РЕНТГЕН СПЕКТРОМЕТРлерінде

жұмыс жасау кезінде

ЕҚН-07-63-2015

Енгізу күні «_______»___________2015 ж.

1 Қаупісіздік пен еңбек қорғауға қойылатын жалпы талаптар

1.1 Спектрометрлерде өздік жұмыс жасауға өкім негізіндегі және вахталық әдіспен жұмысқа жарамды тұлғалар жіберіледі:

а) 18 жасқа толған;

б) алдын ала медициналық куәландырудан өткен және радиациялық қауіпсіздік нормаларының талаптарына сәйкес иондаушы сәулелену көздерімен жұмысқа қарсы көрсетімдері жоқ;

в) қолданушы көлемінде дербес компьютерде жұмыс дағлдылары бар, өлшеу режимінде (мөлшерлік талдау); спектрометр жұмысын басқаратын бағдарламаны қолдана білетін

г) спектрометр жұмысының тәртібін білетін (қосу, өшіру, үлгілер алмастыру, үлгілерді өлшеу, нәтижелер қорытындысын басып шығару) және осы жұмыс ретін тәжірибеде меңгерген;

д) зертхана басшысымен өздік жұмысқа жіберілген (зертхана басщысының немесе аға зертханашы жетекшілігімен спектометрде жұмыс жасау үшін оқудан өткен);

е) ЕҚ және ӨҚ бойынша кіріспе және бірінші ретті нұсқаулықтан өткен, электр қауіпсіздік бойынша екіншіден кем емес рұқсат тобы бар;

ж) нұсқаулық журналына қол қоюмен радиациялық қауіпіздік бойынша нұсқаулықтан өткен.

1.2 Спектрометрлерде жұмыс жасайтын тұлғалар радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша санитарлық – эпидемиологиялық, электр қаупісіздік пен өндірістік санитария талаптарын сақтау керек:

а) жерлендірілмеген спектрометрде жұмысқа кірусіге болмайды;

б) ұнтақты үлгілермен жұмыс кезінде қорғаныс қолғаптарын қолдану;

в) жұмыс орнының үлгі ұнтақтарымен ластануын және тозаңдануын болдырмау.

Ескерту. Зертханалық өлшеулер жүргізу кезінде спектрометрде жұмыс жасайтын тұлғалардың назарын өлшеу жүргізуге қатысы жоқ өзге жұмыстарға немесе әңгімелерге бөлуге болмайды. Зертхана есігінде «Бөгделерге кіруге болмайды» тақташасы ілінеді.

1.3 Спектрометрде жұмыс жасау кезінде келесі қауіпті және зиянды өндірістік факторлар әсер етуі мүмкін:

1) физикалық факторлар:

а) жұмыс жасап тұрған машиналар, агрегаттар мен механизмдер;

б) қол аспабы, материалдар;

в) рентген сәулесі;

г) электр тогы.

2) Химиялық факторлар

а) бейорганикалық шаң.

3)Жұмыс өндірісі кезінлегі негізгі қауіп:

а) рентген әсері;

б)өрт;

в) түсуші және ұшқын заттардың әсері;

г) электр тогының әсері;

д)шаң әсері.

1.4 Спектрометр болатын бөлмеде:

а) қалыпты (табиғи) вентиляция, жеткілікті жарықтылық, спектрометр куәлігінің талаптарына сәйкес қажет температура мен ылғалдылық болу керек;

б) өлшенген шаң, қышқыл мен сілті булары болмау керек.

Ескерту. Спектрометрде жұмыс жасайтын ұжым өрт қауіпсіздігі бойынша нұсқаулықтан өтеді. Жарылу және өрт қаупі бар бөлмелерде спектрометр орнатуға рұқсат етілмейді.

1.5 Спектрометр тасымалдау, орын ауыстыру пайдалану бойынша куәлік және жетекшілік талаптарын сақтаумен жүргізіледі:

а) спектрометр құлауын болдырмас үшін берік жұмыс үстелінде, оның жұмысының қажетті температуралық режимін қамтамасыз ету үшін (+20⁰С бастап +25⁰С дейін) сыртқы жылу көздеріне (жылытудың стационарлық радиаторлары, жылжымалы жылытқыштар, кондиционерлер) 2 метрден кем емес қашықтықта орнатылады.

б) спектрометр орнатылатын үстел, спектрометрдің өзі дірілге, соққыларға ұшырамау қажет.

1.6 Спектрометрдің үздіксіз жұмысына шектеулер қойылмайды - спектрометрде компьютердің жұмыс режиміне жақын режимде жұмыс жасауға болады. Жұмыста уақытша (бір сағаттан аз) үздіксіз кезінде спектрометрді өшіру ұсынылмайды.

1.7 Спектрометрде жұмыс үрдісі кезінде арнайы киіммен және жеке қорғау құралдарын (ЖҚҚ) –резеңке қолғаптар қолдану керек. Арнайы киім мен ЖҚҚ беру нормасы спектометрде жұмыс жасайтын ұжым үшін ЕҚН-07-25 «Химиялық талдау зертханашылары үшін еңбекті қорғау нұсқаулығы» көрсетілген.

1.8 Спектрометрде жұмыс жасайтын тұлғалар келесі әрекеттер орындайды:

а) спектрометр жұмысын басқаратын компьютерді қосу;

б) спектрометрді қосу;

в) арнайы құралдар мен аспаптар көмегімен үлгілерді жеке үстелде талдауға дайындау (алдыңғы үлгі қалдықтарынан кюветтерді эти спиртімен сүрту, өлшенетін үлгі ұнтағын кюветтерге себеді, арнайы әйнекшемен ұнтақ бетін теңестіреді);

г) үлгі жүктеу құрылғысына үлгілермен кюветтерді;

д) өлшеу жүргізеді (басшылық талаптары мен өлшеу жүргізу әдістемеіне сәйкес);

е) өлшеу нәтижелерін басып шығару құрылғысына шығарады (марганец, темір, кремнй құрамында %);

ж) кюветтерді үлгі жүктеу құрылғысынан алады.

1.9 Спектрометрден радиациялық фонды бақылау үшін спектрометрде жұмыс жасайтын ұжым жеке дозиметрлермен қамтамасыз етіледі.

1.10 Спектрометрге техникалық қызмет көрсету және жөндеу зауыт – дайындаушы өкілімен іске асады.

2 Жұмыс бастау алдындағы қауіпсіздік және еңбекті қорғау талаптары

2.1 Лаборанты приступают к работе на спектрометре после получения письменного наряда-задания. Лаборанту запрещается выполнять работу на спектрометре, не указанную в наряде-задании. Перед началом работы лаборант должен:

а) надеть специальную одежду (халат);

б) заполнить контрольный лист идентификации и управления рисками для определения на рабочем месте существующих опасностей и рисков. Изучить все предложенные руководителем работ мероприятия, направленные на снижение возможных рисков. Если мероприятия понятны и есть возможность их реализовать (обеспечен инструментами и приспособлениями), перед началом работ выполнить требуемые профилактические мероприятия, по окончании которых приступить к выполнению задания. Если опасность на месте устранить нельзя, лаборант должен проинформировать руководителя работ и передать ему контрольный лист идентификации и управления рисками, который в свою очередь проводит оценку выявленных опасностей и рисков по методике «А» МИОТ 07-21 «Идентификация опасностей, оценка и управление рисками при производстве работ» и принимает окончательное решение;

в) проверить наличие и исправность заземления спектрометра, исправность соединительных электрических проводов;

г) включить компьютер, включить спектрометр для прогрева: при включении рентгеновской трубки на лицевой панели спектрометра начинает светиться красный индикатор, свидетельствующий о наличии высокого напряжения на трубке и рентгеновского излучения внутри спектрометра;

д) надеть СИЗ (резиновые перчатки).

Поиск по сайту: