АЛМАТЫ 2014. Наслідком теорії Максвелла є поперечність світлових хвиль: вектори напруженості електричного і магнітного полів хвилі взаємно перпендикулярні і

Наслідком теорії Максвелла є поперечність світлових хвиль: вектори напруженості електричного і магнітного полів хвилі взаємно перпендикулярні і коливаються перпендикулярно до вектора швидкості поширення хвилі. Тому для повного опису стану поляризації світлового пучка необхідно знати поведінку лише одного з векторів. Звичайно всі міркування ведуться відносно світлового вектора – вектора напруженості електричного поля (ця назва зумовлена тим, що при дії світла на речовину основне значення має електрична складова поля хвилі, що діє на електрони в атомах речовини).

Світло є сумарним електромагнітним випромінюванням множини атомів. Атоми ж випромінюють світлові хвилі незалежно один від одного, тому світлова хвиля, що випромінюється тілом, характеризується різноманітними рівноймовірними коливаннями світлового вектора (рис. 153). В даному випадку рівномірний розподіл векторів пояснюється великою кількістю атомарних випромінювачів, а рівність амплітудних значень векторів – однаковою (в середньому) інтенсивністю випромінювання кожного з атомів.

Світло з усіма можливими рівноймовірними орієнтаціями вектора (і, отже, ) називається природним.

Світло, в якому напрями коливань вектора якимось чином упорядковані, називається поляризованим.

Якщо внаслідок яких-небудь зовнішніх впливів появляється переважаючий напрямок коливань вектора , то світло частково поляризоване.

Площина, в якій відбувається коливання вектора , називається площиною поляризації, а перпендикулярна до неї площина – площиною коливань.

За міру ступеня поляризації приймають вираз

Р=Imax - Imin /Imax +Imin

де Imax і Imin – відповідно, максимальна і мінімальна інтенсивність світла, що відповідають двом перпендикулярним компонентам вектора . Для природного світла Imax = Imin і Р=0. Для плоскополяризованого – Imin = 0 і Р = 1.

Плоскополяризоване світло можна отримати з природного за допомогою приладів, які називаються поляризаторами. Ці прилади вільно пропускають коливання, паралельні до площини поляризації, яка називається головною площиною, і повністю або частково затримують коливання, які перпендикулярні цій площині. В ролі поляризаторів можуть бути середовища, які анізотропні відносно коливань вектора , наприклад, кристали. Одним із природних кристалів, які використовуються як поляризатори, може бути турмалін.

Прилади, за допомогою яких аналізують ступінь поляризації світла, називають аналізаторами. Роль аналізаторів виконують прилади, за допомогою яких одержують лінійно поляризоване світло. Будь-який поляризатор може бути аналізатором і навпаки.

АЛМАТЫ 2014

МАЗМҰНЫ

1.Мамандық бойынша түсу емтиханының мақсаттары мен міндеттері

«6М060500 – Ядролық физика» мамандығы бойынша түсу емтиханы бакалавр дәрежесіне ие тұлғалардың практикалық және теориялық дайындығын аңықтау және студенттердің білімін, магистратура бағдарламасына дайындық деңгейін көрсетеді. Емтихан барысында түсушілердің қаншалықты ядролық физика негіздерін игергендігіне, білімдерінің беріктілігі мен ғылыми эрудициясын тексеру, жүзеге асырылады. Одан басқа түсушілердің жалпы білімдері және теориялық, тәжірибелік физика негіздерінің біліктілігі ғылыми-тәжірибелік мәселелерді орындау дайындығының деңгейі. Одан басқа, бұл мәселе маманның ядролық физика аясындағы арнайы кәсіби компетенттілігін дамытады.

Түсу емтиханның формасы - жазбаша емтихан. Емтихан тапсырушылар емтихандық сұрақтарына өз жауабын парақтарына жазады, жауаптар шифрланған түрде емтихандық комиссиямен тексерiледі.

2. Магистратураға түсуші тұлғалардың даярлық деңгейлеріне қойылатын талаптар

«6М060500 – Ядролық физика» мамандығы бойынша магистратура білім беру бағдарламаларын меңгеруге тілек білдіруші тұлғалардың алдынғы білім деңгейі – жоғары базалық (бакалавриат), мамандық профилі бойынша жоғары арнайы білім немесе оқыту бағдарламасына жақын жоғары оқу орнынан кейінгі білім.

