B) Жанама тамыр

C) Тамыр түкшесі

D) Негізгі тамыр

E) Тамыр оймақшасы

7. Гүлдегі аналықтың төменгі кеңейген жері:

A) Жатын (түйін)

B) Аузы

C) Тозаңқап

D) Жіпше

E) Мойны

8. Хламидомонаданың қозғалуы:

A) Ядро арқылы.

B) “Көзшесі” арқылы.

C) Талшықтары арқылы.

D) Хроматофор арқылы.

E) Қабықша арқылы.

9. Тамақ өнеркәсібінде пайдаланатын бактериялар:

A) Топырақ бактериялары.

B) Шіріту бактериялары.

C) Ауру туғызытан бактериялар.

D) Түйнек бактериялары.

E) Сүтқышқыл бактериялары.

10. Шала пісірілген және шала қуырылған финкасы бар еттен жұғатын ауру

A) Фациолез

B) Шистозаматоз

C) Дикроцелиоз

D) Финноз

E) Описторхоз

11. Өрмекші өрмекауды пайдаланады:

A) пілде тоқуға

B) бунақденелілерді еліктіруге

C) жауынан қорғануға

D) қорегін аулауға

E) ұрпақтарын өсіруге

12. Адамның омыртқа жотасы немесе омыртқа бағанасындағы дұрыс орналасу бөліктерін қөрсетіңіз:

A) Мойын, арқа, сегізкөз, бел, құйымшақ

B) Мойын, арқа, бел, сегізкөз, құйымшақ

C) Мойын, бел, арқа, сегізкөз, құйымшақ

D) Мойын, сегізкөз, бел, арқа, құйымшақ

E) Мойын, бел, сегізкөз, арқа, құйымшақ

13. Эмоция:

A) Коньки тебу

B) Ән айту

C) Қуану

D) Кітап оқу

E) Ұйықтау

14. Топырақта азот қосылыстарын жинаушы бактериялар аталады:

A) Паразитті.

B) Динитрлеуші.

C) Хемосинтездеуші.

D) Нитрлеуші.

E) Сапрофитті.

15. Дәнді дақылды өсімдіктер біріктірілген тұқымдас:

A) Алқалар.

B) Раушангүлділер.

C) Орамжапырақгүлділер (шаршыгүлділер).

D) Астық.

E) Бұршақтар.

16. Маса арқылы жұғатын ауру

A) Ұйқы ауруы

B) Лейшманиоз

C) Безгек

D) Қантышқақ

E) Лямблиоз

17. Әр адамның жеке қасиеттерін зерттейтін ғылым.

A) Психология

B) Биосфера

C) Тәнтану

D) Физиология

E) Гигиена

18. Көпіршіктер орналасқан тыныс мүшелері:

A) өкпе

B) аңқа

C) кеңірдек

D) кеңсірік

E) көмей

19. Тәулігіне адамға қажетті көмірсу

A) 600г-700г

B) 200г-300г

C) 1000г

D) 100г-200г

E) 400г-500г

20. Терінің сыртқы қабаты құралады:

A) Шеміршектен.

B) Жылтырдан.

C) Сімейден.

D) Дәнекерден.

E) Эпителийден.

21. Жамбас қуысында орналасқан құты тәрізді ұрық дамитын жер …

A) қағанақ

B) жатыр

C) жатыр мойны

D) қынап

E) үрпі

22. Көз алмасы қабаттары

A) 2

B) 3

C) 5

D) 1

E) 4

23. Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездейтіндер:

A) Прокариоттар.

B) Автотрофтар.

C) Аэробтар.

D) Гетеротрофтар.

E) Эукариоттар.

24. Адамдағы бір,екі,үш жұмыртқа жасуша бірден ұрықтану белгілерін анықтайтын генетикалық әдіс:

A) гибридологиялық

B) цитогенетикалық

C) егіздік

D) генеалогиялық

E) биохимиялық

25. Шоғырланып, қозғалмай тіршілік ететін көпаяқты жәндік:

A) Қызыл маржан.

B) Эвглена.

C) Амеба.

D) Гидра.

E) Кебісше.

26. Тоспа ұлуының қан айналым жүйесі:

A) болмайды

B) тұйық

C) ашық

D) үлкен қан айналу жүйесі

E) кіші қан айналу жүйесі

27. Лимфаның түзілуі:

A) ұлпа сұйықтығынан

B) лейкоциттерден

C) қан плазмасынан

D) эритроциттерден

E) тромбоциттерден

28. Ұрық жапырақшылары пайда болатын саты

A) бластомер

B) бластула

C) нейрула

D) гаструла

E) зигота

29. Жануарлардың дене пішіні мен түсі қоршаған ортаның заттарымен сәйкес келетін бейімделушілік:

A) Бүркеніш.

B) Айбарланғыш.

C) Сақтандырғыш.

D) Жасырынғыш.

E) Қорғаныш (мимикрия).

30. Тірі ағзада жүретін химиялық процесс... байланысты.

A) ішкі температура мен ылғалдылыққа

B) айналадағы орта жиынтығына

C) ауа райының барлық жиынтығына

D) сыртқы температураға, ылғалдыққа

E) сыртқы және ішкі температураға

3 нұсқа

1. Жасуша дегеніміз:

A) Ағзаның ең кіші бөлшегі.

B) Органоид.

C) Ұлпа.

D) Жеміс.

E) Жапырақ.

2. Бейорганикалық заттарды сіңіріп, органикалық зат түзетін ағзалар:

A) Кірпікшелі кебісше.

B) Өсімдіктер.

C) Амеба.

D) Бактериялар.

E) Жануарлар.

3. Терiсінде май, тер, сүт, иiс шығаратын бездер –

A) Сүтқоректiлерде.

B) Балықтарда.

C) Қосмекендiлерде.

D) Жорғалаушыларда.

E) Құстарда.

4. Эритроциттер түзіледі:

A) Бауырда

B) Сүйектің қызыл кемігінде

C) Көкбауырда

D) Фибринде

E) Гемоглобинде

5. Қорытылған ас сіңірледі:

A) Бауырда.

B) Қарында.

C) Ұлтабарда.

D) Ауызда.

E) Аш ішекте.

6. Топыраққа күзде себілетін тыңайтқыш

A) Суперфосфат

B) Азотты

C) Калийлы

D) Селитра

E) Мочевина

7. Тозаң түзіледі

A) Тозаңқапта

B) Гүлтабанда

C) Аналықта

D) Гүлсағақта

E) Жатында

8. Лалагүл тұқымдасындағы жеке ірі гүлі бар өсімдік:

A) Пияз.

B) Інжугүл.

C) Қасқыржем.

D) Қызғалдақ (жауқазын).

E) Сүмбілшаш.

9. Ағзаның жасушаларынан органикалық заттарды сорып қоректенетін бактериялар

A) Симбиоздар

B) Спорофиттер

C) Паразиттер

D) Псилофиттер

E) Бактериоздар

10. Ішекқуыстылардың денесі-

A) екі қабатты.

B) бір жасушалы.

C) бір қабатты.

D) үш қабатты.

E) көп қабатты.

11. Сүлікті медицинада қолдану себебі:

A) Қолқа бітелгенде.

B) Қанды қоюлату үшін.

C) Көктамыр бітелгенде, миға қан құйылғанда.

D) Салатамыр бітелгенде.

E) Қылтамыр бітелгенде.

12. Өзен шаянның қорғаныш және қорегін аулайтын мүшесі:

A) көздері

B) құрсақ аяқтары

C) қысқа мұртша

D) қысқыштары

E) ұзын мұрт

13. Қаңқаның дұрыс дамуына қажетті дәрумені:

A) Е дәрумені

B) В дәрумені

C) С дәрумені

D) А дәрумені

E) Д дәрумені

14. Ұйқы рефлексін зерттеген ғалым:

A) П.К.Анохин

B) И.П.Павлов

C) Н.И.Пирогов

D) И.И.Мечников

E) И.М.Сеченов

15. Дене сыртын көптеген кірпікше басқан жәндік:

A) көпаяқты амеба

B) сәулелі амеба

C) кәдімгі амеба

D) жасыл эвглена

E) кірпішелі кебісше

16. Нәсілдік, тұқымқуалаушының белгілерді сақтап, ұрпақша беруші

A) ядро шырыны

B) цитоплазма

C) митохондрий

D) ядро

E) хромосомалар

17. Көру аймағы мидың бөлімінде орналасқан:

A) шүйдеде

B) орталық ми қыртысында

C) үлкен ми сыңарларының маңдай бөлімінде

D) самай бөлімінде

E) ми қыртысында

18. Тыныш отырғанда адамның жұтатын ауа мөлшері:

A) 3500 см3

B) 3000 см3

C) 1500 см3

D) 500 см3

E) 2000 см3

19. Бауыр және бұлшық ет мүшелерде глюкозадан түрленеді

A) фруктоза

B) дезоксирибоза

C) гликоген

D) крахмал

E) рибоза

20. Күбіртке

A) – тырнақтың өспеуі

B) – шаштың түсуі

C) – тырнақ көбесінің іріңдеп қабынуы

D) – терінің ақтаңдақтануы

E) – тері беті қабынуы

21. Ұрықтану дегеніміз

A) гаметаның жетілуі

B) аталық пен аналық жыныс жасушаларының қосылуы

C) гаметаның пайда болуы

D) нәрестенің дамуы

E) ұрықтың дамуы

22. Жасушада ең көбі …

A) Сутек

B) Оттек

C) Фосфор

D) Азот

E) Көміртек

23. “Тіркесті тұқым қуалау” заңын ашқан ғалым:

A) Н.И.Вавилов

B) Н.Б.Дубинин

C) С.С.Четвериков

D) Г.Мендель

E) Т.Морган

24. Биосфера тіршілігін тұңғыш рет 1802 жылы енгізген

A) Ч.Дарвин

B) К.Линней

C) Ж.Б.Ламарк

D) Р.Гук

E) Э.Дарвин

25. Аршаның бүрінен:

A) Май алады

B) Жіп иіреді

C) Бояу алады

D) Тамақтық зат алынады

E) Дәрі жасалады

26. Былқылдақденелілердің сыртқы қаңқасы:

A) Жабын.

B) Көпқылтанды жабын.

C) Бақалшақ.

D) Сирекқылтанды жабын.

E) Шапанша.

27. Жарық қабылдайтын жасушалардың орналасуы:

A) Шыны тәрізді денеде.

B) Тамырлы қабықшада.

C) Көз бұршағында.

D) Тор қабықша ішіндегі таяқшалар.

E) Қасаң қабықшада.

28. Екінші спермия ұрықтану нәтижесінде зиготадағы өзгерістер:

A) хромосома саны өзгермейтіндігі

B) тетраплоидты жиынтығы бар хромосоманың дамуы

C) диплоидты жиынтығы бар хромосоманың қалыптасуы

D) триплоидты жиынтығы бар жасуша қалыптасуы

E) гаплоидты жиынтығы бар хромосоманың қалыптасуы.

29. Табиғат біртұтас, ондағы даму қарапайымнан күрделіге қарай жүреді деген пікір айтқан

A) Ч. Дарвин

B) А.Н. Радищев

C) А.И. Герцен

D) Шванн

E) К.Ф. Рулье

30. Даралар арасында бір-бірімен тығыз байланыста болатын түрлер тізбегі:

A) Биоценоз.

B) Заттардың айналымы.

C) Экологиялық пирамида.

D) Қоректік.

E) Қоректену торы.

4 нұсқа

1. Егер тұқым тіршілігін жойса-

A) Тұқым терењ егiлгені.

B) Топырақ тығыз болғаны.

C) Қоректiк зат жетiспегені.

D) Ауа, су жетiспегені.

E) Топырағы тығыз, ауа, су, қоректiк зат жетiспегені.

2. Шеміршекті балық:

A) Сазан

B) Қазықұйрық.

C) Табан.

D) Камбала.

E) Майшабақ.

3. Астан уланған адамныњ ауру белгілері -

A) Жүрегі айниды, құсады, іші ауырып, өтеді, әлсізденеді.

B) Тісі сарғайып, кіреукесі бұзылады.

C) Қарынныњ сілекейі тітіркеніп, қабынады.

D) Бүкіл денесі қалшылдап, тынысы тарылады.

E) Басы айналып, көзі қарауытады, есінен танады.

4. Жасыл мен қызыл түсті ажырата алмауы аталады:

A) Гемофилия

B) Полимерия

C) Дальтонизм

D) Эпистаз

E) Кроссинговер

5. Жер шарындағы құрлықтың беткі қыртысы қатты қабығы ол:

A) Литосфера.

B) Гидросфера.

C) Тропосфера.

D) Атмосфера.

E) Стратосфера.

6. Қазақстандағы мемлекеттік қорықтар саны:

A) 9

B) 8

C) 10

D) 12

E) 5

7. Көкнарда көп тұқым болу себебі

A) Аналық санына

B) Құрғақжеміс болғандықтан

C) Аталық санына

D) Аналық түйіндегі тұқымбастамаға

E) Тозаң көп болғандықтан

8. Сәндік үшін өсірілетін бұршақ тұқымдас өсімдік-

A) Беде.

B) Асбұршақ.

C) Сиыржоңышқа.

D) Түйежоңышқа.

E) Ақ қараған.

9. Қыналарға ең қажетті жағдай:

A) Ылғалды топырақ.

B) Құнарсыз топырақ.

C) Оттегіне бай таза ауа.

D) Қара топырақ.

E) Көмір қышқылға бай ауа.

10. Адамның және жас баланың тік ішегінде паразиттік тіршілік ететін жұмыр құрттардың бірі-

A) Суыртқы

B) Мысық сорғышы

C) Үшкірқұрт

D) Бауырсорғышы

E) Таспа құрт

11. Толық түрленіп дамитын бунақденелілердің отряды:

A) Биттер

B) Инеліктер

C) Тарақандар

D) Бүргелер

E) Дәуіттер

12. Сүйек түзілетін ұлпа:

A) жүйке

B) көлденең жолақты бұлшықет

C) дәнекер

D) бірыңғай салалы бұлшықет

E) эпителий

13. Жүректің бұлшықетті қабаты:

A) Эпикард.

B) Эндокард.

C) Құлақша.

D) Қарынша.

E) Миокард.

14. Шылым түтінінің ішінде болады:

A) Улы газ, шаң, тозаң.

B) Улы газ, оттегі, шемен.

C) Улы газ, шаң, қүйе.

D) Улы газ, шаң, шемен.

E) Улы газ, шаң, өттегі.

15. Кіндік тамыр жүйесі бар өсімдік:

A) Пияз.

B) Жүгері.

C) Күріш.

D) Бидай.

E) Бақ-бақ.

16. Паразиттік тіршілік ететін бір жасушалы

A) Кірпікшелі кебісше

B) Кәдімгі амеба

C) Жасыл эвглена

D) Лейшмания

E) Сәулелілер

17. Жиырылуға қабілетті ұлпа:

A) Дәнекер.

B) Бұлшықет.

C) Жүйке.

D) Эпителий.

E) Сүйек.

18. Адамның дүниетаным қаблеті... байланысты:

A) қозғалу аймағымен.

B) есту аймағымен.

C) көру аймағымен.

D) сезу аймағымен.

E) иіс сезу аймағымен.

19. Ақуызға (нәруызға) жатпайтын зат:

A) өт

B) фермент

C) токсин

D) гормон

E) глюкоза

20. Құты тәрізді мүше

A) - өкпе

B) - қуық

C) - көкбауыр

D) - бүйрек

E) - бауыр

21. Кәмелет жас

A) – 21

B) – 15

C) – 16

D) – 18

E) – 14

22. Адам ұйқысы қанғанда

A) Сергектік пайда болады

B) Стероидты гармондар түзіле бастаиды

C) Есі бүзылады

D) Улы заттар қан тамырын тарылтады

E) Минерал заттар көптеп бөліне бастайды

23. РНҚ молекуласының тізбегі:

A) 5

B) 1

C) 3

D) 4

E) 2

24. Продуценттер дегеніміз:

A) саңырауқұлақтар

B) жануарлар

C) адам

D) өсімдіктер

E) вирустар

25. Шыршаның жасы

A) 100-200

B) 120-300

C) 100-500

D) 150-180

E) 10-20

26. Кеме үшін қауіпті, бірақ әк өндірілетін аралдар:

A) Тосқауыл риф.

B) Рифтердің барлық түрі.

C) Шеңберлі риф.

D) Рифтер түзген маржан қаңқалары.

E) Жағалық риф.

27. Тілі болмайтын ұлулар-

A) Айқұлақ.

B) Каракатица.

C) Сегізаяқ.

D) Қошқармүйіз ұлу.

E) Тоспа ұлу.

28. Валеология ғылымы үйретпейді

A) Ән айту

B) Сезім мүшелерінің гигиенасын сақтау

C) Күнге қыздырыну, ауада шынығу, гимнастикамен айналысу

D) Тісті күту, дұрыс тамақтану

E) Салқын сумен шайыну, шомылу

29. Түрленбей дамитын омыртқасыз жануарларға жататындар-

A) Құрттар.

B) Шаянтектестер.

C) Өрмекшілер.

D) Ішекқуыстылар.

E) Жәндіктер.

30. Физиологиялық критерийдің негізгі ерекшелігі:

A) Ағзаның сыртқы белгілерінің жиынтығы.

B) Ағзалардың тіршілік әрекеттері мен қасиеттері.

C) Нақты түрге тән хромосомалар жиынтығы.

D) Түрдің таралған белгілі бір аймағы.

E) Сыртқы орта факторларының жиынтығы.

5 нұсқа

1. Қос жарнақты өсімдік:

A) Сұлы.

B) Үрмебұршақ.

C) Қарабидай.

D) Жауқазын.

E) Арпа.

2. Ағза зертханасы деп аталады:

A) Аш ішек.

B) Қарын.

C) Ауыз.

D) Тік ішек.

E) Бауыр.

3. Тері бетінде қездесетін қара, қызыл түйінді өсінді ол:

A) Суық.

B) Үсік.

C) Мең.

D) Күйік.

E) Сүйел.

4. Екі немесе бірнеше аллельді емес доминантты гендердің бірін- бірі толықтырып жаңа белгіні жарыққа шығаруы аталады:

A) Эпистаз

B) Кроссинговер

C) Коптік аллельдер

D) Полимерия

E) Комплементі

5. Органикалық заттармен қоректенетін бактериялар аталады:

A) Сапрофитті.

B) Хемосинтездеуші.

C) Нитрлеуші.

D) Динитрлеуші.

E) Паразитті.

6. Жабайы өсімдіктерге жатады

A) Аула және көшелерде өсетіндер

B) Жеміс ағаштары

C) Табиғатта өздігінен өсетіндер

D) Демалыс орындарында арнайы өсірілетіндер

E) Бақша өсімдіктері

7. Жапырақтары арқылы көбейетін бөлме өсімдігі-

A) Пеларгония (қазтамақ)

B) Алоэ

C) Бегония

D) Традесканция

E) Қынагүл

8. Барлық гүлді өсімдіктер екі үлкен класқа біріктіріледі:

A) даражарнақтылар және қосжарнақтылар

B) ашықтұқымдылар және жабықтұқымдылар

C) орамжапырақгүлділер (шаршыгүлділер) және күрделігүлділер

D) астық тұқымдастар және алқатұқымдастар

E) су және жер беті өсімдіктері

9. Жеуге жарамды саңырауқұлақтар

A) пеницилл, ашытқы.

B) ақ зең, қи саңырауқұлағы.

C) қаракүйе, қастауыш.

D) арышқұлақ, көктерек саңырауқұлағы, қозықұйрық.

E) жалған түбіртек, боз арамқұлақ.

10. Дене пішіні ұршыққа ұқсас бір немесе одан да көп талшықтары бар біржасушалы қарапайым жәндіктерді атайды:

A) Бунақденелілер

B) Ішекқуыстылар

C) Плазмалылар

D) Кірпікшелілер

E) Талшықтылар

11. Қыршаянның шаншары-

A) Аяққармалауышының (тұтқыаяғының) ұшында.

B) Қысқыш аяқтарының арасында.

C) Құрсағының соңғы буынында.

D) Құрсағының алдыңғы бөлігінде.

E) Тырнақты күйіс аяғының маңында.

12. Адамдағы кеуде сүйегіндегі қабырғалар саны:

A) 9 жұп

B) 11 жұп

C) 13 жұп

D) 12 жұп

E) 10 жұп

13. Тыныс алуға жатпайтын мүше:

A) аңқа

B) көмей

C) кеңсірік

D) кеңірдек

E) бауыр

14. Ең алғаш жасушаны ашқан:

A) Т.Шванн.

B) Р.Гук.

C) М.Шлейден.

D) Ч.Дарвин.

E) Р.Вирхов.

15. Қызғалдақтың түрін өзгерткен жер асты өркені:

A) Түйнек

B) Сояулар

C) Пиязшық

D) Шырынды сабақ

E) Тамырсабақ

16. Сілекей ферменттерінің әсерінен ыдырайтын:

A) Майлар

B) Ақуыздар (нәруыздар)

C) Тұздар

D) Көмірсулар

E) Минералды заттар

17. Ішкі және сыртқы секреция бездерінің қызметін қатар атқарады

A) Ұйқы безі

B) Гипофиз

C) Сілекей безі

D) Май безі

E) Эпифиз

18. Қан айналу жүйесінің негізгі қызметі:

A) заттарды тасылмалдау, тіршілік әрекеттерін реттеу

B) көмір қышқыл газын тасылмалдау

C) оттегін тасымалдау

D) артық қоректік заттар қорын жинау

E) газ алмасу процесіне қатысу

19. Балаларда мешел ауруының дамуы мына витаминнің (дәруменнің) жетіспеуінен болады-

A) А

B) Д

C) С

D) В1

E) В12

20. Жыныс бездері жатады:

A) сыртқы секреция

B) ішкі секреция

C) суалмалы безге

D) өзексіз безге

E) аралас бездерге

21. Туа біткен, түс айыра алмайтын көз ауруы

A) мешел

B) дальтонизм

C) цирроз

D) кретинизм

E) ревматизм

22. Организмдердің табиғи ортаға бейімделуі:

A) Физиология.

B) Медицина.

C) Акклиматизация (жерсіндіру).

D) Экологиялық физиология.

E) Гигиена.

23. Зиготадан туғанға дейінгі ұрықтық даму процесі:

A) онтогенез

B) эмбриогенез

C) постэмбриогенез

D) тікелей даму

E) филогенез

24. 1735 жылы адамды сүтқоректілер класы приматтар тобына жатқызған ғалым

A) Ф. Энгельс

B) Ч. Дарвин

C) Ж.Б. Ламарк

D) Г. Мендель

E) К. Линней

25. Шыршаның биіктігі

A) 50-100 м

B) 50-60 м

C) 15-20 м

D) 30-40 м

E) 10-15 м

26. Ішекқуыстылардың дернәсілі:

A) Атпа жасушасы.

B) Жұмыртқа жасушасы.

C) Жүйке жасушасы.

D) Планула.

E) Сперматозоид.

27. Адамға бөсір ауруын тудыратын жұмыр құрт:

A) сиыр цепені

B) ішексорғы

C) мысық сорғыш

D) таспа құрт

E) үшкірқұрт

28. Тағам ретінде пайдаланатын былқылдақденелілер (ұлулар):

A) Каракатица.

B) Айқұлақ.

C) Үлкен тоспа ұлуы.

D) Жалаңаш шырыш.

E) Кіші тоспа ұлуы.

29. Жүрек жұмысын бәсеңдететін жүйке жүйе бөлімі:

A) Парасимпатикалық.

B) Шеткі.

C) Орталық.

D) Өсімді.

E) Симпатикалық.

30. Биогеоценоз:

A) топырақ

B) тірі ағза

C) тіршілік сатысы

D) тірі ағза мен орта бірлестігі

E) түр жиынтығы

6 нұсқа

1. Лейкопластардың қызметі:

A) Гүл, жеміске қызыл, сары түс беру.

B) Көбеюге қатысу.

C) Фотосинтезге қатысу.

D) Өсімдікке жасыл түс беру.

E) Қор затын жинауға қатысу.

2. Жүгері өсімдігінің гүлшоғыры:

A) Шашақгүл.

B) Собық пен шашақ.

C) Сыпыртқыгүл.

D) Шатыршагүл.

E) Қалқаншагүл.

3. ¤ркен мен тамырлардыњ бойлай өсуiн тоқтату үшiн -

A) Қалемшелеу әдiсiн қолданады.

B) Шырпу әдiсiн қолданады.

C) Телу әдiсiн қолданады.

D) Қопсыту.

E) Түптеу әдiсiн қолданады.

4. Шоғырланып сұр зат түзеді

A) Аксон

B) Дендрит

C) Дене

D) Түйін

E) Ұзын өсінді

5. Адам ағзасындағы бауырдыњ негізгі қызметі -

A) Қорытылмаған заттарды қорыту, суды қанға өткізу.

B) Мүшелердіњ тіршілігінен пайда болған ағзадағы улы заттарды залалсыздандыру.

C) Ферменттердіњ әсерімен ақуыздарды ыдырату.

D) Ферменттердіњ әсерінен көмірсуларды ыдырату.

E) Мүшелердiњ жұмысын реттейтiн гормондар бөлу.

6. Қылқан жапырақты өсімдік

A) Сексеуіл

B) Арша

C) Тобылғы

D) Қайың

E) Терек

7. Раушангүл тұқымдасына жататын жабайы өсімдік

A) Түзу қазтабан

B) Тұшала

C) Раушангүл

D) Таңқурай

E) Құлпынай

8. Қарағайлы ормандарда өсетін қына

A) Жіп тәрізі қына

B) Қабыршақ қына

C) Талшық қына

D) Бұта қына

E) Жапырақ қына

9. Еркін тіршілік ететін ішекқуысты жәндік:

A) Полип

B) Актиния

C) Медуза

D) Маржан

E) Гидра

10. Шұбалшаңдардың класы-

A) кірпікшелі құрттар.

B) таспа құрттар.

C) азқылтанды құрттар.

D) көпқылтанды құрттар.

E) сорғыш құрттар.

11. Шаянтәрізділердің тыныс алу мүшесі:

A) Өкпе.

B) Ауатамыры.

C) Демтүтігі.

D) Желбезектер.

E) Өкпе қапшығы.

12. Желбезек:

A) зәр шығару мүшесі

B) жүйке жүйесі

C) тыныс алу мүшесі

D) ас қорыту мүшесі

E) қан айналым мүшесі

13. Тамақтан улану кезінде бірінші іс-әрекет

A) ауызды, асқазанды жуу

B) 03 – ке хабарласу

C) құсу

D) дене қызуын өлшеу

E) ұйықтау

14. Автотрофты қоректенетін ағзалар:

A) Өсімдіктер.

B) Адам.

C) Саңырауқұлақтар.

D) Вирустар.

E) Жануарлар.

15. Жасыл эвглена жарықты қалай сезеді:

A) терісімен

B) цитоплазмасымен

C) талшығымен

D) ядросымен

E) көзшесімен

16. Адам жасушаның энергия көзі

A) ядрошық

B) вакуоль

C) ядро

D) митохондрий

E) цитоплазма

17. Қаны бірінші топқа жататын адамға қай топтағы қанды құяды:

A) үшінші топтағы

B) тек төртінші топтағы

C) екінші топтағы

D) тек бірінші топтағы

E) кез-келген топтағы

18. Тұқым қуалайтын өкпе ауруы:

A) маңқа

B) плеврит

C) туберкулез

D) тұмаусүзек

E) силикоз

19. Ұрықтың, жас нәрестенің дұрыс дамуына себеп

A) В2

B) D

C) К

D) С

E) В12

20. Тері бездері арқылы сыртқа шығарылатын заттар:

A) Су мен тұз.

B) Глюкоза.

C) Ақуыз (нәруыз).

D) Дәрумендер.

E) Майлар.

21. Ірі жасуша:

A) нейрон

B) тромбоцит

C) жұмыртқа клеткасы

D) лейкоцит

E) эритроцит

22. Ұстаның жұмысын көрінбесе де анықтау

A) Иіс сезу

B) Дәм сезу

C) Сипап сезу

D) Көру мүшесі

E) Есту мүшесі

23. Даралардың айналадағы әр түрлі күрделі орта жағдайларымен қарым-қатынасын Ч.Дарвин... деп атады.

A) табиғи сұрыптау

B) қолдан сұрыптау

C) бейімделушілік

D) тіршілік үшін күрес

E) тұқымқуалау өзгергіштік

24. Жер ғаламшасының пайда болу кезеңі

A) - 2 млрд жыл бұрын

B) - 2,5 млрд жыл бұрын

C) - 3,8 млрд жыл бұрын

D) - 3,5 млрд жыл бұрын

E) - 4,55 млрд жыл бұрын

25. Тұмау тигенде түтінін иіскеуге болады

A) Қарағай

B) Арша

C) Майқарағай

D) Балқарағай

E) Самырсын

26. Бақалшақсыз, басаяқты жыртқыш былқылдақденелілер:

A) Айқұлақ

B) Үлкен тоспаұлу

C) Шалшық ұлуы

D) Кальмар

E) Жүзім ұлуы

27. Жас адамның сүйегінің өсуін реттейтін:

A) қалқанша безі

B) жыныс безі

C) гипофиз

D) бүйрек үсті безі

E) ұйқы безі

28. Мейоз дегеніміз:

A) пісіп жетілу аймағындағы жыныс жасушасының бөлінуі

B) жасушаның тікелей бөлінуі

C) ұрықтанбаған жұмыртқа жасушасынан жаңа ағзаның дамуы

D) көбею аймағындағы жасушаның бөліну кезеңі

E) жыныс жасушаларының қосылуы

29. Комбинативтік өзгергіштік дегеніміз:

A) митоз барысында генетикалық материал көшірмесі

B) сыртқы орта жағдайына әсері

C) хромосома құрылысының өзгеруі

D) хромосомалар санының өзгеруі

E) гаметалардың кездейсоқ қосылып, жаңа үйлесімдердің түзілуі

30. Қыста орамжапырақ (қырыққабат) көбелегі -

A) Ересек күйінде қыстап шығады.

B) Жұмыртқа қалпында қыстап шығады.

C) Қырылады.

D) Дернәсіл қалпында қыстап шығады.

E) Қуыршақ күйінде қыстап шығады.

7 нұсқа

1. Өсімдікте лейкопластар орналасқан мүшесі:

A) Гүлсерігінде.

B) Тамырында, тұқымда.

C) Жапырағында.

D) Сабағында.

E) Тостағаншада.

2. Гүлшоғырдың биологиялық маңызы:

A) Қоректік заттар жинау.

B) Тозаңданып ұрықтануға.

C) Органикалық зат түзу.

D) Тұқым мен жеміс көп беру.

E) Минералды зат өткізу.

3. Қарапайымдар типіне жататын жәндіктер:

A) Кенелер

B) Кірпікшелі кебісше

C) Көбелектер

D) Кірпікшелі құрттар

E) Шаршылы өрмекші

4. Былқылдақденелілер типіне жататын класс:

A) Талшықтылар

B) Сорғыш құрттар

C) Кірпікшелілер

D) Бауыраяқтылар

E) Ішекқуыстылар

5. Бауыр, ұйқыбезінің өзектері ашылатын мүше:

A) Қарын.

B) Ұлтабарұшы.

C) Ауыз.

D) Тоқ ішек.

E) Өңеш.

6. Органикалық тыңайтқыштардың ішінде көбірек қолданылатыны-

A) Күл.

B) Шымтезек.

C) Саңғырық.

D) Көң (қи), қарашірік.

E) Құм.

7. Бір тұқымжарнағы бар өсімдік

A) Үрмебұршақ

B) Қараған

C) Асбұршақ

D) Соя

E) Бидай

8. Талшығынан арқан жіп,себет тоқылады:

A) Зығыр.

B) Аспарагус.

C) Сарымсақ.

D) Інжугүль.

E) Қызғалдақ.

9. Сиыр цепенінің көзі:

A) Жай көз.

B) Күрделі көз.

C) Дамымаған.

D) Жақсы дамыған.

E) Нашар дамыған.

10. Өзен шаянының жүрегі:

A) Төрт бөлікті.

B) Бір бөлікті.

C) Бес бұрышты қалта.

D) Екі бөлікті.

E) Сақина тәрізді жүрекше.

11. Жүрегі төрт бөлікті жорғалаушы:

A) келес

B) тасбақа

C) жылан

D) қолтырауын

E) кесіртке

12. Бұлшықеттің жұмысына энергия көзі болып саналатын:

A) органикалық заттар

B) витаминдер (дәрумендер)

C) ферменттер

D) су

E) минералды заттар

13. Эмоциалық еске жатпайды

A) Өтірік айту

B) Кісімсу

C) Наздану

D) Өкпелеу

E) Ренжу

14. Ақуыз (нәруыз) құрамына кіретін:

A) Эфир майы

B) Су

C) Май

D) Аммиак

E) Аминқышқылы

15. Жасыл мүктің топырақтан минералды заттарды сіңіретін мүшесі:

A) Жапырағы.

B) Сабағы.

C) Қауашағы.

D) Тамыры.

E) Ризоидтары.

16. Қына денесін құрайтын жасушалар тобы:

A) денесінің сыртқы қабат жасушалары.

B) денесінің үзінділері.

C) зеңсаңырауқұлақ жасушалары.

D) тек балдыр жасушалары.

E) саңырауқұлақ және балдыр жасушалары.

17. Жабын ұлпасының түрлері

A) эпителий талшық тәрізді кірпікшелі

B) борпылдақ, тығыз, безді, кірпікшелі

C) шеміршек тығыз борпылдақ

D) май шеміршек талшық тығыз

E) тығыз сүйек шеміршек

18. Ағзаның тіршілік ортасының жағдайына бейімделуі байланысты

A) жүйке жүйесіне

B) зәр шығару жүйесіне

C) ас қорыту жүйесіне

D) қан айналу жүйесіне

E) тыныс алу жүйесіне

19. Тыныс алу мүшелеріне жатпайды

A) бүйрек

B) өкпе

C) аңқа

D) көмей

E) кеңсірек

20. 1 гр ақуыз ыдырағанда бөлінетін жылу мөлшері:

A) 17,6 кДж

B) 16,8 кДж

C) 16,0 кДж

D) 17,2 кДж

E) 17,0 кДж

21. Адамның дене t0-нан жоғарғы t0-лы жерде тіршілік етуіне әсер ететін:

A) Лүпілдің баяулауы.

B) Тыныс алудың артуы.

C) Тердің көп бөлінуі.

D) Терідегі май бездерінің саны.

E) Тыныс алудың баяулауы.

22. Жыныс жасушасы

A) зигота

B) нейрон

C) ұрық

D) гамета

E) сома

23. Агрономиялық әдіске жатпайды

A) себу мерзімін білу

B) канал салу

C) мол түсімді іріктеме таңдау

D) себу тереңдігін білу

E) органикалық тыңайтқыш себу

24. Тірі ағзалар жиынтығы жер бетінде құрайды

A) ғаламшар биомассасын

B) құрлық биомассасын

C) ауа биомассасын

D) орман биомассасын

E) су биомассасын

25. Ішекқуыстылардың еркін жүзетін, кірпікшелі дернәсілі

A) Жұмыртқа

B) Имаго

C) Планула

D) Итшабақ

E) Қуыршақ

26. Қанның ұйығыштығы:

A) эритроциттердің бұзылуынан

B) лейкоциттердің бұзылуынан

C) тромбаға айналуынан

D) ақуыз талшығының фибринге айналуынан

E) қылтамырдың тарылуынан

27. Заттың пішіні мен түсін ажырататын көздің...

A) ақ қабықшасы.

B) көз бұршағы.

C) қасаң қабықшасы.

D) тор қабықшасы ішіндегі құтыша.

E) нұрлы қабықшасы.

28. Кроссинговер дегеніміз:

A) гомологтық хромосомалардың бөліну кезінде айқасуы

B) жасушаның айқас бөлінуі

C) жыныс жасушаларының пайда болуы

D) хромосоманың спиральды ширатылуы

E) гомологиялық хромосоманың бір-бірімен тығыз жанасуы

29. Анд (Оңтүстік Америка) орталығы … отаны.

A) майлы тағамның

B) күріштің

C) картоптың

D) орамжапырақтың (қырыққабат)

E) жүзімнің

30. Адамдағы атавизм белгілері-

A) Үшінші қабақ.

B) Адам қаңқасындағы құйымшақ.

C) Қалың түктілігі.

D) Соқыр ішек өскіні.

E) Құлақ қалқаны.

8 нұсқа

1. Астық тұқымдас өсімдіктер тамыры:

A) Жанама

B) Кіндік

C) Негізгі

D) Қосалқы

E) Шашақ

2. Тұқым себетін топырақ:

A) Тығыз болу қажет.

B) Ауа еркін өтетін болу қажет.

C) Өте құрғақ болған тиімді.

D) Өте дымқыл болуы қажет.

E) Батпақты болу қажет.

3. Сырттан қарағанда жәндіктен де өсімдікке көбірек ұқсайтын көпжасушалы ағза:

A) Айырдене

B) Тұщы су гидрасы

C) Бауырсорғыш

D) Құмқазар

E) Шұбалшаң

4. Үлкен қан айналым шеңбері дегеніміз-

A) Сол жақ қарыншадан шығып, бүкіл мүшелерге таралып, сол жақ құлақшаға келу жолы.

B)) Сол жақ құлакшадан шығып, бүкіл мүшелерге таралып, сол жақ қарыншаға келу жолы.

C) Оң жақ қарыншадан шығып, бүкіл мүшелерге таралып, оң жақ құлақшаға келу жолы.

D) Сол жақ қарыншадан шығып, бүкіл мүшелерге таралып, оң жақ құлақшаға келу жолы.

E) Оң жақ қарыншадан шығып, бүкіл мүшелерге таралып, сол жақ қарыншаға келу жолы.

5. Өт бөлетін без:

A) Сілекей без.

B) Бауыр.

C) Жыныс безі.

D) Ұйқы безі.

E) Ішек безі.

6. Жеміс қабы мен тұқымы бір-бірімен бітісіп кеткен бір тұқымды құрғақ жеміс.

A) Бидай

B) Күнбағыс

C) Үрмебұршақ

D) Шомыр

E) Көкнәр

7. Тек су бетінде қалқып өсетін шаңжапырақ

A) Хлорелла

B) Лианалар

C) Мүк

D) Спирогира

E) Сальвиния

8. Саңырауқұлақтың жемісті денесінің жіпшумақтан өсіп дамуы:

A) Ауа жетіспегенде.

B) Спорасы 20-25 см терең орналасқанда.

C) Топырақта ылғал жеткіліксіз болғанда.

D) Ауа, ылғал, жылу жеткілікті болғанда.

E) Жылу жеткіліксіз болғанда.

9. Кесірткенің терісі:

A) тері безінен сұйық шырыш бөлініп тұрады

B) жалаңаш(жылтыр)

C) қабыршақты, құрғақ

D) дымқыл

E) тікенекті өскіншелі

10. Адам өкпе бөлігінің саны:

A) 5

B) 3

C) 2

D) 4

E) 1

11. Сүтқоректілердің зәр шығару мүшесі:

A) Өкпе

B) Бүйрек

C) Кеңірдек

D) Өңеш

E) Қарын

12. Бір-біріне ұқсас егіздер дамыған жасушаның саны:

A) Бір.

B) Екі.

C) Үш.

D) Көп.

E) Төрт.

13. Митоз жолымен бөлінетін бөлшектер

A) онтогенез

B) нерв түтігі

C) зигота

D) сарыуыз

E) гамета

14. Жердің геологиялық қабығы биосфера:

A) Газ тектес заттардан тұрады.

B) Қатты заттардан тұрады.

C) Топырақтан тұрады.

D) Сұйық заттардан тұрады.

E) Тірі организмдерден тұрады.

15. Тамыр қалемшесі арқылы көбейе алады

A) Тобылғы

B) Ақжелкен

C) Үйеңкі

D) Бидай

E) Топинамбур

16. Жазда жас балауса күйінде пайдаланатын орамжапырақ

A) Кольраби

B) Қызыл қауденді орамжапырақ

C) Ортан мерзімде пісетін

D) Ерте пісетін

E) Кеш пісетін

17. Құстарға зиян келтіретін бунақдене:

A) Сона.

B) Түкжегі.

C) Мамықжегі.

D) Құлық.

E) Біте.

18. Жүйке жасушаларында қажетсіз улы жасушыларды сіңіреді

A) митохондрий

B) қабықша

C) центросома

D) рибосома

E) лизосома

19. Заттар ыдырауынан пайда болатын өнімдеріне жатпайтынын анықтаңыз:

A) Тер.

B) Несеп.

C) Энергия.

D) Нәжіс.

E) Жас.

20. Шартты рефлекс

A) Емшек іздеу,ему

B) Жұтыну

C) Қорғану

D) Иіскеу

E) Дәрет сындыру

21. Хромосомалардың бар жері:

A) Рибосома.

B) Клетка орталығы.

C) Цитоплазма.

D) Ядро.

E) Лизосома.

22. Ішкі және сыртқы белгілердің жиынтығы:

A) филогенез

B) генотип

C) фенотип

D) генофонд

E) аллель

23. Австралопитектердің қаңқа қалдықтары табылған аймақ -

A) Оңтүстік Африка.

B) Ява аралы.

C) Шығыс Африка.

D) Европа.

E) Азия.

24. Көпшілік ағзаларға тән маусымдық өзгерістің негізгі себептері:

A) күннің ұзаруы

B) орта жағдайы

C) температура

D) ылғалдылық

E) қорек

25. Аш ішекте және өт жолында тіршілік ететін паразит қарапайым жәндік:

A) қантышқақ амебасы

B) трипоносома

C) лямблия

D) безгек паразиті

E) құртамыш

26. Ағзадағы мүше дегеніміз:

A) Белгілі құрылысы бар, үйлесімді қызмет атқаратын дене бөлігі.

B) Әр-түрлі құрылысы бар дене бөлігі.

C) Әр-түрлі қызмет атқаратын бөлігі.

D) Белгілі құрылысы бар, әр-түрлі қызмет атқаратын дене бөлігі

E) Белгілі құрылысы бар, үйлесімсіз қызмет атқаратын дене бөлігі.

27. Бақалшақсыз былқылдақденелі жәндік.

A) Үлкен тоспа ұлуы.

B) Жүзім ұлуы.

C) Айқұлақ.

D) Каракатица.

E) Шалшықұлу.

28. Жүйке жүйесінің шеткі бөліміне жататын-

A) Ми.

B) Парасимпатикалық жүйке.

C) Жұлын.

D) Аралас жүйкелер.

E) Жүйкелер мен жүйке түйіндері.

29. Бұлшық еттер сезгіш нейрондар арқылы қозуды өткізеді:

A) Терідегі, бұлшық еттердегі, сіңірлердегі рецепторлардан орталық жүйке жүйесіне.

B) Бұлшық еттерден миға.

C) Орталық жүйке жүйесінен ішкі мүшелерге.

D) Жұлыннан үлкен ми сыңарларының қыртысына.

E) Жұлыннан бұлшық еттерге.

30. Көру мүшесінің көмекші бөлігіне жататындар

A) Қасаң қабықша.

B) Қабақ.

C) Шыны тәрізді дене.

D) Тор қабықша.

E) Көз бұршағы.

9 нұсқа

1. Жасуша қабықшасының қызметі:

A) Органикалық зат түзу.

B) Көбею.

C) Энергия түзу.

D) Зат алмасу.

E) Түс беру.

2. Ењ мањызды органикалық тыњайтқыш:

A) Құс сањғырығы

B) Қарашірік және құс сањғырығы

C) Көњ

D) Ағаш шірінділері

E) Күл

3. Басы жойылып кеткендіктен, денесі тұлға мен аяқтан құралған қосжақтаулылар классының өкілі:

A) Жүзім ұлуы

B) Каракатица

C) Айқұлақ

D) Сегізаяқ

E) Шалшық ұлуы

4. Тыныс алу мүшелерін белгілеңіз:

A) Мұрын куысы, қеңсірік, көмей, ауыз қуысы, ауатамыр, өкпе.

B) Мұрын куысы, қеңсірік, ауыз қуысы, кеңірдек, ауатамыр, өкпе.

C) Мұрын куысы, қеңсірік, көмей, кеңірдек, ауатамыр, өкпе.

D) Мұрын қуысы, ауыз қуысы, көмей, кеңірдек, ауатамыр, өкпе.

E) Мұрын куысы, қеңсірік, ауыз қуысы, ауатамыр, қомей, өкпе.

5. Ас қорыту мүшесіндегі тамақ немесе микробтар әсерінен қабынатын тоқ ішектіњ бөлігі -

A) Аш ішек.

B) Бүйен.

C) Тік ішек.

D) Соқырішек.

E) Он екі елі ішек.

6. Сабақ қалемшесінен көбейетін өсімдік:

A) Балдырлар

B) Традесканция

C) Бегония

D) Итмұрын

E) Мүктер

7. Жасушада фотосинтез процесіне қатысатын:

A) Митохондрия.

B) Эндоплазмалық тор.

C) Голдьжи жиынтығы.

D) Хлоропластар.

E) Рибосома.

8. Паразит саңырауқұлақтарға жататындар:

A) майқұлақ.

B) қаракүйе.

C) түлкіжем.

D) қайың саңырауқұлағы.

E) ақ саңырауқұлақ.

9. Ыстық елдерде ұйқы ауруын таратушы

A) Лямблия

B) Трипаносома

C) Лейшмания

D) Безгек

E) Құртамыш

10. Ішекқуыстылардың атпа жасушалары тән тек:

A) Актинияға

B) Гидраға

C) Адамға қауіпті медузаның кейбір түріне

D) Теңіз қызыл маржандарына

E) Барлық ішекқуыстыларға

11. Ми сауытына жатпайтын сүйек:

A) шүйде

B) жақ

C) самай

D) маңдай

E) төбе

12. Ыстықтан, қайнаған су мен ыстық темір, от және химиялық заттардан болады:

A) Мең.

B) Сүйел.

C) Суық.

D) Үсік.

E) Күйік.

13. Жұмыртқа жасушасымен қосылатын сперматозоид саны-

A) Төртеу.

B) Көп.

C) Үшеу.

D) Біреу.

E) Екеу.

14. Өсімдіктің азот жинақтаушы-түйнек бактериялары орналасқан орны:

A) Жемісте.

B) Тұқымда.

C) Сабақта.

D) Жапырақта.

E) Тамырда.

15. Ауыл шаруашылық зиянкестеріне қарсы қолданылады

A) Лапыз

B) Лалагүл

C) Жауқазын

D) Сарымсақ

E) Сүмбіл

16. Шұбалшаңдардың қозғалуы:

A) Көлденең жолақты бұлшықеттердің жиырылуынан.

B) Сақиналы, бірыңғай салалы бұлшықеттердің жиырылуынан.

C) Кутикуланың жиырылуынан.

D) Біріңғай салалы бұлшықеттердің жиырылуынан.

E) Ұзын бұлшықеттердің жиырылуынан.

17. Шаянтәрізділердің есту және тепе-теңдік мүшесі:

A) Екі қысқа мұртша.

B) Екі ұзын мұртша.

C) Хитинді жабын.

D) Желбезек.

E) Күрделі көзшелері.

18. Латимерия келесі балықтар өкіліне жатады:

A) Шеміршекті балыққа.

B) Бекіретәрізділерге.

C) Албырттәрізділерге.

D) Тұқытәрізділерге.

E) Саусаққанатты балықтарға.

19. Әр түрлі тұздар мен органикалық заттардан құрылған дәнекер ұлпа:

A) Сүйек

B) Бұлшықет

C) Бірыңғай салалы

D) Көлденең жолақты

E) Жүйке

20. Үлкен қанайналым шеңбері басталатын жүрек бөлігі:

A) Оң жақ қарынша.

B) Қолқа.

C) Сол жақ қарынша.

D) Сол жақ құлақша.

E) Оң жақ құлақша.

21. Сүйек пен тіс мықтылығын жақсартатын, әртүрлі жұқпалы ауруларға ағза қарсылығын арттырады

A) - К

B) - D

C) - Е

D) - А

E) - С

22. Жануардағы жоғары дәрежелі жүйке жүйесінің мінез-құлық физиологиялық негізін қалаушы ғалым:

A) Л.Пастер

B) В.В.Парин

C) И.П.Павлов

D) И.М.Сеченов

E) Н.И.Пирогов

23. Қандай төрт элемент жасушаның негізгі химиялық құрамы болады:

A) көміртегі, оттегі, азот, сутегі.

B) кальций, магний, натрий, хлор.

C) фосфор, калий, күкірт, хлор.

D) кальций, магний, натрий, темір.

E) мырыш, мыс, йод, фтор.

24. Аллополиплондия:

A) туыстарды өзара будастыру

B) әр түрлі түрлер өзара будастыру

C) көп белгісі бар түрлерді өзара будандастыру

D) әр түрлі түр және туыстардың тұтас геномдарын қосу

E) әр түрлі белгісі бар туыстарды өзара будандастыру

25. Қағаз алуға қолданылады

A) Шырша

B) Самырсын

C) Қайың

D) Терек

E) Балқарағай

26. Дәрумендердің (витаминдердің) нашар сіңуінен болатын өзгеріс-

A) Ақыл-есінің және денесінің қалыпты дамуын тежейді.

B) Жүйке ауруларына душар етеді.

C) Бұлшық еттердің жиырылғыштық қасиеті бұзылады.

D) Сал болады.

E) Қозғаушы нейрондардың қызметі бұзылады.

27. Бас терісі гигиенасына жатпайды:

A) Шашын химиялық әдіспен бояу.

B) Қысқа шашты түбінен тарау.

C) Ұзын шашты ұшынан тарау.

D) Бас терісін уқалау.

E) Басқа жеңіл, ыңғайлы киім кию.

28. Мейоздық кезеңде хромосомалар жиынтығы:

A) екі есе азаяды

B) бір жұбы артып кетеді

C) өзгеріссіз қалады

D) кездейсоқ өзгеріске ұшырайды

E) екі есе көбейеді

29. Ағзалардың белгілі бір ортаға өзінің тіршілігін сақтап бейімделуі ол...

A) микроэволюция.

B) макроэволюция.

C) табиғи сұрыпталу.

D) қолдан сұрыптау.

E) тіршілік үшін күрес.

30. Астық дақылдарының биогеоценозы:

A) геоценоз

B) қорық

C) орман шаруашылығы

D) биоценоз

E) агроценоз

10 нұсқа

1. Оттегіне бай таза ауаны қажет ететін «өсімдік пионері» деп аталатын өсімдік:

A) Мүктер

B) Қыналар

C) Балдырлар

D) Бактериялар

E) Саңырауқұлақтар

2. Жарықта жасыл өсімдіктер тәрізді, ал қараңғыда жануарлар тәрізді қоректенетін қарапайымдар:

A) Трипаносома

B) Жасыл эвглена

C) Кірпікшелі кебісше

D) Амеба

E) Лейшмания

3. Аяқтары буын арқылы жақсы қимылдайтын бірнеше бунақтардан тұратын жәндіктер типі:

A) Ішекқуыстылар

B) Буынаяқтылар

C) Былқылдақденелілер

D) Жалпақ құраттар

E) Қарапайымдар

4. Шала піскен еттен, жұғады:

A) Қылқұрт.

B) Жауын құрты.

C) Сиыр цепені.

D) Ішексорғы.

E) Үшкірқұрт.

5. Тіршіліктің ең жоғары денгейі аталады:

A) Эволюция.

B) Табиғат.

C) Айналым.

D) Экология.

E) Биосфера.

6. Картопқа ерекше көп қажет тыңайтқыш

A) Фосфор

B) Азотты

C) Калий

D) Натрий

E) Селитра

7. Өсімді мүшелері арқылы көбейеді

A) Астра

B) Күнбағыс

C) Қауын

D) Орамжапырақ

E) Традесканция

8. Шөлге төзімді, суды көп қажет етпейтін өсімдік:

A) Қияр

B) Эквалипт

C) Мыңжапырақ

D) Сексеуіл

E) Жүгері

9. Гүлді өсімдіктердің кластары:

A) Бір.

B) Үш.

C) Екі.

D) Төрт.

E) Бес.

10. Судың қалың қабатында жүзіп жүретін ішекқуыстылар-

A) риф түзуші маржандар.

B) қызыл маржандар.

C) медузалар.

D) гидралар.

E) актиниялар.

11. Тірек-қимыл жүйесінің қызметін атқаратын мүше:

A) Жүйке

B) Сүйек, бұлшықет

C) Жүрек

D) Өкпе

E) Бүйрек

12. Тұмауды қоздырушылар-

A) Вирустар.

B) Құрттар.

C) Бактериялар.

D) Шаң-тозаңдар.

E) Саңырауқұлақтар.

13. 1863 жылы баспадан кітап болып шыққан «Ми рефлекстері» ғылыми еңбектің авторы:

A) И.П. Павлов

B) Ч. Дарвин

C) С.П. Боткин

D) И.М. Сеченов

E) И.И. Мечников

14. Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзалар:

A) Гетеротрофтар.

B) Эукариоттар.

C) Прокариоттар.

D) Автотрофтар.

E) Анаэробтар.

15. Тұқымдары жел арқылы таралатын өсімдік:

A) Терек.

B) Бөрібұршақ.

C) Шоңайна.

D) Тұңғиық.

E) Долана.

16. Көкек мүгі өсімдігінің споралар дамитын бөлігі:

A) қақпағы

B) сабағы

C) қауашағы

D) қалпақшасы

E) төмпешік қалтасы

17. Цистицеркоз ауруының әсерінен:

A) Бауыр зақымданады.

Поиск по сайту: