ТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТТ 4 страница

25.Салықты және бюджетке төленетін басқада міндетті төлемдер бойынша шегерімдерді атаңыз?

Қаржылық есептілікте салықтар «Ағымдағы активтер» немесе «Ағымдағы пассивтер» бөлімдерінде көрсетіледі.

Бухгалтерлік есеппен салыстырғанда салық есебінде мемлекеттік бюджетке төленетін салықтар есептелген сома шегінде шегерімге жатқызылады. Мыналар шегерімге жатпайды:

1) жылдық жиынтық табыс айқындалғанға дейін алып тасталатын салықтар;
2) Қазақстан Республикасының аумағында және басқа мемлекеттерде төленген корпоративтік табыс салығы мен заңды тұлғалардың табыстарына салынатын салықтар;
3) жеңiлдiктi салық салынатын елдерде төленген салықтар;
4) үстеме пайдаға салынатын салық шегерімге жатпайды.

Бюджетке төленген салықтар және өзге де төлемдер төлем тапсырмасы, төлеу квитанциясы, салық төлеушінің жеке бет шоты негізінде шегерімге апарылады. Есептеліп төленген тұрақсыздықтар, оның ішінде айыппұлдар мен өсімпұлдар шаруашылық жүргізуші субъектінің келісімшарттары, «Ақша қаражаттары» шоттары бойынша шығыс операциялары, кассалық құжаттар, төлем тапсырмасы арқылы талданып шегерімге жатқызылады. Мемлекеттік бюджетке төленген айыппұлдар мен өсімпұлдар шегерімге жатқызылмайды.

Есепті салық кезеңінде мыналар шегерімдерге жатқызыла алады:
1) есепті салық кезеңінде және есепті салық кезеңінің алдындағы салық кезеңдері үшін есепке жазылған және есептелген шектегі салықтар сомасы;
2) есепті салық кезеңінің алдындағы салық кезеңдерінде, есепті салық кезеңі үшін есепке жазылған және есептелген шекте Қазақстан Республикасының немесе өзге мемлекеттің бюджетіне төленген салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер шегерімге жатады.
Яғни, есепті салық кезеңінде төленген алдыңғы салық кезеңі үшін салықтар шегерімге оның төлеу уақыты жүзеге асырылған кезде жатқызылады.

Салықты және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдерді есептеу және есепке жазу Қазақстан Республикасының немесе өзге мемлекеттің (өзге мемлекеттің бюджетіне төленетін салық және басқа да міндетті төлемдер үшін) салық заңнамасына сәйкес жүргізіледі.
Салынған, жылдық жиынтық табысты алумен байланысты айыппұлдар, өсімпұлдар, тұрақсыздықтардың сомасын дұрыс анықтау үшін «Салықтардың, алымдардың, тұрақсыздықтар, айыппұлдар, өсімпұлдар және өтемақылық шығындардың салықтық есебі ведомостін» қолдану қажет. Бұл ведомостте салықты және бюджетке төленетін басқада міндетті төлемдер бойынша шегерімге жатқызылатын сома көрсетіледі.

26.Арнайы салық режимінде кімдер жұмыс істей алады?

Арнаулы салық режимi шағын бизнес субъектiлерi үшiн, төлем көзiнен ұсталатын салықтарды қоспағанда, әлеуметтiк салықты және корпорациялық немесе жеке табыс салығын есептеу мен төлеудiң оңайлатылған тәртiбiн белгiлейдi. Аталмаған салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер бойынша есептеу, төлеу және салық есептiлiгiн табыс ету жалпыға бiрдей белгiленген тәртіппен жүргiзiледi.Қазақстан Республикасының аумағында және оның шегiнен тыс жерлерде алынған (алынуға жататын) табыстардың барлық түрлерiнен тұратын салық кезеңi iшiндегi табыс патент немесе оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимін қолданатын салық төлеушілер үшін салық салу объектісі болып табылады.

