Жуткыншак жаракаты, куйык, богде зат

Жуткыншактын богде заттары жии кездеседи.

Диагностикасы: мезофарингоскопия, эпифарингоскопия, ларингоскопия. Богде затты нактылау ушын рентгенологиялык зерртеу жургызыледы. Наукас жуткыншагында ьлгде заттын туруына, шырышты кабыгынын закымдануына шагымданады.

Клиникасы: Тамагында богде заттын туруын, жутыну кезынде кедергы жасауына шагымданады. Улкен заттардын турып калуында тыныс жолдарынын обтурвциясы байкалады, ол оз кезегынде асфиксияга акеп согады. Кей жагдайда турып калган богде зат жуткыншактын кабыргаларында флегмона немесе абцесске акеп согуы мумкын,териаств эмфизема немесе медиастенит акелуи мумкын.

Еми: жедел богде затты алу, еналдымен ала анестезия 10% лидокаинмен жургызыледы. Затты жуткыншак немесе мурынжуткыншак кыскштармен немес пинцетпен алуга болады.

Жуткыншак куйиги:. Химиялык жане термиялык куйыктерден закымдануы мумкын. Термиялык куйик ыстык тамак, су кей жактайларда ыстык ауанын, будын тусуынен закымданады. Ен ауыр туры химиялык заттармен шакырылган куйытер ауыр отеди. Оларга: кышкылдар, силтилер, сирке кышкылы, азат кышкылы, натрий жане калий суйыктары. Химиялык жане Термиялык куйыктердын клиникалык турден 3 дарежесин ажыратады.1) 1 сатысы эритема – шырышты кабыктын аздаган гиперимеясы. 2) 2 сатысы кобыршыктердын пайда болуы – шырышты каыкта копыршыктердын пайда болуы. 3) 3 сатысы – некроз – тиндердин некрозга ушырауы.

Клиника:. Куйыктын сатысына, немен закымданганына байланысты. 1 сатысында беткей жаткан эпителий тини закымданады, шырышты кабыктын гиперимияясы байкалады. Наукастын жагдайы катты озгериске ушырамайды, 3 – 4 куны кайтып кетеды. 2 сатысында куйыктык копыршыктер байкалады, шырышты кабыктын некрозы жане эрозиясы байкалады, аздаган тыртыктану байкалады, бул кезде мушены закымдамайды. 3 сатысы шырышты кабык жане терен жаткан тиндере закымданады, бул кезед ауыр интоксикация байкалады. Тиндердин некрозы жане жарасы жуткыншактын тыртыктануына онештын кызметынын бузылуына акеледы.

Диагностика: фарингоскопия, эзафагоскопия алгашкы кезенинде жургизу кауыпты, жуткыншак пен онештын тыртыктануы болганнан кейын 14 – 15 куни контрастты рентгенология, эзофагоскопия – деформациянын сатысына онын таралуын билуге болады.

Еми: жедел госпитализация, шокка карсы, детоксикацияга карсы шаралар, тыныс алуын жаксарту, гемостатикалык проепараттар, антибиотикотерапия.

2.Фарингит (грек. pharynx — жуткыншак) — жуткыншактын килегей кабыгынынкабынуы. Фарингит жедел респираторлы аурулардын, тумаудын, т.б. жукпалы аурулардынасеринен болады. Кейде жуткыншакка ар турли факторлардынасер етуинен де (мысалы, ауыз аркылы суык ауамен демалганда немесе катты суыкта сойлескенде, сондай-акоте ыстык не оте суык тагам жегенде) дамиды. Фарингиттин еки тури бар. Жедел Фарингит кобинесе жукпалы болады. Бул кезде жуткыншактын килегей кабыгы кызарып исинеди. Наукас адамнын тамагы кургап, жыбырлаган сиякты, бир нарсе килегей кабыкка жабысып тургандай сезинеди. Дене температурасы калыпты болады. Егер Фарингиттин жедел турин дал уакытында емдемесе, ол созылмалы турине ауысады. Бул кезде жуткыншакка оте коп молшерде какырык жиналады, сонын салдарынан ауру адам унеми жотелип, какырык тастайды, асиресе бул танертенгилик мезгилде байкалады. Кейде коп жотелгеннен наукастын журеги айнып, кусуы да мумкин. Фарингиттин созылмалы туринин дамуына созылмалы тумау, тонзиллит, мурын куысынынириндикабынуы, тис кариеси, организмде зат алмасу процесинин бузылуы, журек, бауыр жане буйрек аурулары себеп болады. Сондай-ак Фарингиттин дамуына ауаныноте кургак болуы, темп-ранын курт озгеруи, ауадагы шан-тозан жане зиянды заттардынкалыпты молшерден коп болуы да улкен асер етеди. Еми: Фарингитке шалдыктыратын жагдайларды болдырмау; денени шыныктыру. Егер дене температурасы котерилсе, оны томендетин дари-дармектер ишу; антисептикалык еритиндилермен тамакты шаю; ингаляция жасау.

Фарингит дегенимиз — ауыз жуткыншактын арткы кабыргасындагы килегей кабыктын жане ондагы орналаскан ар турли жуткыншак бездеринин (еки жак сыртындагы жане ортасындагы) талаурауы. Жуткыншак бездери де бадамша бездери сиякты фолликулалардан турады, сондыктан онын аткаратын кызмети — корганыс кызмети.Ауыз жуткыншакишек карынмен ауа жолында тургандыктан,олар аркылы килегей кабыкпен бездер коршаган ортанынар турли зиянды асеринин салдарынан жии талауранады. Фарингиттин еки тури болады: жедел жане созылмалы.Жедел фарингит. Жедел фарингитте ауыз жуткыншактын арткы кабыргасындагы килегей кабыкшасымен бездердин ен оиринши жедел кабынуы болады. Осынын салдарынан ауру тамагында бирдене тургандыгына, жутынганда (асиресе силекейди жутканда) тамагынын ауыргандыгына шагым жасайды. Кейде тамактын ауырганы жылы шай, немесе су ишкенде жойылатындыгын айтады. Ауыз жуткыншакты караганда, онын арткы кабыргасынын килегей кабыктарынынкызарганын, исингенин байкаймыз. Ал жогарыда айтылган бездердин фолликулалары ир-индеп, жулдызга уксайды. Бул жагдайда ауырган адам денесинин ептеп алсирегендигине, жалпы дененинкызуынын ептеп (субьфибрильди) котерилгендигине шагым жасайды.Созылмалы фарингит. Созылмалы фарингитте ауыз жуткыншактын арткы кабыргасындагы килегей кабыгынын жане бездердинкайталап таларауы байкалады. Бул талаурану асиресе, мурынмен онынкуыстарынын ауруларына байланысты, ойткени, ол аурулар мурын аркылы дем ала-алмаганынын салдарынан ауыз аркылы дем алады. Сондыктан коршаган ортанынар турли закымдары ауыз жуткыншак аркылы отип, онынкабыргасын закымдандырады.Созылмалы фарингитти биз бес топка болемиз: 1) жай (катаральды); 2) исинген (гипертрофиялык); 3) жукарган (атрофиялык); 4) фолликулалы (жуткыншак бездеринин фолликулаларынынисинип, ириндеуи); 5) аралас (смешанный) — жай жане исинген турлери араласып кездеседи.Созылмалы фарингитпен ауырган адамдардын шагымдары ар турли болады: силекей жутканда тамактын ауруы, тамакта оирдене тургандай немесе тамагында шаш тургандай, кейбреулер тамагынын кебетиндигине (бул шагым асиресе, атрофиялык туринде кездеседи). Ауыз жуткыншакты карагандз ар турлиоЗгеристер корииеди. Мысалы, жай туринде арткы кабыктынисинип кызарганын, исин-иен туринде оездердинулгайганын, жукарган туринде кабыктым жукарьгп кеткенин, фолликулаларлыкта бездердин_ ириндегенин, косакталган туринде жукарып исингенин байкаймыз.Емдеу. Созылмалы жане жедел фарингитти емдеуде мурын мен онын манайындагы куыстарды емдеп, мурын аркылы демалысты калпына келтирудинулкен манызы бар. Ойткени, адам нурынмен жаксы дем алатын болса, ауа тазарады, жылынады, дымкылданады жане ар турли богде заттарды жибермейди, ал мурын аркылы деп ала алмаса мундай касиеттер болмай, ауа ауыз жуткыншактын арткы кабыргасына тиип, оны закымдай-тын болады. Екиншиден, ар турли титиркенгиштерден сактану (темеки тартпау, арак-шарап ишпеу керек), тамакишкенде жылы жане суйыктыкишкен жон, мойынды жылы устау керек.Осыдан кейин емдеуге кошкен дурыс. Емдеу ушин ауруга ингаляция жасаган жен (ар турликышкылдармен, пенициллинмен немесе маймен) арткы кабырганы иодтыналсиз (Люголь) еритиндисимен майлау керек. Егер сырткы жане ортасындагы бездер улгайса, оларды операция жасап алып тастаган жон.

Билет

1.Жедел ларингит – бул комейдин силемейликабыгынын жедел кабыну ауруы.Бул жеке ауру ЖРВИ, тумау, кызылша сиякты тыныс жолдары ауруларымен кабаттаса журеди не олардын жалгасы болы келеди. Этиологиясы: Жергиликти немесе жалпы суык тию; Дауыстын зорыгуы;ондиристик шан – тозандар;суык жане ыстык тамак;шылым шегу;алкогольди заттар;эндогенди себептерден: зат алмасу бузылыстары, вегетативти жуйке бузылыстары.

Клиникасы: дауыстынозгеруи,тамактын жыбырлап,кырнауы, азапты кургак жотел (дауысы жуан, томен карлыккан),кейде афония, Дене температурасы калыпты, сирек субфебрильди Кенирдек, тос суйек артында кысып ауыру сезими,7-10 кунге созылады.

Диагностисы: Жанама ларингоскопияда комейди айнамен караганда, комейдин силемейли кабыктары барлык болыктеринде исинкиреп кызарады.

Ажырату диагностикасында: Дифтериянын жайылган туринен, комей туберкулезинен.

Емдеу: Зиянды факторларды жою,Катты дауыспен сойлемеу; Суык не ыстык тамакишпеу;Жылытылган сут, минералды су ишу;Мойынга кыздыргыш компресс;Аякты ыстык суда булау;Аэрозоль туриндеги антибиотиктер колдану; Тамыр кабыргасыныноткизгиштигин азайтатын заттар (пипольфен, димедрол,супрастин, кальций хлориди). Дене кызуы кезинде антибиотик жане сульфаниламидтер.

2.Кулаккалканынын жаракаты – Артурли жаракаат-н, тистегеннен.Ол толык жане жартылай жулынуы да мумкин. Жедел комек корсетпесе хондроперихондрит, кулаккалканынын деформациясына акелуи мумкин.

Диагн. анамнез, зондтау, отоскопия, R-графия.Еми:хир-кондеу, 5% спиртти йод ерит-мен жара шетин ондеп, жергиликти анестезиямен биринш-к тигис жасайды(буны 2 куннен кешиктирмеу керек)Тери астына сиреспеге карсы анатоксин енг.жане б/е антибиотик пен сульфаниламид таг-ды.Кунделикти тангышты ауыстыру, физиотерапия.Ириндесе:тигисти алып, косымша ириннин эвакуациясы ушин териникеседи. УВЧ, лазеротерапия, микротолкын.

КУЛЫК жиналуына:сырткы есту жолынын тарлыгынан,кулык бездеринин гиперфункциясынан,кулык жогары жабыскактыгынан дамиды.Арт. кабыну проц.,кулыкты сиринке шии,шпилькамен алып тастау максатымен оны ары карай суйекти болимге итерилип кетуи мумкин.

Клин:бастапкыда билинбейди,кулак бителу сезими,шуыл,аутофония,кейде рефлекторлы жотел.Толык обтурацияда к.естимей калады.Ол кобинесе к-ка су куй-да кулыкисинуинен болады.Егер кулык суйекти болимде болса,дабыл куысына кысым жасайды да бас айналу, журек айну, бас ауруы, к.естимей калады. Диагн: анамнез, отоскопия, сырткы есту жолдарында кулыктын болуы.

Еми: инструмент: илмекти зонд,Жане шприцимен(100-150мл),егер кулыккатты болса,онв жумсартады:жылы 3%сутек тотыгын н/е содоглицеринди тамшы кунине 3рет,бул кезде к.естимей калуы калыпты.Жуудан кейин су калдыгына макта кою керек.

Богде зат тири(таракан, шыбын,кене), заттар (туйме,шемишке,макта,орех капшыгы) Диагн:отоскопия.Еми: Тири богде зат болса глицерин енгизсе олар олип калады да,наукас олардын жыбырлауынан кутылып, мазасыздык болмайды.Пинцентпен алуга болмайды!Жане шприци(толык бителмесе гана),илмекти зонд.Балаларда наркозбен жасалады.

Билет

Поиск по сайту: