|
|||||||
АвтоАвтоматизацияАрхитектураАстрономияАудитБиологияБухгалтерияВоенное делоГенетикаГеографияГеологияГосударствоДомДругоеЖурналистика и СМИИзобретательствоИностранные языкиИнформатикаИскусствоИсторияКомпьютерыКулинарияКультураЛексикологияЛитератураЛогикаМаркетингМатематикаМашиностроениеМедицинаМенеджментМеталлы и СваркаМеханикаМузыкаНаселениеОбразованиеОхрана безопасности жизниОхрана ТрудаПедагогикаПолитикаПравоПриборостроениеПрограммированиеПроизводствоПромышленностьПсихологияРадиоРегилияСвязьСоциологияСпортСтандартизацияСтроительствоТехнологииТорговляТуризмФизикаФизиологияФилософияФинансыХимияХозяйствоЦеннообразованиеЧерчениеЭкологияЭконометрикаЭкономикаЭлектроникаЮриспунденкция |
ТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТ 2 страница9.Дайын өнімді сатудан түскен табысқа не жатқызылады? Жылдық жиынтық табыс – салық төлеушінің жылдық табысы‚ оған жөнелтілген өнім‚ орындалған жұмыстар‚ көрсетілген қызметтер және салық төлеуші алуға тиіс (алған) заттар үшін үшінші бір тұлғаларға өзара есеп айырысу тәртібімен немесе тіке және жанама шығыстарды өтеу үшін жіберілген ақшалай немесе басқа да қаражаткіреді. Резиденттердің Жылдық жиынтық табысы ел аумағында да‚ шетелде де барлық көздерден алынған табыстарынан тұрады. Бейрезиденттердің Жылдық жиынтық табысы ел ішіндегі көздерден алынған табыстардан тұрады. Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы тұлғаның Қазақстан Республикасында және одан тысқары жерлерде салық кезеңінің ішінде алуына жататын табыстарынан тұрады. Жылдық жиынтық табысқа салық төлеуші табыстарының барлық түрлері соның ішінде дайын өнімді өткізуден түсетін-табыс жатады. Салық есебінде сатудан түскен табыс бухгалтерлік мәліметтерден құралады. Егер мекеме бірнеше қызметпен айналыса онда табыс та қызмет б/ша жіктелуі қажет. Сонымен қатар әрбір қызметтің үлесі көрсетілуі керек.Тауарды өткізуден табыс мынандай жағдайда түзетілуі тиіс:-тауарды толығымен немесе жартылай қайтарғанда;-келісімшарттың шарттары өзгергенде;-сатылған тауарларға,көрсетілген қызметтерге келісілген өтемақының өзеруі;-сатылған тауарларды қызметтерді теңгемен төлегенде айырманы алу. Табысты өзгерту жоғарыда көрсетілген өзгерістер орын алған салық кезеңінің қорытындысы бойынша жүзеге асады.