Түсу емтихандарының жүргізілуі мақсаты бітірушілердің кәсіби дайындының ғылыми деңгейін жаң-жақты бақылау болып табылады. Ондағы қойылатын талаптар:

- Физикалық бірлік пен әлемнің әртүрлілік түсінігінің толық қалыптасуы

- Физикалық ойлау қабілетінің ғылыми біліктілік формасы сияқты тұрақты тәжірибесі

- Ғылымға, табиғатқа және техникаға деген заманауи физикалық әдістің фундаменталдылығы, әмбебаптылығы және сындарлылық туралы көріністердің қалыптасу деңгейі

- Физикалық тәжірибені орындаудағы зерттеушінің қажетті біліктілік пен дайындығы

Түсу емтихандарының талаптары – «Ядролық физика» мамандығы бағыты бойынша мемлекеттік кәсіби жоғарғы білім беру стандартына, түсушілердің ғылыми деңгейінің кәсіби дайындығының сәйкестенуін бақылау болып табылады.

3. Емтихан тақырыптарының тізімі

«YaF 4301 Ядролық физика» пәні

1. Атом ядросының қасиеттері.

Резерфордтың альфа-бөлшектердің шашыратылуына арналған тәжірибелері. Ядро өзара әсерлесетін протондар мен нейтрондар жүйесі ретінде. Ядроның құрамы. Ядроның электрлік және бариондық зарядтары. Изотоптар мен изобарлар. Ядроның массасы. Массалық сан. Ядроның байланыс энергиясы. Меншікті байланыс энергиясы. Ядроның байланыс энергиясының жартылайэмпирикалық Вейцзеккер формуласы. Киелі сандар. Ядродағы нуклонның байланыс энергиясы. Ядроның кеңістіктік мөлшері, радиусы.

2. Ядроның құрылымының физикасы.

Атом ядросының модельдері. Ұжымдық және өзара әсерлеспейтін бөлшектер модельдері. Тамшылық модель№ ферми-Газ моделі. Қабықтық модельдер. Бірбөлшектік қабықтық модель. Бірбөлшектік қабықтық модельге сәйкес ядроның қасиеттері. Бірбөлшектік қабықтық модельдің жетістіктері мен кемшіліктері. Жалпыланған модельдер. Нильсон моделі. Ядроның пішінінің сферадан ауытқуының салдарлары. Кластерлік модельдер.

3. Ядролық реакциялар физикасы.

Ядролық реакциялардың ортақ зандылықтары. Реакциция арналары. Ядролық реакциялар үшін сақталу заңдары. Ядролық реакцияның энергиясы. Ядролық реакцияның табалдырығы. Ядролық реакция қимасы. Ядролық реакциялардың механизмі. Құрама ядро моделі. Резонанстық ядролық реакциялар. Брейт-Вигнер формуласы. Ядролық тіке реакциялар. Гамма-кванттардың, жеңіл және ауыр зарядталған бөлшектердің әсерінен өтетін рекциялар.

4. Ядролардың бөлінуінің физикасы.

Атом ядроларының бөлінуіне тәжірибелік мәлеметтер. Бөлінудің элементар теориясы. Ядроның бөлінуінің энергиялық шарты. Бөліну энергиясы. Бөліну параметрі. Ядролардың бөліну механизмі. Бөлінудің потенциалдық тосқауылы. Құлшындыру энергиясы. Нейтрондардың әсерінен бөліну. Бөліну нейтрондары. Нейтрондардың ұрпақтары. Нейтрондардың көбею коэффициенті. Ядролардың бөлінуін басқару мен бөліну энергиясын пайдалану мүмкіндігі. Сындық мөлшер. Сындық масса. Ядролық реакторлар.

5. Элементар бөлшектер физикасы.

Элементар бөлшектердің ашылуы мен элементар бөлшектер ұғымының дамуының тарихы. Элементар бөлшектердің замануи анықтамасы. Элементтар бөлшектердің қасиеттері, сипаттамалары және сарапталуы. Бөлшектер мен антибөлшектер. Лептондар: электрон, мюон, τ-лептон, электрондық, мюондық, τ-нейтринолар. Жоғарғы және төменгі лептондар. Лептондардың ұрпақтары. Адрондар: бариондар мен мезондар. Бариондық заряд. Гиперондар мен резонанстар. Оғаш, тәнті, әсем және төбелік бөлшектер. Адрондардың симметриясы.

«EMYaF 4302 Ядролық физиканың эксперименталды әдісі» пәні

Поиск по сайту: