АвтоАвтоматизацияАрхитектураАстрономияАудитБиологияБухгалтерияВоенное делоГенетикаГеографияГеологияГосударствоДомДругоеЖурналистика и СМИИзобретательствоИностранные языкиИнформатикаИскусствоИсторияКомпьютерыКулинарияКультураЛексикологияЛитератураЛогикаМаркетингМатематикаМашиностроениеМедицинаМенеджментМеталлы и СваркаМеханикаМузыкаНаселениеОбразованиеОхрана безопасности жизниОхрана ТрудаПедагогикаПолитикаПравоПриборостроениеПрограммированиеПроизводствоПромышленностьПсихологияРадиоРегилияСвязьСоциологияСпортСтандартизацияСтроительствоТехнологииТорговляТуризмФизикаФизиологияФилософияФинансыХимияХозяйствоЦеннообразованиеЧерчениеЭкологияЭконометрикаЭкономикаЭлектроникаЮриспунденкция

Туткыштар мен шогырлар жіктемесі

Читайте также:
  1. Туткыштардын калыптасу мерзімін айкындау
  2. Шогырлардын калыптасуында катпарлар мен жарылу бузылыстардын ролі

Мұнай мен газдың шоғырлары әр түрлі белгілері бойынша жіктеледі.Ең кең тараған жіктеме тұтқыштардың типтеріне сәйкес жасалған.Олардың жаралу тегі және пішінінің көп түрлі болуы шоғырлардың да типтері мен кластарының көп болуына әкелді.Зерттеушілердің көпшілігінің пікірі бойынша шоғырлардың жіктемесі тұтқыштардың қалыптасуының басты ерекшелерін бейнелеу керек.

Төменде О.К.Баженова, Ю.К.Бурлин ж.б. жасаған тұтқыштардың және олармен байланысты шоғырлардың жіктемесі ұсынылады.онда көптеген белгілер есепке алынған: типтерді бөлу негізіне жаралу тегі қарастырылған,тип тармағы – тұтқыштардың түрі, класс – тұтқыштардың шектелу сипаты, класс тармағы – табиғи резервуардың түрі алынған.

Көмірсутектер ұстайтын тұтқыштар жаралу тегі бойынша екі типке бөлінеді:I-тектондық,оларға тектоникалық фактордың әсері басым болады және II тип- седименттік-стратиграфиялық.

Тектондық тип құрылымдардың морфологиялық сипатына сәйкес төрт тип тармағына бөлінеді: антиклиналды,синклиналді,моноклиналді және жақпар (блокты).Антиклиналді тип тармағы ең кең тараған,оларда тұтқыштар табиғи резервуардыңдөңес иінімен бейнеленеді (И.О.Брод бойынша – дөңбеккүмбезді). Тұтқыштардың немесе шектелу сипатына қарай 4 класс белгіленеді: 1-дөңбеккүмбезді бұзылмаған; 2-дөңбеккүмбезді жарылыстармен бұзылған; 3- дөңбеккүмбезді литологиялық шектелген; 4- дөңбеккүмбезді стратиграфиялық үйлесімсіздік бетімен шектелген.Ең кең дамыған дөңбеккүмбезді бұзылған және бұзылмаған шоғырлар.Үшінші класс шоғырлары дельта (атырау) және теңіз жағалау кешендеріне тән,төртінші класс көмілген көтерілімдермен байланысты.Тұтқыштар мен шоғырлардың тектондық типінің екінші тип тармағында синклиналді қатпарлар белгіленеді.Олар табиғи жағдайда өте сирек кезеседі, қабатта су жоқ жағайда гравитациялық фактордың әсерінен қалыптасады.

Моноклиналді тип тармағы – моноклиналдарды экрандау нәтижесінде пайда болған тұтқыштар мен шоғырларды біріктіреді.И.О.Брод оларды тектондық экрандалған,стратиграфиялық және литологиялық экрандалған түрінде белгілейді.

Блокты (жақпар) тип тармағы тектоникалық көмпимелер түрінде болады. 10 класс – барлық жағынан тектоникалық шектелген шоғырлар.Мұндай шоғырлар қабаттық және массивтік резервуарларда қалыптасуы мүмкін.

тұтқыштар және олармен байланысты шоғырлардың екінші типі – седименттік-стратирафиялық.Олар алуан түрлі болып, қалыптасуы седименттік, одан кейінгі (постседименттік) және денудациялық.

Блокты (жақпар) тип тармағы тектоникалық көмпимелер түрінде болады. 10 класс – барлық жағынан тектоникалық шектелген шоғырлар.Мұндай шоғырлар қабаттық және массивтік резервуарларда қалыптасуы мүмкін.

тұтқыштар және олармен байланысты шоғырлардың екінші типі – седименттік-стратирафиялық.Олар алуан түрлі болып, қалыптасуы седименттік, одан кейінгі (постседименттік) және денудациялық.

Пішіні бойынша тұтқыштар екі тип тармағына бөлінеді: 1 – көмпимелер, 2 – линза тәрізді денелер.Көмпимелерде массивті шоғырлар ғана пайда болады. 11 класс – биогенді көмпимелер литологиялық экрандалған шоғырлар (Қаршығанақ), 12 класс – эрозиялық көмпимелер стратиграфиялық шектелген.Бұл кластың шоғырлары, негізінде, іргетастық көмпимелеріне бейімделген.Линза тәрізді денелер тип тармағына келесі кластар жатады: 13 – литологиялық шектелген (седименттік),14 – түзілімді-құрылымды шектелген, 15 – сумен шектелген.И.О.Брод бойынша мұндай шоғырлар литологиялық шектелген түріне жатады. Литологиялық шектелген шоғырлар тұйық денелерді біріктіреді – коллектор барлық жағынан флюидтіректі (өткізбейтін) жыныстармен шектелген.Құмды-коллектор денелердің жаралу тегі әр түрлі: арналық,дельталық,жағалау аккумулятивтік денелер,линзалар,тереңсулы шығарынды конустар.Түзілімді-құрылымды тұтқыштардың жаралу тегі жыныстық түзілімдік немесе құрылымдық белгілерінің өзгеруімен байланысты, сонымен бірге заттың құрамы айтарлықтай өзгеріске ұшырамайды.Екінші немесе катагенездік тұтқыштар жыныстардың шаймалану,цементтену (керіштену), болбырау нәтижесінде пайда болады.Бұлар литологиялық құрамы әр түрлі тау жыныстарында қалыптасады.

Сумен шектелген шоғырлар өте сирек кездеседі. Мұндай шоғырлар егер мұнай ірі түйіршікті құмды линзаларда орналасып барлық жағынан сумен қаныққан коллекторлық қасиеттері нашар жыныстармен шектелген жағдайда болуы мүмкін.

Әлемдегі белгілі шоғырлардың негізгі бөлігі антиклиналды дөңбеккүмбезді тұтқыштармен ұштасқан.Жаңа шоғырлардың ашылу перспективасы, соның ішінде ірі шоғырлардың ашылуы, қазіргі уақытта бейантиклиналды тұтқыштармен байланыстырылыды.

23,24 Шоғырлардың И.О.Брод, А.А.Бакиров,О.К.Баженова бойынша жіктемесі

Табиғи резервуарлардың түрлеріне байланысты И.О. Брод шоғырлардың негізігі үш тобын ажыратады:

1 Мұнай мен газдың қабаттық шоғырлары, соның ішінде а) қабаттық дөңбек-күмбезді және ә) қабаттық экрандалған;

2 Массивті;

3 Литологиялық шектелген шоғырлар.

Төменде О.К.Баженова, Ю.К.Бурлин ж.б. жасаған тұтқыштардың және олармен байланысты шоғырлардың жіктемесі ұсынылады.онда көптеген белгілер есепке алынған: типтерді бөлу негізіне жаралу тегі қарастырылған,тип тармағы – тұтқыштардың түрі, класс – тұтқыштардың шектелу сипаты, класс тармағы – табиғи резервуардың түрі алынған.

Көмірсутектер ұстайтын тұтқыштар жаралу тегі бойынша екі типке бөлінеді:I-тектондық,оларға тектоникалық фактордың әсері басым болады және II тип- седименттік-стратиграфиялық.

Тектондық тип құрылымдардың морфологиялық сипатына сәйкес төрт тип тармағына бөлінеді: антиклиналды,синклиналді,моноклиналді және жақпар (блокты).Антиклиналді тип тармағы ең кең тараған,оларда тұтқыштар табиғи резервуардыңдөңес иінімен бейнеленеді (И.О.Брод бойынша – дөңбеккүмбезді). Тұтқыштардың немесе шектелу сипатына қарай 4 класс белгіленеді: 1-дөңбеккүмбезді бұзылмаған; 2-дөңбеккүмбезді жарылыстармен бұзылған; 3- дөңбеккүмбезді литологиялық шектелген; 4- дөңбеккүмбезді стратиграфиялық үйлесімсіздік бетімен шектелген.Ең кең дамыған дөңбеккүмбезді бұзылған және бұзылмаған шоғырлар.Үшінші класс шоғырлары дельта (атырау) және теңіз жағалау кешендеріне тән,төртінші класс көмілген көтерілімдермен байланысты.Тұтқыштар мен шоғырлардың тектондық типінің екінші тип тармағында синклиналді қатпарлар белгіленеді.Олар табиғи жағдайда өте сирек кезеседі, қабатта су жоқ жағайда гравитациялық фактордың әсерінен қалыптасады.

Моноклиналді тип тармағы – моноклиналдарды экрандау нәтижесінде пайда болған тұтқыштар мен шоғырларды біріктіреді.И.О.Брод оларды тектондық экрандалған,стратиграфиялық және литологиялық экрандалған түрінде белгілейді.


1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |

Поиск по сайту:



Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав. Студалл.Орг (0.003 сек.)