10.Құн өсімінен алынған табыс қай кезде пайда болады? Құн өсімінен түскен табыс жайлы айтпас бұрын, жылдық жиынтық табысқа көңіл аудара кетейік. ЖЖТ – салық төлеушінің жылдық табысы‚ оған жөнелтілген өнім‚ орындалған жұмыстар‚ көрсетілген қызметтер және салық төлеуші алуға тиіс (алған) заттар үшін үшінші бір тұлғаларға өзара есеп айырысу тәртібімен немесе тіке және жанама шығыстарды өтеу үшін жіберілген ақшалай немесе басқа да қаражат кіреді. Резиденттердің Жылдық жиынтық табысы ел аумағында да‚ шетелде де барлық көздерден алынған табыстарынан тұрады. Бейрезиденттердің Жылдық жиынтық табысы ел ішіндегі көздерден алынған табыстардан тұрады. Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы тұлғаның Қазақстан Республикасында және одан тысқары жерлерде салық кезеңінің ішінде алуына жататын табыстарынан тұрады. Жылдық жиынтық табысқа салық төлеуші табыстарының барлық түрлері соның ішінде құн өсімінен түскен табыс жатады.Құн өсімінен түсетін табыс: 1) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес мемлекет мұқтажы үшін сатып алынған активтерді қоспағанда, амортизацияға жатпайтын активтерді өткізу; 2) амортизацияға жатпайтын активтерді жарғылық капиталға салым ретінде беру;3) бірігу, қосылу, бөліну немесе бөлініп шығу жолымен қайта ұйымдастыру нәтижесінде амортизацияға жатпайтын активтердің шығып қалуы кезінде құралады. Осы жерде көрсетілген 1-ші тармақшасында көрсетілген жағдайда, құн өсімінен түсетін табыс амортизацияға жатпайтын активті өткізу жүзеге асырылған салық кезеңінде танылады.Осы тармақтың 2-ші тармақшасында көрсетілген жағдайда, құн өсімінен түсетін табыс амортизацияға жатпайтын активті жарғылық капиталға салым ретінде беру жүзеге асырылған салық кезеңінде танылады. Осы тармақтың 3-ші тармақшасында көрсетілген жағдайда, құн өсімінен түсетін табыс:бірігу, қосылу, бөліну жолымен қайта ұйымдастыру кезінде – тарату салық есептілігі табыс етілген салық кезеңінде;бөлініп шығу жолымен қайта ұйымдастыру кезінде – бөліну балансы бекітілген салық кезеңінде танылады. Құн өсімінен түскен табыс ғимраттарды,құрылғыларды және амортизацияланбайтын активтерді сатқанда орын алады.Өсім жоғарыда аталған активтердің бастапқы құны мен сату құны арасындағы айырма ретінде анықталады. 11.Міндеттемелерді есептен шығарудан түсетін табыс қай кезде пайда болады? Міндеттемелерді есептен шығарудан түсетін табыс жайлы айтпас бұрын, жылдық жиынтық табысқа көңіл аудара кетейік. ЖЖТ – салық төлеушінің жылдық табысы‚ оған жөнелтілген өнім‚ орындалған жұмыстар‚ көрсетілген қызметтер және салық төлеуші алуға тиіс (алған) заттар үшін үшінші бір тұлғаларға өзара есеп айырысу тәртібімен немесе тіке және жанама шығыстарды өтеу үшін жіберілген ақшалай немесе басқа да қаражат кіреді. Резиденттердің Жылдық жиынтық табысы ел аумағында да‚ шетелде де барлық көздерден алынған табыстарынан тұрады. Бейрезиденттердің Жылдық жиынтық табысы ел ішіндегі көздерден алынған табыстардан тұрады. Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы тұлғаның Қазақстан Республикасында және одан тысқары жерлерде салық кезеңінің ішінде алуына жататын табыстарынан тұрады. Жылдық жиынтық табысқа салық төлеуші табыстарының барлық түрлері соның ішінде міндеттемелерді есептен шығарудан түсетін табыс жатады.Мiндеттемелердi есептен шығарудан түсетiн табысқа: 1) салық төлеушiнiң мiндеттемелерiн оның кредиторының есептен-шығаруы; 2) салық төлеушi таратылған кезде тарату балансы бекiтiлген кезде кредитор талап етпеген мiндеттемелер; 12.Күмәнді міндеттемелер бойынша табыс түріне не жатқызылады? Күмәнді міндеттемелер бойынша табыс түрі жайлы айтпас бұрын,жылдық жиынтық табысқа көңіл аудара кетейік. ЖЖТ – салық төлеушінің жылдық табысы‚ оған жөнелтілген өнім‚ орындалған жұмыстар‚ көрсетілген қызметтер және салық төлеуші алуға тиіс (алған) заттар үшін үшінші бір тұлғаларға өзара есеп айырысу тәртібімен немесе тіке және жанама шығыстарды өтеу үшін жіберілген ақшалай немесе басқа да қаражат кіреді. Резиденттердің Жылдық жиынтық табысы ел аумағында да‚ шетелде де барлық көздерден алынған табыстарынан тұрады. Бейрезиденттердің Жылдық жиынтық табысы ел ішіндегі көздерден алынған табыстардан тұрады. Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы тұлғаның Қазақстан Республикасында және одан тысқары жерлерде салық кезеңінің ішінде алуына жататын табыстарынан тұрады. Жылдық жиынтық табысқа салық төлеуші табыстарының барлық түрлері соның ішінде күмәнді міндеттемелер бойынша тыбс түрлері де жатады.Сатып алынған тауарлар (жұмыстар, көрсетілетін қызметтер) бойынша, қызметкерлердің есепке жазылған табыстары бойынша туындаған және үш жылдық кезең iшiнде қанағаттандырылмаған мiндеттемелер күмәндi деп танылады. Алынған кредиттер (қарыздар, микрокредиттер) жөніндегі күмәнді міндеттемелер бойынша табысқа алынған кредиттің (қарыздың, микрокредиттің) сомасы қосылмайды. 13.Бағамдық айырма қай кезде пайда болады? Бағамдық айырма — ұлттық валютаның шетелдік валютаға шаққандағы бағамының өзгеруі кезіндегі айырмадан пайда болатын coмa. Көбіне бағамдық айырмалар импорттық және экспорттық операцияларды жүзеге асыруда туындайды. Яғни дебиторлық және кредиторлық берешектерді өтеу кезеңінде болған өзгерістердің нәтижесінде қалыптасады. Соларға жекелей тоқталайық. Бағамдық айырма туындайтын жағдайлар: -тауарларды және басқа да мүліктерді импорттау кезінде тауарды кедендік рәсімдеу күніндегі теңгенің нақты эквиваленттік құнымен және сол үшін аударылған ақша қаражатының күні арасындағы пайда болған айырма (жабдықтаушылармен есеп айырысу, кредиторлык карыздардың темендеуі немесе қайта бағалануы немесе дебиторлық қарыздың берілген аванстары бойынша); -көрсетілетін қызметтің импортталуы кезінде — осы қызметтің нақты тұтынған кезіндегісімен және соған аударылған ақша қаражатының күні арасында пайда болған айырма; -экспортталған операциялардың кезінде; -экспортталатын тауарды кедендік рәсімдеу күніндегі теңгенің нақты эквиваленттік құны мен және соған аударылған ақша қаражатының күні арасындағы пайда болған айырма; -дебиторлық және кредиторлык қарыздардың пайда болуы мен олардың өтелу күнінің арасындағы болған айырма; -валюталық қаражаттар бойынша қарызы бар болған жағдайда, яғни несиелік мекемелерден немесе басқа да қарыз берушілерден алынған қарызды теңгелік тұрғысынан бағалаған кезде пайда болады. Валютаны сатқан ж/е сатып алған кезде Ұлттық банк-ң бағамы мен биржалық бағамның арасында айырма пайда болады. Бағамдық айырма бойынша табыс деп тек қана оң бағамдық айырма сомасынан асып кетуі мойындалады және тиісінше теріс бағамдық айырманың оң бағамдық айырмадан асып кетуі ғана шегерімге жатады. Теріс және оң бағамдық айырмаға мысал: Импорттық операцияларда кәсіпорын есеп құжатын(счет-фактура, инвойс) жазған күніндегі доллар бағамы 121,6 болғанда 2000долларға материал сатып алды. Матер.үшін төлем төленгенде шетел валютасы-ң бағамы 122,7-ге көтерілді. Келесі жазбалар беріледі: 1)Материалдар кіріске алынды: Дт 1310 Кт 3310 243200 (121,6*2000долл=243200) 2)Жабдықтаушыға төлем төленді: Дт 3310 Кт1030 245400(122,7*2000долл=245400) 3)Теріс бағам айырмасы есептелгенде: Дт7430 Кт3310 2200 (243200-245400=-2200) Ал егер есеп құжатын жазған кездегі доллар бағамы 122,7 болып, ал төлем төленген кезде 121,6-ға түссе, бух.жазба келесідей орын алар еді: 1)Материалдар кіріске алынды: Дт 1310 Кт 3310 245400 (122,7*2000долл=245400) 2)Жабдықтаушыға төлем төленді: Дт 3310 Кт1030 243200(121,6*2000долл=243200) 3)Оң бағам айырмасы есептелгенде: Дт 3310 Кт 6250 2200 (245400-243200=2200)
14.Айырма есептеудің бухгалтерлік және салық есебінде айырмашылығы бар ма? Тұрақты айырмалар -ағымдағы есепті кезеңде туындайтын және бұдан кейінгі кезеңде жойылмайтын ССТ пен бух.табыстың арасындағы айырмалар. Осындай айырмаларды есептеудің бух. және салық есебіндегі айырмашылықтарын көрсетейік: 1.ЖЖТ-пен де, кәсіпорын-ң кәсіпкерлік қызметімен де байланыссыз шығ.(демалыс үйлеріне жолдама алу; ьассейнге абонимент,т.б.) бухгалтерлік есепте таза табыс есебінен шығысқа жатқызылады, ал салық есебінде олар шегерім ретінде танылмайды; 2.Бюджетке төленетін айыппұл санкциялары бух.есепте таза табыс есебінен шығысқа жатады, ал салық есебінде шегерімге апарылмайды; 3.Нормадан жоғары белгіленген шығындар бух.есепте кезең шығындарына жатқызылады, салық есебінде шегерімге апарылмайды; 4.Кәсіпкерлік қызметте пайдаланылмайтын объектілерді пайдалану мен күтіп ұстау шығындары бух.есепте толық көлемінде шығыс деп танылса, салық есебінде шегерімге жатпайды, т.б. Уақытша айырмалар -есепті кезеңдегі ССТ пен бух.табыс арасындағы айырмалар. Бұл айырма табыс пен шығ-ң кейбір көздері ССТ-қа енгізілетін кезең олар бух.есепке енгізілетін кезеңмен сәйкес келмеуі себепті туындайды.Уақытша айырмалар бір немсе бірнеше кезеңде жойылады. Осындай айырмаларды есептеудің бух. және салық есебіндегі айырмашылықтарын көрсетейік: 1.ССТ анықтағанда қолданылатын аморт.әдісі бух.табысты анықтағанда қолданылатын әдістен өзгеше, бух. есепте аморт. аударымы үшін әр түрлі тәсілдер мен нормалар пайдаланылады. Ондағы есептелген сома шығ.деп қабылданады. Салық есебінде тек қалдығын азайту тәсілі қолданылады.Сондай-ақ екі есептің пайдаланатын амортизация нормасы әр қилы болуы мүмкін, нәтижесінде салық есебі бойынша салық есебінде объекті толық амортизациялануы мүмкін; 2.Бағалы қағазды сатудан жабылмаған зиян оларды сату кезінде пайда болады. Сол пайда болған кезде бух.есепте есептеу әдісі бойынша көрініс табады. Ал салық есебінде зиянды құн өсімі есебінен жабады. Егер ол жабылмаса, оның жабу мерзімін 10жылға дейін созады; 3.Салық бойынша шығындар (КТС, Табыс салығын қоспағанда) бух.есепте есептеу тәсілі бойынша көрініс табады, ал салық есебінде тек төленген салық қана алынады; 4.Несие бойынша сыйақы бух.есепте есептеу тәсілі бойынша көрініс табады, шығынға 12 айдың сыйақысы толық кезең шығындарына жатқызылады; ал салық есебінде төленген сома көлемінде ғана шегерімге жатқызылады. 15.Оң бағамдық айырма бойынша табыс қалай танылады? Ұлттық валютаның шетелдік валютаға шаққандағы бағамының өзгеруі кезіндегі айырмадан пайда болатын coмa бағамдық айырма деп аталады. Валютаны сатқан ж/е сатып алған кезде Ұлттық банк-ң бағамы мен биржалық бағамның арасында айырма пайда болады. Бұл айырма бағамдық қайшылық болып саналып, кезеңнің шығысы немесе кірісі ретінде танылады. Бағамдық айырма бойынша табыс деп тек қана оң бағамдық айырма сомасынан асып кетуі мойындалады және тиісінше теріс бағамдық айырманың оң бағамдық айырмадан асып кетуі ғана шегерімге жатады. Бухгалтерлік есепте оң бағамдық айырмадан алынған сома 6250 «Бағам айырмасынан түскен кірістер» шотының кредитінде көрсетіледі. Оң бағамдық айырма көрсетілетін қызметтің импортталуы кезінде осы қызметтің нақты тұтынған кезіндегісімен және соған аударылған ақша қаражатының күні арасында,экспортталған операциялардың кезінде;экспортталатын тауарды кедендік рәсімдеу күніндегі теңгенің нақты эквиваленттік құны мен және соған аударылған ақша қаражатының күнінде, дебиторлық және кредиторлык қарыздардың пайда болуы мен олардың өтелу күнінің арасында, т.б. пайда болады. Оң бағамдық айырмаға мысал: Импорттық операцияларда кәсіпорын есеп құжатын(счет-фактура, инвойс) жазған күніндегі доллар бағамы 122,7 болғанда 2000долларға материал сатып алды. Матер.үшін төлем төленгенде шетел валютасы-ң бағамы 121,6-ге түсті. Келесі жазбалар беріледі: 1)Материалдар кіріске алынды: Дт 1310 Кт 3310 245400 (122,7*2000долл=245400) 2)Жабдықтаушыға төлем төленді: Дт 3310 Кт1030 243200(121,6*2000долл=243200) 3)Оң бағам айырмасы есептелгенде: Дт 3310 Кт 6250 2200 (245400-243200=2200) 4)Бағам айырмасынан түскен кіріс ағымдағы банктік шотқа кірістелді Дт 1030 Кт 6250 2200 Оң бағамдық айырма бухгалтерлік есепте теріс бағамдық айырмамен қоса екінші формада, яғни Жиынтық табыс туралы есептілікте бөлек көрсетіледі және екі шотта жүргізіледі; ал салық есебінде бірімен-бірі қатар көрсетіледі, яғни теріс және оң бағамдық айырма өзара салыстырылып, қайсысы көп сол түседі. 16.Мойындалған айыппұл мен өсімпұл бойынша табыс қай кезде пайда болады? Қарызгердің өткен кезеңдерде еш себепсіз бюджетке төлеп, кейіннен қайтарып алған айыппұлдарын қоспағанда, ол өзінің айыппұлын немесе өсімпұлын, сондай-ақ санкцияның өзге де түрлерін мойындайтын болса немесе өтейтін болса салық төлеушінің Жылдық жиынтық табысына жатқызылады. Сонымен қатар, ол «Мойындалған айыппұл мен өсімпұл бойынша табыс» деп көрсетіледі. Салық төлеушінің мойындаған немесе өтеген айыппұл, өсімпұл, тұрақсыздық айыбы сомасы есепке алынып, «Салық төлеушінің мойындаған немесе өтеген айыппұл, өсімпұл, санкцияның өзге де түрлерінің салықтық есебі ведомосіне» жазылып отыруы керек. Бухгалтерлік есепте айыппұл, өсімпұл, тұрақсыздық айыбының сомалары түрлі синтетикалық шоттарда көрініс табуы мүмкін, ал ол мәліметтерді қалыптастыруда қиындық тудыртады. Сол себепті аталған Ведомостті жүргізіп отыру жазбаларды құжатпен негіздеп отыруға мүмкіндік береді. Айыппұлды шегерімге жатқызу немесе жатқызбаудың екі түрлі жағдайы бар: біріншісінде, өзге кәсіпорынға төлену туралы шешімді сот таныса, ол сома шегерімге жатады; екіншісінде бюджетке төленген айыппұл сомасы шегерімге жатқызылмайды. Айыппұл, өсімпұл және тұрақсыздық айыбы 100-Декларацияның 100.00.010 жолында жазылады. Мысалы, 2013жылы сот органдары ЖШС «Достық» ұйымының тауар жеткізу шарты бойынша миндеттемелерін уақытында орындамауына байланысты тұрақсыздық айыбы сомасын төлеу туралы шешім қабылдады-256000тг. Салық Кодексінің 100-бабына сай 100.00.010 жолы арқылы шегерімге жатқызылады. Мысалы, 2013жылы мүлік салығы бойынша салық сомасын азайтқаны үшін 30АЕК көлемінде әкімшілік айыппұл 1731*30=51930тг көлемінде төледі, сондай-ақ осы салық түрінен 155000 көлемінде өсімпұл төледі.Салық Кодексі 115-бабы 5-тармағы бойынша, салық түрлері бойынша төленген айыппұл, өсімпұл сомалары шегерімге жатқызылмайды. Ұйым құрал-жабдықты жеткізу бойынша жабдықтаушыға уақытылы төлемақы төлемегені үшін 50000тг өсімпұл төледі. Салық Кодексінің 118бабына сай 100.00.010 жолында көрсетіледі. 17.Салықтық есеп бойынша шегерімдер дегеніміз не? Корпоративтік табыс салығы бойынша салық салынатын табыс= жылдық жиынтық табыс-шегерімдер. Осы жерде «шегерімдер» ұғымына тоқталайық. Шегерімдер деп салық заңнамасына сәйкес шегерімге жатпайтын шығыстарды қоспағанда, табыс алуға бағытталған қызметті жүзеге асырумен байланысты салық төлеушінің шығыстарын айтады. Шегерімдерді салық төлеуші өзінің табыс алуға бағытталған қызметіне байланысты шығыстарды растайтын құжаттары болған кезде жүргізеді. Бұл шығыстар болашақтағы кезеңдердің шығыстарын қоспағанда, олар нақты жүргізілген ХҚЕС және бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептеме туралы ҚР заңнамасының талаптарына сәйкес анықталатын болашақтағы кезеңдердің шығыстарын қоспағанда, олар іс жүзінде жүргізілген салық кезеңінде шегерілуге жатады. Табиғи монополия субъектілері шеккен ысыраптар ҚР-ң заңнамасында белгіленген нормалар шегінде шегерімге жатқызылады. Егер шығыстар-ң бір және сол түрі шығ-ң бірнеше баптарында көзделсе, онда көрсетілген шығыстар салық салынатын табыстың есебін жасаған кезде бір ақ рет шегерімге жатқызылады. Салықтық шегерім түрлері: · өткізілген тауар; · көрсетілген қызмет; · істелінген жұмыстар бойынша шығындар, оның ішінде: 1)ТМҚ бойынша; 2)тіркелген активтер бойынша; 3)еңбекақы төлеу бойынша; 4)төленген күмәнді міндеттемелер бойынша; 5)күмәнді талаптар бойынша; 6)іс-сапар шығындары б/ша; 7)сыйақы б/ша; 8)теріс бағамдық айырма б/ша; 9)әлеуметтік төлемге жұмсалған шығыстар б/ша; 10)сақтандыру сыйақылары б/ша; 11)тіркелген активтерді жөндеуге жұмсалған шығындар б/ша; 12)бюджеттен төленген салық б/ша; 13)өкілдік шығындар б/ша; 14)салық төлемдерінің түрі б/ша; 15)басқа да шығ.бойынша. Поиск по сайту: |
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав. Студалл.Орг (0.014 сек.) |