Шағын бизнес субъектiлерi салықтарды есептеу мен төлеудiң, сондай-ақ олар бойынша салық есептiлiгiн табыс етудің төменде санамаланған тәртiптерiнің бiреуiн ғана дербес таңдауға құқылы:

1) жалпыға бiрдей белгiленген тәртiп; 2) патент негiзiндегi арнаулы салық режимi; 3) оңайлатылған декларация негiзiндегi арнаулы салық режимi.

Патент негiзiндегі арнаулы салық режимi. Патент негiзiндегi арнаулы салық режимiн мынадай талаптарға сай келетiн:1) қызметкерлердiң еңбегiн пайдаланбайтын; 2) жеке кәсiпкерлiк нысанындағы қызметтi жүзеге асыратын; 3) салық кезеңіндегі табысы тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төменгі жалақының 300 еселенген мөлшерінен аспайтын дара кәсiпкерлер қолданады.

Дара кәсiпкер патент негiзiнде арнаулы салық режимiн қолдану үшiн оны қолдана бастағанға дейiн орналасқан жері бойынша салық органына салықтық өтінішті табыс етедi. Бюджетке төленген патент құнын, әлеуметтік аударымдарды төлеуді, міндетті зейнетақы жарналарын аударуды растайтын құжаттар есептемесін қоса беріледі. Есептемесін электронды түрде табыс ететін салық төлеушілер аталған құжаттарды табыс етпейді. Патент кемінде бір ай және он екі айдан аспайтын мерзімге беріледі.

Патент құнын есептеу. Патент құнын есептеу салық салу объектісіне 2 процент мөлшеріндегі ставканы қолдану жолымен жүргізіледі. Патент құны:1) патент құнының 1/2 бөлiгi мөлшерiнде - жеке табыс салығы;2) «Мiндеттi әлеуметтік сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес есептелген әлеуметтiк аударымдарды алып тастағаннан кейiнгi патент құнының 1/2 бөлiгi мөлшерiнде әлеуметтiк салық түрінде бюджетке төленуге жатады. Әлеуметтiк аударымдар сомасы әлеуметтiк салық сомасынан асып түскен кезде, әлеуметтiк салық сомасы нөлге тең болады.

Оңайлатылған декларация негiзiндегi арнаулы салық режимi. Дара кәсіпкерлер үшiн: 1. дара кәсiпкердің өзiн қоса алғанда, қызметкерлердің шектi орташа тiзiмдiк саны салық кезеңi iшiнде жиырма бec адам болса; салық кезеңi iшiнде шектi табысы 1400 Мин.жалақы көлемін құраса; 2. заңды тұлғалар үшiн: қызметкерлердiң шектi орташа тiзiмдiк саны салық кезеңi iшiнде елу адам болса; салық кезеңi iшiнде шектi табысы 2800 минималды жалақыны құраса, оңайлатылған декларация негiзiндегi арнаулы салық режимiн қолданады. Салық кезеңi күнтізбелік тоқсан болып табылады. Салықтарды оңайлатылған декларация негізінде есептеуді салық төлеуші салық салу объектiсiне есептi салық кезеңiнде 3 процент. Оңайлатылған декларация салық төлеушінің орналасқан жері бойынша салық органына есепті салық кезеңінен кейінгі екінші айдың 15-нен кешіктірілмей табыс етіледі.Оңайлатылған декларация бойынша есептелген салықтарды бюджетке төлеу жеке (корпорациялық) табыс

27.Салық режимін қалай түсінесіз?

Салық режимі - Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық кодексі) Кодексте белгіленген салықты және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеу жөніндегі барлық салық міндеттемелерін есептеу кезінде салық төлеуші қолданатын Қазақстан Республикасының салық заңнамасы нормаларының жиынтығы. Салық режимі шағын бизнес субъектілерін қоспағанда жалпы ортақ тәртіпте белгіленген режим бойынша салықтар мен өзге де төлемдерді бюджетке аударады. Ал шағын бизнес субъектілері мынала екі режимнен таңдау жасайды: 1)Жалпыға бірдей белгіленген режим; 2) Арнаулы салық режимдері

Арнаулы салық режимi шағын бизнес субъектiлерi үшiн, төлем көзiнен ұсталатын салықтарды қоспағанда, әлеуметтiк салықты және корпорациялық немесе жеке табыс салығын есептеу мен төлеудiң оңайлатылған тәртiбiн белгiлейдi. Аталмаған салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер бойынша есептеу, төлеу және салық есептiлiгiн табыс ету жалпыға бiрдей белгiленген тәртіппен жүргiзiледi.

Арнаулы салық режимінің мынадай түрлері бар:

1) патент негiзiндегi арнаулы салық режимi; 2) оңайлатылған декларация негiзiндегi арнаулы салық режимi.

Патент негiзiндегі арнаулы салық режимi. Патент негiзiндегi арнаулы салық режимiн мынадай талаптарға сай келетiн:1) қызметкерлердiң еңбегiн пайдаланбайтын; 2) жеке кәсiпкерлiк нысанындағы қызметтi жүзеге асыратын; 3) салық кезеңіндегі табысы тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төменгі жалақының 300 еселенген мөлшерінен аспайтын дара кәсiпкерлер қолданады.

Оңайлатылған декларация негiзiндегi арнаулы салық режимi. Дара кәсіпкерлер үшiн: 1. дара кәсiпкердің өзiн қоса алғанда, қызметкерлердің шектi орташа тiзiмдiк саны салық кезеңi iшiнде жиырма бec адам болса; салық кезеңi iшiнде шектi табысы 1400 Мин.жалақы көлемін құраса; 2. заңды тұлғалар үшiн: қызметкерлердiң шектi орташа тiзiмдiк саны салық кезеңi iшiнде елу адам болса; салық кезеңi iшiнде шектi табысы 2800 минималды жалақыны құраса, оңайлатылған декларация негiзiндегi арнаулы салық режимiн қолданады. Салық кезеңi күнтізбелік тоқсан болып табылады.

Жалпыға бірдей салық режимі мен оңайлатылған салық режимін салыстырып жазсам:

28.КТС бойынша аванстық төлемдер төлеу мерзімін атаңыз?

Салық төлеушiлер корпоративтік табыс салығы бойынша аванстық төлемдердi Салық Кодексінде белгiленген тәртiппен ағымдағы салық кезеңі ішінде есептейді және төлейді. Салық төлеушiлер корпоративтік табыс салығы бойынша аванстық төлемдердi Салық Кодексінде белгiленген тәртiппен ағымдағы салық кезеңі ішінде есептейді және төлейді.

КТС декларациясын тапсырғанға дейінгі аванстық төлемдер

Өткен салықтық кезең үшін КТС бойынша декларация тапсырылғанға дейінгі салықтық кезеңде төленуге тиісті КТС бойынша аванстық төлемдер сомаларының есептемесі есеп беруші салықтық кезеңнің бірінші тоқсанында есеп беруші салықтық кезеңнің 20 қаңтарына дейін салық төлеушінің тұрғылықты орны бойынша салық органына тапсырылады

Өткен салықтық кезең үшін декларация тапсырылғанға дейінгі салықтық кезеңде төленуге тиісті КТС бойынша аванстық төлемдер сомасы келесі формула бойынша есептеледі:

Үстіміздегі салықтық кезеңнің 1-тоқсанына қатысты аванстық төлемдер = өткен салықтық кезеңге қатысты аванстық төлемдердің ¼ бөлігі. Мысалы, 2014 жылға: 2014 ж. 1-тоқсанына қатысты аванстық төлемдер = (1/4*АТ 2013 ж.)

Аванстық төлемдердің есептелген сомасы үстіміздегі салықтық кезеңдегі 1-тоқсанның әр айының 25-іне дейін тең үлесте төленеді
КТС декларациясын тапсырғаннан кейінгі аванстық төлемдер

Салық төлеуші декларация тапсырылғаннан кейінгі мерзімде төленуге тиісті КТС бойынша аванстық төлемдер сомаларының есептемесін өткен салықтық кезең үшін КТС декларациясы тапсырылған күннен бастап жиырма күнтізбелік күн ішінде тапсыру керек

Декларация тапсырылғаннан кейінгі кезеңде төленуге тиісті аванстық төлемдер сомасы келесі формула бойынша есептеледі:

Үстіміздегі салықтық кезеңнің 2, 3, 4-тоқсандарындағы аванстық төлемдер = 3/4*өткен салықтық кезең декларациясындағы КТС.

Мысалы, 2014 ж. 2, 3, 4-тоқсанындарындағы аванстық төлемдер = (¾ *2013ж. декларациясындағы КТС)

Өткен салықтық кезең үшін декларация тапсырылғаннан кейінгі салықтық кезеңде төленуге тиісті аванстық төлемдердің есептелген сомасы үстіміздегі салықтық кезеңдегі 2, 3, 4-тоқсандардың әр айларының 25-іне дейін тең үлесте төленеді

Өткен салықтық кезең қортындысы бойынша шығынға ұшыраған немесе салық салынатын табысы жоқ салық төлеуші өткен салықтық кезең үшін КТС декларациясы тапсырылған күннен бастап жиырма күнтізбелік күн ішінде үстіміздегі салықтық кезеңдегі корпотативті табыс салығының болжанып отырған сомасын негізге ала отырып жасалған аванстық төлемдер сомасының есептемесін салық органына тапсыруға міндетті

Салық төлеушілер есеп беруші салықтық кезең ішінде өткен салықтық кезең үшін КТС декларациясы тапсырылғаннан кейінгі мерзімде үстіміздегі салықтық кезеңдегі табыстың болжанып отырған сомасын негізге ала отырып есеп беруші салықтық кезеңнің алдағы айлары үшін төленуге тиісті КТС бойынша аванстық төлемдер сомасының қосымша есептемесін тапсыруға құқылы.

29.КТС бойынша аванстық төлемдер сомасын есептеу тәртібі қалай жүргізіледі?

Салық төлеушiлер корпоративтік табыс салығы бойынша аванстық төлемдердi Салық Кодексінде белгiленген тәртiппен ағымдағы салық кезеңі ішінде есептейді және төлейді.

Келесі салық төлеушілерге қатысты КТС бойынша аванстық төлемдер есептелмейді және төленбейді:

- алдағы салықтық мерзімнен кейінгі салықтық мерзімдегі түзетулерді ескергендегі ЖЖТ алдағы қаржылық мерзімнен кейінгі қаржылық жылда республикалық бюджет туралы заңмен бекітілген АЕК-ден 32500 есе артық көлемдегі сомасынаан аспайтын салық төлеушілер.
- жаңа құрылған салық төлеушілер - әділет органында мемлекеттік (есепке алу) тіркеу жүргізілген салықтық кезең мен келесі салықтық кезеңдер ішінде

- Қазақстан Республикасында филиалы, өкілдігі жоқ тұрақты мекеме арқылы қызметін жүзеге асырушы бейрезидент-заңды тұлға ретінде салық органында жаңа тіркелген салық төлеушілер - салық органында тіркеу жүргізілген салықтық кезең мен келесі салықтық кезеңдер ішінде.

КТС декларациясын тапсырғанға дейінгі аванстық төлемдер

Өткен салықтық кезең үшін КТС бойынша декларация тапсырылғанға дейінгі салықтық кезеңде төленуге тиісті КТС бойынша аванстық төлемдер сомаларының есептемесі есеп беруші салықтық кезеңнің бірінші тоқсанында есеп беруші салықтық кезеңнің 20 қаңтарына дейін салық төлеушінің тұрғылықты орны бойынша салық органына тапсырылады

Өткен салықтық кезең үшін декларация тапсырылғанға дейінгі салықтық кезеңде төленуге тиісті КТС бойынша аванстық төлемдер сомасы келесі формула бойынша есептеледі:

Үстіміздегі салықтық кезеңнің 1-тоқсанына қатысты аванстық төлемдер = өткен салықтық кезеңге қатысты аванстық төлемдердің ¼ бөлігі. Мысалы, 2014 жылға: 2014 ж. 1-тоқсанына қатысты аванстық төлемдер = (1/4*АТ 2013 ж.)

Аванстық төлемдердің есептелген сомасы үстіміздегі салықтық кезеңдегі 1-тоқсанның әр айының 25-іне дейін тең үлесте төленеді
КТС декларациясын тапсырғаннан кейінгі аванстық төлемдер

Салық төлеуші декларация тапсырылғаннан кейінгі мерзімде төленуге тиісті КТС бойынша аванстық төлемдер сомаларының есептемесін өткен салықтық кезең үшін КТС декларациясы тапсырылған күннен бастап жиырма күнтізбелік күн ішінде тапсыру керек

Декларация тапсырылғаннан кейінгі кезеңде төленуге тиісті аванстық төлемдер сомасы келесі формула бойынша есептеледі:

Үстіміздегі салықтық кезеңнің 2, 3, 4-тоқсандарындағы аванстық төлемдер = 3/4*өткен салықтық кезең декларациясындағы КТС.

Мысалы, 2014 ж. 2, 3, 4-тоқсанындарындағы аванстық төлемдер = (¾ *2013ж. декларациясындағы КТС)

Өткен салықтық кезең үшін декларация тапсырылғаннан кейінгі салықтық кезеңде төленуге тиісті аванстық төлемдердің есептелген сомасы үстіміздегі салықтық кезеңдегі 2, 3, 4-тоқсандардың әр айларының 25-іне дейін тең үлесте төленеді

Өткен салықтық кезең қортындысы бойынша шығынға ұшыраған немесе салық салынатын табысы жоқ салық төлеуші өткен салықтық кезең үшін КТС декларациясы тапсырылған күннен бастап жиырма күнтізбелік күн ішінде үстіміздегі салықтық кезеңдегі корпотативті табыс салығының болжанып отырған сомасын негізге ала отырып

30.Салық кезеңі дегеніміз не?

Салық кезеңі деп салықтың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің жекелеген түрлеріне қатысты белгіленген уақыт кезеңі түсініледі, ол аяқталған соң салық салу объектісі, салық базасы айқындалады, салықтың және бюджетке төленуге жататын басқа да міндетті төлемдердің сомасы есептеледі.

Салық кезеңі ретінде: есепті жыл, есепті тоқсан, есепті жарты жылдық, есепті ай қарастырылуы мүмкін. Салықтардың жеке түрлеріне тоқталайын:

Корпоративтік табыс салығы, көлік салығы, мүлік салығы, жер салығы, бірыңғай жер салықтары үшiн 1 қаңтар – 31 желтоқсан аралығындағы күнтізбелік жыл салық кезеңi болып табылады. Егер заңды тұлға күнтiзбелiк жыл басталғаннан кейiн құрылған болса, құрылған күнiнен бастап күнтiзбелiк жылдың соңына дейiнгi уақыт кезеңi ол үшiн бiрiншi салық кезеңi болып табылады.Бұл ретте заңды тұлғаның әділет органында мемлекеттік тiркелген күнi оның құрылған күнi болып есептеледі.Егер заңды тұлға күнтiзбелiк жылдың соңына дейiн таратылған, қайта ұйымдастырылған болса, жыл басталғаннан бастап тарату, қайта ұйымдастыру аяқталған күнге дейiнгi уақыт кезеңi ол үшiн соңғы салық кезеңi болып табылады. Егер күнтiзбелiк жыл басталғаннан кейiн құрылған заңды тұлға осы жылдың соңына дейiн таратылған, қайта ұйымдастырылған болса, құрылған күнiнен бастап тарату, қайта ұйымдастыру аяқталған күнге дейiнгi уақыт кезеңi ол үшiн салық кезеңi болып табылады.
Егер заңды тұлға күнтізбелік жыл ішінде қызметін шағын бизнес субъектілеріне арналған арнаулы салық режимінде және жалпы белгіленген тәртіппен жүзеге асырған болса, шағын бизнес субъектілеріне арналған арнаулы салық режимінде қызметін жүзеге асырған уақыт кезеңі салық кезеңіне енгізілмейді.

Ал, салық агенттерінің төлем көзінен салық салынатын табыстардан жеке табыс салығын есептеуі үшін күнтізбелік ай салық кезеңі болып табылады.

Қосылған құн салығы, тіркелген салық және экспортқа рента салығы үшін Күнтізбелік тоқсан салық кезеңі болып табылады.

Акцизге қатысты күнтiзбелiк ай салық кезеңi болып табылады.

Үстеме пайда салығы үшін 1 қаңтардан бастап 31 желтоқсанға дейінгі күнтізбелік жыл салық кезеңі болып табылады.Егер жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт күнтізбелік жыл ішінде жасалса, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт күшіне енген күннен бастап күнтізбелік жылдың соңына дейінгі уақыт кезеңі осындай келісімшарт бойынша үстеме пайда салығын есептеу үшін бірінші салық кезеңі болып табылады. Егер жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысы күнтізбелік жылдың соңына дейін өткен болса, күнтізбелік жыл басталғаннан жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысы аяқталған күнге дейінгі уақыт кезеңі осындай келісімшарт бойынша үстеме пайда салығын есептеу үшін соңғы салық кезеңі болып табылады. Егер күнтізбелік жыл басталғаннан кейін күшіне енген жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысы осы күнтізбелік жылдың соңына дейін өткен болса, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт күшіне енген күннен бастап жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысы аяқталған күнге дейінгі уақыт кезеңі осындай келісімшарт бойынша үстеме пайда салығын есептеу үшін салық кезеңі болып табылады.

31.Салық ставкасына анықтама беріңіз?

Салық ставкасы – салық салыну бірлігіне келетін салықтың көлемі (табыстардың ақша түріндегі бірлігі, тауардың өлшем бірлігі және т.б.).Оның түрлері:

1. Тұрақты ставка - табыстар көлемінің мөлшеріне байланысыты емес, салым бірлігіне абсалюттік сомада белгіленеді.

2. Пайыздық ставканың үш түрі бар:

· Прогрессивті - салық салынатын табыстың өсуіне сәйкес ұдайы үдеп, өсіп отырады.

· Регрессивтік ставкалар, керісінше, салық салынатын табыстың төмендеуіне сәйкес, азайып отырады.

· Пропорционалдық ставкалар салық салу объектісінің мөлшеріне байланыссыз, тұрақты бір процентпен тағайындалады.

ҚР аумағында салық кодексіне сәйкес пайыздық пропорционалды ставка кеңінен қолданылады. Мысалы, ҚҚС, КТС, т.б. есептеуде.

ҚР-да қолданылатын 2014 жыл үшін салық ставкаларынан мысал келтірейік:

Ауыл шаруашылығы өнімін, орман шаруашылығы өнімін, акваөсіру өнімін өндіруші заңды тұлғалардың салық салынатын табысы, егер мұндай табыс ауыл шаруашылығы өнімін, орман шаруашылығы өнімін, акваөсіру өнімін өндіру, сондай-ақ өзі өндірген аталған өнімді қайта өңдеу мен өткізу жөніндегі қызметті жүзеге асырудан алынса, 10 пайыздық мөлшерлеме бойынша салық салынуға жатады.

Поиск по сайту: