Алматы 2013

$$$1 Экология – нені зерттейтін ғылым:

$$ағзалардың қоршаған ортамен байланыс заңдылықтарын

$қоршаған ортаға ластанудың әсері

$адам денсаулығына ластанудың әсері

$қоршаған ортаға адам қызметінің әсері

$$$2 “Экология” түсінігін ұсынған:

$$Э.Геккель

$Аристотель

$Ч.Дарвин

$В.И.Вернадский

$$$3 Біздің планета биосфераның адамның сана сезім қызметі ең басты фактор болып табылатын даму деңгей қалай аталады?

$$ноосфера

$техносфера

$антропосфера

$биосфера

$$$4 Популяция – бұл:

$$биотикалық қоғамның қызметтік бөлігі ретінде, бір белгілі кеңістікті алып жатқан, бір тұрге жатқан ағзалар тобы

$биотикалық қоғамның қызметтік бөлігі ретінде, бір белгілі кеңістікті алып жатқан,әр тұрге жатқан ағзалар тобы

$биотикалық қоғамның қызметтік бөлігі ретінде жатқан ағзалар тобы

$биотикалық қоғамның қызметтік бөлігі ретінде, бір белгілі кеңістікті бақылайтын, бір жанүяға жатқан ағзалар тобы

$$$5 Бірге тұратын, бір бірімен байланысты тұрлердің кұрделі табиғи жұйенің атауы:

$$биоценоз

$экожұйе

$биотоп

$биосфера

$$$6 Биосфера және экожұйедегі процестерді, қоршаған орта жағдайын ұзақ уақытта бақылау жұйесінің атауы:

$$мониторинг

$моделдеу

$модификация

$менеджмент

$$$7 Ағзадан сыртқа шықпайтын ластанғыш заттар қалай аталады?

$$канцерогенді

$улы

$токсикалық

$зиянды

$$$8 Атмосфераның жоғары қабаттарындағы озон қабатының қызметі:

$$ультракұлгін сәулелерінен қорғайтын экран

$жердің жылу сәулелерін тоқтатады

$өндіріс ластану нәтижесінде түзелген

$ластанғыштардың ыдаруына әсер етеді

$$$9 Экологиялық факторларға жататындар:

$$абиотикалық, биотикалық, антропогендік

$климат, рельеф

$су және ландшафтың химиялық құрамы

$суда өттектің және тұздардың құрамы

$$$10 « Рим клубы» экологиялық ұжымын ұйымдастырушысы:

$$А. Печчеи

$А.Тэнсли

$Ю. Либих

$Ю. Одум

$$$11 Пайдалуына байланысты табиғи ресурстардың классификациясы?

$$өндірістік, ғылыми, денсаулық сақтау т.б.

$сарқылатын, сарқылмайтын

$қалпына келетін, қалпына келмейтін

$жер,су, энергетикалық

$$$12 Кәзіргі және келешек ұрпактардың қажеттілігін қамтамасыздандыру:

$$тұрақты даму

$динамикалық даму

$стратегиялық даму

$кездейсоқ тұрінде даму

$$$13 Тірі ағзаларға түзілуі байланысты заттың атауы:

$$биогенді затт

$тірі зат

$синтетикалық зат

$химиялық зат

$$$14 Табиғи ортаның белгілі компонеттеріне қатысуына байланысты табиғи ресурстардың классификациясы.

$$ жер, су, энергетикалық

$өндірістік, ғылыми, денсаулық сақтау т.б.

$сарқылатын, сарқылмайтын

$қалпына келетін, қалпына келмейтін

$$$15 “Озон тесіктерінің”пайда болу гипотезалары

$$техногенді, табиғи

$химиялық, космостық

$жасанды, космостық

$биологиялық, химиялық

$$$16 Аталған табиғи ресурстардың қайсысы сарқылмайтын тұрлеріне жатады?

$$ауа, космостық, климаттық

$жер, су

$табиғи қазбалар

$өсімдіктер жабындысы

$$$17 Лондон смогтың басты компоненті:

$$күкірт газы

$күкірт сутегі

$фтор сутегі

$өндіріс шаң

$$$18 Озон қабатын бұзатын заттар

$$фреондар, хлорфтор көмірсулары

$күкірт сутегі, аммиак

$аэрозолдер

$гептил

$$$19 Жер бетінде қандай заттар зат айналымына еңгізілген?

$$азот, фосфор, көміртегі

$темір, никель, қорғасын

$цинк, оттегі

$никель, темір, азот

$$$20 Озон қабатын бұзатын заттарға тиым салған Монреал хаттамасы қашан қабылданған?

$$ в 1987 ж

$в 1991 ж

$в 1975 ж

$в 1965 ж

$$$21 Тірі ағзалары бар жер қабаты қалай аталады?

$$биосфера

$тропосфера

$биогецеоноз

$ноосфера

$$$22 Қоғаммен алынып жатқан табиғи тіршілік кеңістіктің атауы:

$$биотоп

$экожұйе

$биоценоз

$ареал

$$$23 Табиғаттың тірі және өлі компонеттерінің арасындағы тұрақты байланыстарының негізіндегі тірі ағзалар тобы және олардың мекедейтін ортасының атауы:

$$экожұйе

$популяция

$биосфера

$ноксосфера

$$$24 Абиотикалық факторлардың қайсысы мухиттегі тіршіліктің таралуын шектейді, бірақ тіршіліктің құрғакта таралуын шектемейді?

$$жарық және оттегі

$минералдар және азот

$минералдар және оттегі

$жарық және азот

$$$25 Біздің планета барлық елдері үшін тұрақты даму концепция нешінші жыл қабылданған?

$$1992 ж

$1990 ж

$1995 ж

$1997 ж

$$$26 Ауыл шаруашылықта пестицидтерді (улы қосылыстар) қолдануға экологтар қарсы келеді – оның себебі химикаттар:

$$агроценоздың ауыл шаруашылық ұшін зиян да және пайдалы да өкілдерін жояды

$өте қымбат болып келеді

$топырақтың құрылымын бұзады

$агроценоздың өнімділігін төмендетеді

$$$27 Қышқыл жауындардың себептері:

$$атмосфераға күкірт диоксиді және азот қышқыл шығарылыстарымен байланысты

$күн радиация өзгеруімен

$атмосферада көмір қышқыл газының көбеюіне

$атмосферада озон санының көбеюіне

$$$28 ҚР кәзіргі кезде қызмет атқаратын қорлар санын атаңыз

$$9

$5

$15

$7

$$$29 Жер беті қабатында ауа температурасы төмендемей биіктіктің жоғарлауына байланысты көтеріліуі атмосфера жағдайы қалай аталады

$$температуралық инверсия

$изотерма

$критикалық температура

$қауыпті температура

$$$30 Адам өмір сүру жағдайының өте төмен көрсеткіщі:

$$дүниеге шала дамып туылғандардың саны көбею

$акселерация

$салмағы жоғары адамдар саны көбею

$абиологиялық тенденциялар

$$$31 Фертильность коэффициенті деген не?

$$репродукциялық кезеңінде әйел адамның туған орташа балалар саны

$туылым және өлім айырмашылығы

$тұрғындардың өсу көрсеткіші

$адам популяцияларда қарт адамдар санының жоғары болу

$$$32 ҚР экологиялық кодексі нешінші жыл қабылданған?

$$2007 ж

$2002 ж

$2008 ж

$2004 ж

$$$33 Атмосфераның өз-өзін тазалауы келесі факторлврға байланысты:

$$аталған факторлардың бәріне

$зат айналымына

$залалсыздандыру химиялық реакцияларға

$зиянды заттардың басқа жер қабаттарымен сіңіруі

$$$34 Ауаның химииялық құрамы қандай?

$$оттегі – 21%, азот – 78%, көміртек қышқылы – 0,03%

$оттегі – 25%, азот қышқылы – 75%, аргон – 0,1%

$азот қышқылы – 23%, көміртек қышқылы – 53%, оттегі – 5%

$оттегі – 70%, азот – 21, көміртек қышқылы – 0,03%

$$$35 Продуценталар деген не?

$$фотосинтез жүргізетін барлық жасыл өсімдіктер

$минералды элементтер

$оргаикалық заттар

$жануарлар

$$$36 Фотохимиялық смог деген не?

$$кұн энергия қызметіне байланысты улы газдар және аэрозолдар концентрацияларының жоғарлау

$өндірістердің апат жағдайда газдарының шығуымен байланысты

$жоғары ылғалды жағдайда болатын смог

$қолайсыз ауа райында болатын смог

$$$37 Минимум заңын кім ашқан?

$$Либих

$Геккель

$Тенсли

$Вернадский

$$$38 Қалалардың акустикалық ластануына не кіреді?

$$шум, вибрация

$электромагнит толқындары

$ионизирующее излучение

$естественное излучение

$$$39 Бөгет құрылысын мына фактор үлгісі ретінде қарастыруға болады:

$$антропогендік

$абиотикалық

$биотикалық

$физикалық

$$$40 Толеранттық – бұл организмдердің қабілеттілігі:

$$тіршілік жағдайларының өзгеруіне шыдау

$жаңа жағдайларға үйрену

$жергілікті пішіндер қуру

$қатаң анық шарттарға үйрену

$$$41 Бақылау жұйесінің қайсысы автоматизацияланған ақпарат жұйесіне жатады?

$$ақпарат – іздеу жұйесі

$дистанциялық бақылау

$комплексті фоналық бақылау

$стационарлы бақылау

$$$42 Ауаыз суында нитраттар және нитриттер болуын зерттеуде өлшеудің қандай бағдарламасымен қолданады?

$$Р (регионалды)

$И (импакты)

$Г (глобалды)

$М (жергілікті)

$$$43 Адам денсаулығына әсер ететін факторларды, өнімдердің сапасын, табиғи орта өзгерістерін нақты бақылауы қалай аталады?

$$экологиялық экспертиза

$экологиялық аудит

$ экологниялық менеджмент

$өндірісті экологизациялау

$$$44 Қоршаған орта сапалығын жоғарлатуда қолданатын технологиялық шаралар:

$$жанар отынды ауыстыру

$тұрғын орындар территориясын бөлу

$заңдылық актілерді құрастыру

$тұрғын орындарды өсімдіктермен қамтамасыздандыру

$$$45 Қоршаған орта сапасын жақсартуда архитектура-жоспарлау шаралары:

$$тұрғын орындар территориясын бөлу

$заңдылық актілерін құрастыру

$көпқабатты ғимараттар санының өсуі

$жаңа технологияларды құрастыру

$$$46 Санитария-қорғаныс аймағының ені:

$$50м-ден 1000м дейін

$20м-ден 100м дейін

$ 300м-ден 600м дейін

$500м-ден 1500 м дейін

$$$47 Өндірістің зиянды факторларынан тұрғындарды қорғауда, өндіріс көздерін тұрғын орындарынан болетін аймақ қалай аталада

$$санитария-қорғаныс аймағы

$селитебты аймағы

$өндіріс аймағы

$экологиялық аймақ

$$$48 Рим клубының бірінші баяндамасы қалай аталған?

$$Пределы роста

$Кто виноват?

$Что делать?

$Адамзат проблемалары

$$$49 Минималды қалдықтарымен және энергия жоғалуымен шикі затты және энергияны үнемді пайдаланып өндіріс тәсілі қалай аталады

$$қалдық аз технологиясы

$қалдықсыз технология

$өндіріс экологизациясы

$қайталап қолдану

$$$50 Шикі затты және энергияны үнемді пайдаланып, қалдықтарды азайтып ресуртсарды қайтадан пайдалану

$$рециклинг

$техногенез

$қайталау технология

$екінші өнім

$$$51 Кен орындардан максималды және комплексті тұрінде пайдалы компонеттерді алып шығару:

$$ресурстарды ұнемді пайдалану

$ресурстарды комплексті пайдалану

$интегративті пайдалану

$дифференциалды пайдалану

$$$52 Биоценоз құрамында популяцияның белгілі бір алып тұратын орны былай деп аталады:

$$экологиялық қуыс

$тіршілік пішіні

$экотүр

$ареал

$$$53 Тірі ағзалаларға қолайсыз жағдай туғызатын аймақ?

$$пессимум аймағы

$оптимум аймағы

$туылым көбею аймағы

$өсу аймағы

$$$54 Азоттың негізгі бөлігі топыраққа келесі нәтижесінде өтеді:

$$азотты тұрақтандыратын бактериялар және жасыл-көк балдырлар қызметтерінде

$боб өсімдіктер қызметтерінде

$күн күркіреу кезінді электр разрядтар пайда болғанда

$жауын суында азоттың еруі

$$$55 Тірі ағзалаларға қолайлы жағдай туғызатын аймақ?

$$оптимум аймағы

$пессимум аймағы

$туылым көбею аймағы

$өсу аймағы

$$$56 Жер бетінде температураның көтерілу себептері

$$атмосферада көмірқышқыл газдын көбеюі

$атмосферада азот қосылысынын көбеюі

$атмосфералық оттегтін азаюі

$фтор қосылыстарының көбеюі

$$$57 Тарихи қалыптасқан әр түрлі организдер және абиотикалық ортаның жиынтығы, олар жер бетінде мекендейтін орындарымен бірге табиғи ландшафтфң және элементарлық биоаумақтық биосфера бірлігінің құрамы бөлігі болып келетіндійін былай деп атайды:

$$биогеоценоз

$фитоценоз

$ареал

$биоценоз

$$$58 Мұнай өндіруінде суды жер асты құыстарына қую - қандай апатарға келтіреді?

$$жер сілкісіне

$бақпақтануға

$су тасқынына

$карсталардың пайда болуына

$$$59 Консументалар – бұл:

$$дайын өнімдермен қоректенетін ағзалар

$анаэробты жағдайда өмір сүретін ағзалар

$дайын органикалық заттар туғызатын ағзалар

$аэробты ағзалар

$$$60 Аталған экожұйелер арасында табиғи биоценоздар деп келесілер саналады:

$$орман, батпақ

$бақша

$жем шөптері бар дала

$теплицалар

$$$61 Адамда тұрлі ауруларды туғызатын, табиғи ортаның тірі ағзалармен ластануы қалай аталады

$$биологиялық

$акустикалық

$жылулық

$химиялық

$$$62 Жапонияда табылған сынаппен улануға байланысты ауру қалай аталады?

$$минамата

$итай-итай

$бери-бери

$лейшманиоз

$$$63 Атмосферада көмір қышқыл газ, күйе, тағы басқа қатты заттардың жиналуына байланысты пайда болатын булану эффектісі келесі жағдайға әкеледі:

$$температура жоғарлауына және биосфераның қолайсыз өзгерістеріне әкеледі

$орташа температураның жоғарлауына және климаттың жақсаруына әкеледі

$атмосфера мөлдірлігін төмендетіп, климаттың суықтауына әкеледі

$биосфераның қатты өзгерістеріне әкелмейді

$$$64 Факторлардың ағзаға қолайсыз әсері

$$пессимум аймағы

$оптимум аймағы

$максимум аймағы

$минимум аймағы

$$$65 Аутэкология нені зерттейді?

$$экологиялық факторлардың аңғаларға әсерін және олардың жауап беру реакцияларын зерттейді

$өсімдіктер экологиясын зерттейді

$микроағзалар экологиясын зерттейді

$популяциялардың жас құрылымын зерттейді

$$$66 Коагуляция, сорбция, экстракция, флотация, электродиализ жолымен қалдық суларды тазартуы қандай әдістерге жатады?

$$физика-химиялық

$механикалық

$биологиялық

$экологиялық

$$$67 Қоршаған ортаның глобалды мониторингі және мониторинг түсінігі нешінші жыл пайда болған?

$$1971 ж

$1980 ж

$1975 ж

$1976 ж

$$$68 Белгілі заңға сәйкес, әр фактордың ағзаға қолайлы әсерінің белгілі шектері бар

$$оптимум заңы

$факторлардың тұрлі әсер етуі

$факторлардың шектеу ережесі

$минимум заңы

$$$69 Жердің кәзіргі табиғи жұйесі жағдайын зерттеу халықаралық байланыс нәтижесінде өткізілетін мониторинг қалай аталады?

$$глобалды (биосфералық)

$ұлттық

$локалды

$географиялық

$$$70 Экожұйе ілімі кіммен құрастырылған?

$$А.Тенсли

$В.Н.Сукачев

$Ю. Одум

$В.И. Вернадский

$$$71 Желдің қауыпті бағытында

$$қалдық заттар факелдері қүштірек ластану көзінен шығатын факелдерімен жабылынады

$лас заттардың арнайы орындардан таралуы өтпейді

$лас ауаның жоғары қарай таралуы шектелген

$жер беті қабатының температурасы биіктікпен төмендемейді, ол өседі

$$$72 Ноосфера ілімі кіммен құралған?

$$В.И Вернадский

$А.Тенсли

$В.Н.Сукачев

$Ю. Одум

$$$73 Табиғи шудың фоналық өлшемі:

$$20-30 дБ

$50-60 дБ

$80-90 дБ

$30-40 дБ

$$$74 Адам ағзасына радиация сәулелерінің әсері келесі өзгерістерге әкеледі

$$қантұзуші мүшелер қызметінің бұзылуына

$орталық жұйке жұйесінің қызметінің бұзылуына

$асқазан-ішектен қан кетуіне

$миокард инфарктына

$$$75 Кәзіргі қалалардың басты құрылым бөлігі болып табылады

$$жасыл желектер

$көркейтілген жәйлар

$автожолдар

$фонтандар

$$$76 Экожұйенің қажетті компоненті болып қандай процесс табылады?

$$энергия ағыны

$зооценоздың аысуы

$глобализациялау

$сукцессия

$$$77 Биоценоз келесі компоненттерден тұрады

$$продуценталар, консументалар, редуценталар

$хемотрофтар, продуценталар, редуценталар

$хемотрофтар, автотрофтар

$автотрофтар, консументалар

$$$78 Биосфера бөліктерін ата

$$атмосфера, гидросфера, литосфера

$термосфера, ноосфера

$атмосфера, экзосфера

$литосфера, стратосфера, мезосфера

$$$79 ҚР “Атмосфералық ауаны қорғау” заңы нешінші жылы шыққан?

$$2002 ж

$2000 ж

$2001 ж

$2003 ж

$$$80 Тірі ағзалары бар жер қабатының аталуы

$$биосфера

$тропосфера

$ ноосфера

$ионосфера

$$$81 Тірі ағзалар қоғамының аталуы

$$биоценоз

$агроценоз

$фитоценоз

$зооценоз

$$$82 Құрделі экологиялық құбылыстарды, процестерді оңайлатып имитациялау зерттеу әдісі:

$$моделдеу

$кқұрастыру

$жағдайлық әдіс

$коллективті әдіс

$$$83 “Экологиялық валенттілік ”термин нені түсіндіреді?

$$орта факторлардың өзгерістеріне ағзалардың шыдамдылық қасиеті

$белгілі орта жағдайларына ағзаның бейімделу қасиеті

$жергілікті топтарды тұзу ағзалардың қасиеті

$ағзалардың таралу қасиеті

$$$84 Демэкология нені зерттейді?

$$популяцияларды

$антропгенды факторларды

$атмосфераны

$топырақ құнарлығын

$$$85 Стенобионталар – бұл:

$$ортаның белгілі факторларына бейімделінетін ағзалар

$өзгерісті ағзалар

$белгілі территорияны алып жатқан ағзалар

$өсімдіктермен қоректенетін ағзалар

$$$86 Биожанама заттар – бұл:

$$тірі ағзадан пайда болған зат

$өлі зат

$тірі ағзалар

$микроағзалар

$$$87 Аталғандардың қайсысы антропогенды ластану көздеріне жатады?

$$автокөлік

$вулкандар

$жер сілкінісі

$шаң боран

$$$88 Әлеуметтік экология қандай жұйелерді зерттейді?

$$адам-оның өмір сұру ортасы

$ағза-қоршаған орта

$экожұйе

$биогеоценоздар

$$$89 Аталған факторлардың қайсысы биотикалық факторларға жатады?

$$конкуренция

$радиация

$температура

$тұздылық

$$$90 Аталған факторлардың қайсысы абиотикалық факторларға жатады?

$$қысым, ауа температурасы

$паразитизм

$симбиоз

$конкуренция

$$$91 Өсімдіктер қоғамы қалай аталады:

$$фитоценоз

$зооценоз

$биоценоз

$агроценоз

$$$92 Шаруашылық мақсатында адамның қолданатын экожұйесі

$$агроценоз

$фитоценоз

$зооценоз

$биоценоз

$$$93 Бір биоценоз құрамында өмір сүретін бір тұрден құралған популяция қалай аталады?

$$экологиялық популяция

$ценотикалық популяция

$элементарлы популяция

$жергілікті популяция

$$$94 Экологиялық экспертиза заңы қашан қабылданған?

$$1997 ж

$1998 ж

$2000 ж

$1989 ж

$$$95 Аталған ағзалардың қайсысы дайын органикалық заттармен қоректенеді?

$$консументалар

$продуценталар

$редуценталар

$автотрофтар

$$$96 Планетаның әр жерінде табылатын ластану

$$глобалды

$жергілікті

$локалды

$фоналық

$$$97 Биосфера компоненттеріне адамның әсері:

$$анантропогенды

$биотикалық

$абиотикалық

$климаттық

$$$98 Қандай сфераға қоршаған ортаның ластануы жағымсыз, қирату әсерін келтіреді?

$$биосфераға

$атмосфераға

$гидросфераға

$литосфераға

$$$99 Жер бетінің ұзын толқынды сәулелерді сіңіруіне байланысты жер беті қабатының қызыуы:

$$булану эффекті

$атмосфералық ауаның ысыуы

$экологиялық тауекел аймағы

$температуралық өзгеріс

$$$100 Басқару объектінің биологиялық ерекшеліктерімен және басқарушының әлеуметтік-экономика мүмкіншіліктерімен анықталатын табиғи процестерді қауыпсіз тұрінде басқару:

$$экологиялық менеджмент

$экологическиэкологиялық мониторинг

$экологиялық болжау

$экологиялық аудит

$$$101 “Экожұйе” түсінігі кіммен ұсынған?

$$1935 ж

$1938 ж

$1987 ж

$1999 ж

$$$102 Қалдық суларды тазарту негізгі әдістері:

$$механикалық, физика-химиялық, биологиялық

$химиялық, технологиялық

$физикалық, термалды, сорбциялық

$фильтрлеу, коагуляциялау, тұндыру

$$$103 Адамның қолдануымен салыстырғанда, қалпына келмейтін немесе жәй қалпына келетін қазбалар:

$$қалпына келмейтін

$қалпына келетін

$сарқылатын

$сарқылмайтын

$$$104 Популяция немесе тұрдің өмір кезінде кездесетін кеңістігі немесе таралу облысы

$$ареал

$биотоп

$ниша

$экожұйе

$$$105 Желдің қауыпті жылдамдылығында…

$$ұйымшыл орындардан шығатын ластанғыш заттардың таралуы болмайды

$қалдық заттар факелдері қүштірек ластану көзімен жабылынады

$жоғары қарай лас ауаның таралуы шектелінеді

$жер беті қабат температурасы төмендемей, биіктікке байланысты көтеріледі

$$$106 Популяциялар бір біріне әсер етпейді, биотикалық байланыстың осындай тұрі қалай аталынады?

$$нейтрализм

$аменсализм

$симбиоз

$комменсализм

$$$107 Атмосфераның қандай ластануы ең қауыпті болып келеді?

$$радиоактивті

$биоогиялық

$химиялық

$физикалық

$$$108 Өте қауыпті ластанғыштар тізіміне кіргізілген үш металл

$$қорғасын, кадмий, сынап

$ртуть, алсынап, хром

$қорғасын, сынап, ванадий

$$$109 Жасанды синтездеу нәтижесінде, адаммен алынған химиялық қосылыстар:

$$ксенобиотиктер

$ксерофиттер

$криофилдер

$нейтрофиттер

$$$110 Белгілі экожұйенің әр трофикалық деңгейінде особтар санын елестету

$$сан пирамидасы

$биомасса пирамидасы

$энергия пирамидасы

$особтар пирамидасы

$$$111 Белгілі ағза топтарының қорегімен байланысты, экожұйедегі заттар және энергия тасымалдауы:

$$трофикалық деңгейлер

$қорек тізбегі

$энтропия

$энергия ағыны

$$$112 Аталған заттардың қайсысы жиналып ағзадан шығарылмайды?

$$канцерогенды заттар

$аморфты заттар

$қорек заттар

$тұрақсыз заттар

$$$113 Жергілікті биогеоценоз жағдайының біртіндеп өзгеруі:

$$сукцессия

$прогресс

$регресс

$деструкция

$$$114 Ағзалардың тікелей биогеохимиялық әсеріне ұшырамаған тау жыныстары, минералдар, жауын-шашындар:

$$жанама заттар

$биожанама заттар

$тірі зат

$биогенды заттар

$$$115 Ортаға сәйкес емес заттардың енуі қалай аталады?

$$ластану

$газдалу

$шаңдау

$аэрозолдер

$$$116 Адам қызметіне байланысты ластану қалай аталады?

$$антропогенды

$табиғатты

$табиғи

$ауылшаруашылық

$$$117 Қоршаған ортаға шу, вибрация және басқа физикалық әсерлерді қалай атайды?

$$акустикалық ластану

$химиялық ластану

$радиациялық ластану

$табиғи ластану

$$$118 Қалалардың өсіп дамуы, қалалар маңызы жоғарлау, қала тұрғындардың өсуі:

$$урбанизация

$мегаполистер

$эвтрофикация

$тұрақтылық

$$$119 Архитектура-құрылыс объектілерден және бұзылған табиғи жұйелерден тұратын тұрақсыз табиғи-антропогенды жұйе:

$$урбоэкожұйе

$агроэкожұйе

$экожұйе

$гидроэкожұйе

$$$120 Техногенды геопатогенез жер қыртысында келесі энергияның жиналуына байланысты:

$$техногенды токсиканттардың энергиясы

$сейсмика энергиясы

$эндогенды процестер энергиясы

$экзогенды энергия

$$$121 Психологиялық дискомфортты туғызатын табиғи емес қалалар ортасы қалай аталады?

$$эстетикалық ластану

$физикалық ластану

$табиғи ластану

$әлеуметтік ластану

$$$122 "Экология" түсінігі нешіншы жыл ұсынылған?

$$1866ж

$1911ж

$1725ж

$1898ж

$$$123 Биосфераның құрылым бөліктерін атаңыз

$$атмосфера, гидросфера, литосфера

$атмосфера, литосфера, стратосфера

$мезосфера, гидросфера, литосфера

$литосфера, гидросфера, ионосфера

$$$124 Биосфера түсінігі нешінші жыл еңгізілген?

$$ 1875ж

$1928ж

$1815ж

$1915ж

$$$125 Биосфера түсінігі кіммен еңгізілген?

$$Э.Зюсс

$Ч.Дарвин

$В.В.Докучаев

$В.И.Вернадский

$$$126 Ноосфера түсінігін кім енгізген?

$$В.И.Вернадский

$Э.Зюсс

$Э.Геккель

$Ж.Ламарк

$$$127 Топырақ орта тұрғындары қалай аталады?

$$геобионталар

$стенобионтами

$эврибионталар

$продуценталар

$$$128 Өмір жағдайының өзгерістеріне ағзалардың шыдамдылық қасиеті қалай аталады?

$$толеранттық

$пәдет

$гомеостаз

$адаптация

$$$129 Орта экологиялық факторлардың үш негізгі тобы

$$абиотикалық, биотикалық, антропогенды

$антропогенды,тхимиялық, физикалық

$биотикалық, трофикалық, антропогенды

$биологиялық, космостық, биотикалық

$$$130 Экологиялық фактор түсінігіне анықтама беріңіз

$$бейімделу реакциямен жауап беретін аталған компонентерінің барлығы

$тірі ағзалардың бір біріне әсер ететін мүмкіншілік формалары

$тірі емес табиғаттың факторлары

$климаттық факторлар

$$$131 Ортаның белгілі жағдайын қажет ететін ағзалар

$$стенобионталар

$эврибионталар

$гидробионталар

$геобионталар

$$$132 Қандай ағзалар эврибионталар деп аталады?

$$ортаның тұрлі жағдайларында өмір сүретін ағзалар

$белгілі орта жағдайын қажет ететін ағзалар

$белгілі температураны қажет ететін ағзалар

$тағамның белгілі тұрін пайдаланатын ағзалар

$$$133 Орта факторлардың тұрлі диапазондарына, ағзалардың бейімделу қасиеттері қалай аталады?

$$Экологиялық пластика (экологиялық валенттілік)

$толеранттық

$гомеостаз

$сукцессия

$$$134 Минимум заңын кім ашқан?

$$Ю.Либих

$Э.Геккель

$В. Шелфорд

$В.И.Вернадский

$$$135 Ю.Либих заңы бойынша биоситеманың табыстық қызметі неге байланысты?

$$ағза қажеттілігіне байланысты минималды санындағы фактор

$ағза қажеттілігіне байланысты максималды санындағы фактор

$температуралық фактордан

$пайда болатын биомасса санынан

$$$136 Фотосинтездің суммалық процесі қандай теңдеумен анықталады?

$$6СО2 +6Н2О қүн энергиясы С6 Н12 О6 + 6О2

$С6 Н12 О6 + 6Н2О хлорофилл 6СО2 + 6О2

$6Н2О + 6О2 хлорофилл О2 + Н2О

$С6 Н12 О6 + Н2О күн энергиясы С6 Н14 О 7

$$$137 Күн сәулесін пайдаланып, тірі материяны туғызатын ағзалар қалай аталады?

$$продуценталар

$консументалар

$редуценталар

$эврибионталар

$$$138 Дайын органикалық заттарымен көректенетін ағзалар-гетеротрофтар қалай аталады?

$$консументалар

$редуценталар

$продуценталар

$қалпына келтірітіндер

$$$139 Органикалық қалдықтарды минералды заттарға дейін ыдырататын ағзалар қалай аталады?

$$редуценталар

$консументалар

$продуценталар

$геобионталар

$$$140 Экологяның негізгі (алтын) заңы - бұл

$$экологиялық сукцессиялар туралы заң

$толеранттық заңы

$закон минимум заңы

$энергия пирамида заңы

$$$141 Популяцияның экспоненциалды өсуі қандай теңдеумен анықталады?

$$

$

$

$

$$$142 Популяцияның логистикалық өсуі қандай теңдеумен көанықталады?

$$

$

$

$

$$$143 Популяцияның логистикалық өсу теңдеуінде қандай қатынасты «ортаға қарсылық» деп атайды?

$$

$

$

$

$$$144 Сыртқы процестер әсеріне байланысты экожұйелер өзгерістер қалай аталады?

$$аллогенды

$автогенды

$химимиялық

$климаттық

$$$145 Процестер әсеріне байланысты экожұйелер ішінде өтетін өзгерістер қалай аталады?

$$автогенды

$аллогенды

$химиялық

$климаттық

$$$146 Сукцессия деп нені атайды?

$$біртіндеп бір биоценоздың (экожұйе) басқа биоценозға аысуы

$бірге өмір сұретін тұрлі ағзалар бірлігі

$популяциялар санының өзгеру

$популяциялар арасында тұраралық байланыстар

$$$147 Қандай жағдайда экожұйенің дамуын алғашқы сукцессия деп атайды?

$$егер экожұйенің дамуы алғашқыдан өмір жоқ орындарда өтсе

$егер экожұйенің дамуы өрттен кейін участкіде өтсе

$егер экожұйенің дамуы апаттан кейін өтсе

$егер экожұйенің дамуы қараусыз қалған орындарда өтсе

$$$148 Экологиялық сукцессияның соңғы тепе тендік жағдайы қалай аталады:

$$климакс

$алғашқы сукцессия

$екінші сукцессия

$сериалды кезеңдер

$$$149 Табиғи қазбалардың қайсысы сарқылмайтындарға жатады?

$$күн энергиясы, жел энергиясы, толқындар

$өсімдік және жануарлар әлемі

$құнарлы топырақ

$минералды шикі зат, қазба отын

$$$150 Бір экожұйенің басқасына өту аймағы қалай аталады?

$$экотон

$биотоп

$биом

$биоценоз

$$$151 Экожұйенің қозғалысты -тұрақты тепе тендік жағдайына анықтама беріңіз

$$гомеостаз

$толеранттық

$климакс

$сукцессия

$$$152 Адам қызметі нәтижесінде пайда болатын ластанулар қалай аталады?

$$антропогенді

$абиотикалық

$биологиялық

$апаттық

$$$153 Жер бетіне жақын ауаның тығыз қабаты қалай аталады?

$$тропосфера

$ионосфера

$мезосфера

$стратосфера

$$$154 Озон қабатының негізгі маңызы:

$$ультракүлгін сәулелерінің әсерінен жер бетін сақтау

$климаттық процестерді реттеу

$космос шаңын түсіуін тоқтату ерекшеліктері

$ластанудан жер бетін сақтау

$$$155 Жердің қайтарыс қасиетіне қандай фактор әсер етеді?

$$атмосфера шаңдылығы

$су қазбалардың ластануы

$ауа массаларының қозғалыстығы

$температураның жоғарлауы

$$$156 Ауа құрамына кіретін оттектің проценттік өлшемін көрсетіңіз:

$$20,9%

$40%

$12%

$70,6%

$$$157 Ауа құрамына кіретін азоттың проценттік өлшемін көрсетіңіз

$$78,09%

$55,18%

$37,7%

$21,97%

$$$158 Өсімдіктер фотосиетезі үшін қажет ауадағы негізгі қосылыс қалай аталады?

$$CO₂

$О₂

$SO₂

$H₂S

$$$159 Топырақ құнарлығы деген не?

$$гумустың саны

$азот ұстауы

$ылғалдық ұстауы

$ топырақ қышқылы

$$$160 Қоршаған ортаның ластауы қандай объектіге кедергі және бұзу әсер келтіреді:

$$тұтас биосфераға

$тек қана адамға

$тек қана ландшафтарға

$тек қана жер құнарлығы

$$$161 Биосфераның динамикалық тұрақтылығы және тепе тендігін сақтауда қандай процестер негізгі болып табылады?

$$зат және энергия айналымы

$климаттық процестер

$химиялық процестер

$көрек тізбектері

$$$162 Қорларда табиғи қазбаларды пайдалану қаншаға шектелген?

$$табиғи қазбаларды тұрлі шаруашылықта пайдалануға тиім салынған

$табиғи қазбаларды жазда қолдануға рұқсат берілген

$жылдың белгілі уақытында кейбір жануарлар тұрлеріне аңшылыққа рұқсат етілген

$жылдың белгілі уақытында 10 күн ішінде табиғи қазбаларды пайдалануға рұқсат етілген

$$$163 Қалдықтардың қандай қайналары ұйымшыл тұріне жатады?

$$атмосфераға қалдықтарды шығару арнайы құрылым

$сусымалды материалдарды жұктеу кезінде

$сусымалды материалдарды түсіру кезінде

$сусымалды материалдарды қоймалау кезінде

$$$164 Шектеулі-мүмкіншілік концентрациясы (ШМК) түсігіне анықтамасын беріңіз

$$адам және қоршаған ортаға кедергі әсер етпейтін атмосферадаға зиянды заттардың максималды концентрациясы

$адам және қоршаған ортаға 8 сағат уақытта кедергі әсер етпейтін атмосферадаға зиянды заттардың максималды концентрациясы

$адам және қоршаған ортаға 12 сағат уақытта кедергі әсер етпейтін атмосферадаға зиянды заттардың максималды концентрациясы

$адам және қоршаған ортаға 5 сағат уақытта кедергі әсер етпейтін атмосферадаға зиянды заттардың максималды концентрациясы

$$$165 Жұмыс аймағы деп еденнен немесе аудандардан жоғары тұрақты немесе уақытша жұмысшылар орындарындағы кеңістк биіктігі келесіге тең...

$$2 м дейін

$1,5 м дейін

$3 м дейін

$5 м дейін

$$$166 Егер ауада суммация күші бар бірнеше заттар болса, қандай жағдайда ауа сапасы белгілі нормативтерге сәйкес болады?

$S

$

$

$

$$$167 Нормативті құжаттарға сәйкес, адам ағзасына әсер келтіру деңгейне байланысты, зиянды заттар қанша класқа бөлінеді?

$$4

$8

$5

$3

$$$168 Өндіріс санитария классификациясына лайықты, бірінші класс бойынша санитария-қорғаныс аймағының нормативті өлшемдерін көрсетіңіз

$$1000 м

$300 м

$100 м

$600 м

$$$169 БҰҰ жанындағы ЮНЕСКО қызметі

$$мәдени,ғылым және білім

$табиғи экожұйелерді сақтау

$су қазбаларды қорғау

$қоршаған орта сапасының санитария-гигиеналық бағасы

$$$170 Лайықты экологиялық экспертизасыз жоба бекітілуі мүмкін бе?

$$жоқ

$ия

$ерекше жағдайда

$ Министерствовасы рұқсатымен

$$$171 Қалдықтарды тазарту үшін жабдықтардың қандай тұрімен қолданады?

$$аталғанның барлықтары

$құрғақ шаңұстағыштар

$ылғал шаңұстағыштар

$электрофильтірлер

$$$172 Газдарды шаңнан тазарту жалпы деңгейі қандай формуламен анықталады?

$$

$

$

$

$$$173 Шаң шөгу камераларда газдардың тазартуы қандай күштер арқылы өтеді?

$$гравитация күштері

$ортаға тепкіш күштер

$ортадан тепкіш күштер

$газ ионизациясы

$$$174 Жер бетіндегі жалпы сулар санына қарағанда тұшы суларға қанша процент келеді?

$$2,5%

$10%

$5,5%

$25%

$$$175 Планетада өнделінетін жерлер үлесі қанша?

$$10%

$45%

$60%

$25%

$$$176 Қандай жағдайда су рН нейтралды болып саналады?

$$рН = 7

$рН = 8

$рН = 5

$рН < 4

$$$177 Қандай жағдайда су рН қышқыл болып саналады?

$$рН <7

$рН = 8

$рН = 7

$рН > 9

$$$178 Қандай жағдайда су рН сілтілі болып саналады?

$$рН > 7

$рН < 7

$рН = 3

$pH < 4

$$$179 Жердің жалпы кұрғақ ауданынан шөл орындар қанша процент алып жатады?

$$45%

$5%

$10%

$25%

$$$180 Су қоймалар эвтрофикациясы қандай процестер арқылы өтеді?

$$суда биогенд заттар жиналу (азот, фосфор) нәтижесінде су қоймалар биоөнімділігінің жоғарлануы

$су орта рН өзгеруі

$су ортасының ауыр металдарымен (қорғасын, сынап, цинк, мыс) ластану

$су ортасының радиоактивті заттармен ластану

$$$181 Бұкіл әлем экологиялық проблемалар келесі жағдайға байланысты:

$$жоғары алға басу екпіндерімен

$геологиялық процестермен

$космос факторларымен

$климаттың өзгеруімен

$$$182 Табиғатты тиімді пайдалану нені түсіндіреді:

$$табиғи қазбаларды қорғау, қалпына келтіру ғылыми негізделіп пайдалануға бағытталған қызмет

$адам қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған қызмет

$тиімді қазбаларды табу және өндеу

$адамның шаруашылық, өнеркәсіптік қызметін қамтамасыздандыратын шаралар

$$$183 Жер қойнауы пайдалы қазбалар қайсысына жатады:

$$қалпына келмейтін табиғи қазбаларына

$қалпына келетін табиғи қазбаларына

$сарқылмайтын табиғи қазбаларына

$толықтандыратын қазбаларына

$$$184 Ормандарды жою неге әкеледі:

$$өттек айналымының бұзылуы

$атмосферада азоттың көбеюі

$ буланудың азаюы

$құстар тұрлерінің көбеюі

$$$185 Су жеткіліксіздігінің басты себебі

$$су қоймаларының ластануы

$жер асты сулар көлемінің азаюы

$булану эффекті

$топырақтардың тұздалуы

$$$186 Атмосферада қандай заттардың жиналу нәтижесінде булану эффекті пайда болады:

$$көмірқышқыр газы

$иісті газ

$азот қышқылы

$кұкірт қышқылы

$$$187 Озон қабатының бұзылуы келесі мұше жұйелерінің аурулары көбеюіне әкеледі:

$$тері

$жұрек-тамыр жұйесі

$асқазан-ішек жолдары

$тыныс алу мұшелері

$$$188 Экологиялық жағдайдың төмендеу нәтижесінде пайда болатын кең таралған аурулар

$$жұрек-тамыр және онкология аурулары

$жұқпалы аурулары

$тірек-қимыл жұйесі аурулары

$ас қорыту жұйесі аурулары

$$$189 Ұлкен қалаларда ауаның ластану негізгі көздері болып табылады:

$$автокөлік

$мұнай-химия өндірісі

$құрылыс материалдар өндірісі

$жылу электр стансылары

$$$190 Күші 750 Кв ауа жолдары тұрғын орындар шекарасы қанша метірден төмен болмау керек?

$$250 м

$100 м

$200 м

$150 м

$$$191 Өндіріс қалдық суларды су қоймаларына тастау алдында неше есе таза сумен аралыстырады:

$$20-есе

$10-есе

$5-есе

$30-есе

$$$192 Өндіріс қалдықтарымен күресуде жалғыз экологиялық дұрыс тәсілі

$$утилизация

$көму

$контейлерде сақтау

$өрттеу

$$$193 Өнеркәсіптерді экологизациялау деген-бұл:

$$қалдықсыз өндіріс

$өндірістердің саны азаюы

$өндірістің үлкеюі

$зауыттардың биік трубаларын құру

$$$194 Бұзылған жерлердің ауылшаруашылық бағасын және өнімділігін қалпына келтіруге бағытталған жұмыстар қалай аталады?

$$рекультивациялау

$утилизациялау

$интенсификациялау

$реабилитация

$$$195 Атмосфераға шыққан қоспаларды қатты активті заттармен тазарту әдісі қалай аталады?

$$адсорбция

$экстракция

$хемосорбция

$каталитикалық әдіс

$$$196 Ең ірі экологиялық апаттар келесі өнеркәсіптердің апаттарымен байланысты:

$$атом

$мұнай өндіру

$химиялық

$металургиялық

$$$197 Қышқыл жауындардың негізгі себебі қандай?

$$күкірт газы

$көмірқышқыл газы

$иісті газ

$аэрозолдер

$$$198 Шектеулі-мүмкіншілік концентрацияны өлшеу бірлігі

$$мг/м³

$г/c

$%

$м³/с

$$$199 Ноосфера нені тұсндіреді?

$$Адамның сана сезім қызметі басты фактор болатын, ағзалардың бір бірімен байланысатын облысы

$адам және техника арасында байланысы бар облысы

$табиғат және қоғам арасында байланысы бар облысы

$тропосфера құрамындағы облысы

$$$200 Жиеліктің қандай арақашықтығында адамның есту аппараты тербелерді естілетін дыбыс ретінде қабылдайды?

$$16-дан 20000 Гц-ке дейін

$20000 Гц-тен жоғары

$16 Гц-тен төмен

$40000-нан 80000 Гц дейін

$$$201 Өндірістің қауыптілігі бірінші категорияға жатады, егер:

$$ӨҚК (өндірістің қауыптілік категориясы) ≥ 10⁶

$ӨҚК <10⁶

$ӨҚК ≥10⁴

$ӨҚК <1000

$$$202 Жиелігі 16 Гц-тен жоғтөмен дыбыс қалай аталады?

$$инфрадыбыс

$ультрадыбыс

$дыбыс қысымы

$дыбыс күші

$$$203 Жиелігі 20000 Гц-тен жоғары дыбыс қалай аталады?

$$ультрадыбыс

$инфрадыбыс

$дыбыс қысымы

$дыбыс күші

$$$204 Өсімдіктердің қайсысы SO₂ әсеріне көбінесе душар болады

$$шыршалы

$жапырақтылар

$бұталылар

$жеміс беретіндер

$$$205 Атмосфераға шыққан қоспаларды сұйық ерітіндерімен тазарту әдісі қалай аталады?

$$абсорбция

$экстракция

$хемосорбция

$каталитикалық әдіс

$$$206 Атмосфераға шыққан қоспаларды химиялық байланыстыратын реагенттер ерітіндерімен тазарту әдісі қалай аталады?

$$хемосорбция

$адсорбция

$абсорбция

$экстракция

$$$207 Циклонда шаң түйіршіктерінің шөгілуі қандай күштер арқылы өтеді?

$$ортадан тепкіш

$гравитациялық

$электірлік

$ортаға тепкіш

$$$208 Қауыптілік деңгейі бойынша зиянды заттардың классификациясы

$$өте қауыпті, жоғары қауыпті, шамалы қауыпті, төмен қауыпті

$шамалы қауыпті, улы

$қауыпсіз, қауыпті, шамалы қауыпті

$улы, қауыпті

$$$209 Жұмыс орын ауасында өте қауыпті заттарға жататындары шектеулі мүмкіншілік концентрациялары аталғандардан жоғары болмау керек

$$0,1 мг/м³

$0,5 мг/м³

$1 мг/м³

$10 мг/м³

$$$210 Компаниялардың экологиялық жұмыстар ревизиясын өткізу бұл-

$$экологиялық аудит

$экологиялық экспертиза

$экологиялық баға

$экологиялық аттестация

$$$211 Санитария-қорғаныс аймағында жаңа тұрғын үйлерді салуға рұксат беріледі ме?

$$рұқсат емес

$акиматтың шешімі болса, рұқсат беріледі

$белгілі жағдайда рұқсат беріледі

$бас мемлекеттік санитар дәрігері шешімі болса, рұқсат беріледі

$$$212 Шаңды ұстау нәтижесі деп түсінеді:

$$ұстау нәтижесі 95%-тен жоғары

$ұстау нәтижесі 85%-тен жоғары

$ұстау нәтижесі 75%-тен жоғары

$ұстау нәтижесі 65%-тен жоғары

$$$213 Қандай аппаратттар арқылы шаңнан тазарту процес газ ионизациясына байланысты?

$$электрофильтр

$циклон

$шаңды шөгу камера

$скруббер

$$$214 Табиғи ресурстарды өндіріспен қолдану және оның қоршаған ортаға техногендік әсері жайлы нормативті-техникалық құжат

$$экологиялық паспорт

$экологиялық аудит

$экологиялық мониторинг

$экологиялық экспертиза

$$$215 Жеңді фильтірлермен келесі жағдайда қолданады

$$шаң ұстаудың өте жоғары нәтижелігі

$өрескел шаңнан тазарту

$агрессиялық шаңнан тазарту

$шаң ұстаудың төменгі нәтижелігі

$$$216 ШМШ деген не анықтайды?

$$шектеулі мүмкіншілік шығарыс

$шектеулі мүмкіншілік шығын

$шектеулі мүмкіншілік шара

$шектеулі мүмкіншілік шу

$$$217 Саңылаулы материалдар:

$$шуды сіңіреді

$шуды қайтарады

$қайтару және сіңіру

$шу деңгейіне әсер етпейді

$$$218 Шу деңгейлері қандай бірлігімен анықтылды?

$$децибел

$герц

$паскаль

$ватт

$$$219 Микроағзалардың органикалық және бейорганикалық заттарды қорегі ретінде пайдалану қасиетіне негізделген әдіс қалай аталады:

$$биологиялық

$механикалық

$химиялық

$сорбциялық

$$$220 Қатты зиянды заттардың жерге тұсу коэффициенті келесі жағдайға байланысты:

$$олардың дисперстік жағдайына

$газ-ауа қоспасының атмосфераға өту жағдайына

$түйіршіктердің атмосфераға шығу биіктігіне

$жергілік рельефке

$$$221 Зиянды заттар таралуын есептеуде қолданатын, температуралық стратификация коэффициенті неге байланысты?

$$ластану көзі орналасуына

$жыл мезгіліне

$тәулік сағатына

$жергілік рельефке

$$$222 Шудың қандай деңгейлері ауру сезім табалдырығына сәйкес келеді?

$$110-120 дБ

$80-90 дБ

$180-190 дБ

$60-70 дБ

$$$223 Санитария-қорғаныс аймағы арақашықтығың нақтылау келесі формуламен анықтаймыз:

$$ L = L₀

$ L =

$ L = L_{0 +}

$ L = ۰100

Поиск по сайту: