радиоэлектронды құрылғылар жиынтығы.
Бұл радиолокация мен радиоқарсылық қозғалысқа жатады жəне жергілікті радиолокациялық станцияны (РЛС) радиоқарсылық қозғалыс ракетасынан (ПРР) қорғау үшін пайдалануы мүмкін. Техникалық жетістік нəтижесі-ққосымша сәулелену көзінен қорғау,РЛС-ны радиоқарсылық қозғалысынан қорғау кепілдігін қамтамасыз етеді. Қабылдау датчигі мен пассивті сәулелену кқзінен тұратын радиоқарсылық қозғалыс ракетасының қосымша сәулелену көзінен қорғауды ауытқу есебінен нəтижеге қол жеткізеді.Қабылдау датчигі қосымша сәулелену көзінен қорғаудың əуе шарында орналасқан немесе пассивті сәулелену көзінен жоғары аэростатта орналастырылған.
59.Как осуществляется помехозащита радиосистем передачи информации.Ақпаратты жіберу кезінде кедергіге қарсы радиосистема қалай жүзеге асады? Ақпаратты жіберу кезіндегі кедергіден қорғау тәсілінің реализациясы артық ақпараттың келуіне байланысты.Кедергіге тұрақты кодтардың қолданылуы хабардың кодталуының құрылымына байланысты жəне хабардың жіберілу уақытының ұлғаюы мен сигналдың кенеюіне алып келеді.Ақпарат жіберу жылдамдығы кезінде кері байланысты ақпарат каналының қабылдағышы мен датчигі болуы керек. Бұндай каналды қолданатын жүйе кері байланысты ақпарат жіберу жүйесі деп аталады.Ақпарат жіберудегі кері байланыс бірнеше тәсілмен жүзеге асады. Соның бір тəсілінде хабар кері байланысты ақпарат көзімен ретрансляцияланады. (1-сур.ккөрсетілген)
Суретте көрніп тұрғандай тура жəне кері каналдардағы кедергілердің интенсивтілігі көп болған сайын ақпарат жіберудегі қателіктерде сәйкес болады.
60.Как происходит экранирование радиоэлектронных средств.Радиоэлектронды құрылғыларда экрандалу қалай жүзеге асады? Экрандалу-сыртқы электромагниттік өрістері мен кері жəне арнайы сәулелену,РЭС кабельді байланыс жолдарын қорғаумен бірге радиотехникалық бақылау құралдарын, кабельді жолдарының жəне бақылаудағы объектілердің төмендеуінің негізгі жолдары болып табылады. Электростатистикалық экрандалу жүзеге асу үшін электростатистикалық индукция қолданылады. Егер электростатистикалық өріс көзі металл экранмен қорғалса,онда индукцияға байланысты ішкі жəне сыртқы экранда электрлік зарядтардың бөлінуіне əкеледі.Электрлік өрістердің экрандалуы үшін жоғары электр өтімділігі бар материалдар қолданылады.Магнитті өрісті экрандау күрделі болып келеді.Себебі, кейбір материалдар мен жиілігінің өшуі нқлге тең.Жиіліктің тқмендеуіне байланысты магнитті өрісте шағылу мен жұтылу магнитті емес материалдарға түседі.Сондықтан,магнитті емес материалдарға байланысты магнитті экранды құру қиынға түседі.Магнитті материалдар толқындардың жұтылуына байланысты күшті экрандалуды қамтамасыз етеді.
Поиск по сайту: