Таблетка дайындаушы пресс

Ұнтақтар қоспасын таблеттеуге арналған. Таблетка дайындаушы пресс бүгінгі күні әртүрлі конструкциялы және функциялы күрделі қондырғы.

Б Е Й Т А Р А П З А Т Т А Р

Этил спирті

Гомеопатиялық технологияда таза 96%, 90%, 70%, 60%, 45% этил спирті пайдаланылады. Этил спирті құзырлы МФ басылымындағы талаптарды қанағаттандыруы керек және оны сұйылту МФ немесе официналды анықтамаларда келтірілген кестелер бойынша жүргізілуі керек.

Тазартылға н су

Тазартылған су арнаулы қондырғыларды пайдалану арқылы алынады. Сапасы МФ талаптарын қанағаттандыруы қажет.

Глицерин

Гомеопатия тәжрибесінде қолданылатын глицерин сапасы МФ талаптарын қанағаттандыр.

Сүт қанты

Гомеопатия тәжрибесінде қолданылатын сүт қанты сапасы МФ талаптарын қанағаттандырады.

Қант (түйіршіктер дайындау үшін)

Түйіршіктер (грануль) жоғары сапалы қант құрағы өнімінен дайындалады. Түйіршіктер тазартылған суда қалдықсыз еруі керек.

Вазелин

Гомеопатия тәжірибесінде қолданылатын вазелин сапасы МФ талаптарын қанағаттандырады.

Ланолин

Гомеопатия тәжрибесінде қолданылатын ланолин сапасы МФ талаптарын қанағаттандырады.

Өсімдіктер майы

Өрік, шабдалы бадам т.б. өсімдіктер сұйық майлары МФ талаптарына сәйкес болуы керек.

Номенклатура

Гомеопатиялық номенклатура бойынша, егер дәрілік зат ретінде өсімдіктің тек бір түрі алынса, онда оған зерттеуші берген ат қолданылады: мысалы, «Аконитум Напеллус» орнына «Аконитум», «Атропа Белладонна» орнына «Белладонна» аты қолданылады. Егер жазбада осы тұқымдастардан тағы бір өсімдік қосылса, мысалы: «Аконитум Ликоктонум», онда сигнатураға «Аконитум Ликоктонум» аты жазылады; егер жазбада «Аконит» деп көрсетілсе, онда тек «Аконитум Напеллус» қолданылады.

Кейбір құралдардың жазбада, ботаникалық аттарына сәйкес емес, өзіндік аттары болады. Мысалы, жазбада «Кактус грандифлорус» көрсетіледі; ал оның ботаникалық аты: «Цереус грандифлорум».

Кейбір неорганикалық заттар мен химиялық препараттардың осы сияқты шартты аттары бар. Мысалы: егер дәрігер жазбада «Плумбум» деп көрсетсе, онда «Плумбум металликум» жіберіледі.

Сұйық сұйылтулар белгіленуі: dill (dilutio)

Ысқылау: Trit (trituratio)

Түйіршіктер: gran (granul), glob, globali

Жапсырмада дәрілік препарат қандай сұйылту шкаласымен дайындалғаны көрсетіледі.

Мысалы: Висмутум trit Х 2: екінші ондық ысқылау. Белладонна dill С5 - бесінші жүздік сұйылту. Жазбада немесе талап етуші сұйылту дәрежесін тек цифрмен көрсетіп, ондық немесе жүздік сұйылту керектігі көрсетілмеген жағдайда дәрі жүздік шкала бойынша дайындалады.

В. Гомеопатиялық дәрілік препараттарды зерттеудің ортақ әдістері.

Төменде гомеопатиялық дәрілік препараттарды сынақ әдістерінің қысқа үзінділері келтіріледі.

А. Сұйық препараттарды сынау әдістері.

1. Меншікті салмақ (тығыздық).

Сұйықтардың меншікті салмағы Мор-Вестфаль таразысын пайдаланып, пикнометр немесе ареометр көмегімен анықталады. Анықтауды 17,5⁰С температурасында жүргізеді. Егер сынақ басқа температурада жүргізілсе, онда анықталған меншікті салмақ мәні дәлдігін жоғарылату үшін келесі түзетулер енгізіледі. Температура 17,5⁰С жоғары болса,онда әрбір ауытқыған градустан 0,0007 алынады.

Егер эссенция барлық § келтірілген дайындау ережелері бойынша дайындалса, онда негізгі тұндырмалардың меншікті салмақтары-

§ 1 бойынша 0,944

§ 2 бойынша 0,944

§ 3 бойынша 0,905 тең болады.

2. Этил спиртінің мөлшері

Тұрындылардағы немесе этил спиртті ерітінділеріндегі, сұйылтулардағы этил спирті мөлшерін олардың тығыздығы бойынша анықтауға болады. Анықтауда жоғары дәлдікпен жүргізу мақсатында 50 мл сынақтағы препаратты арнайы колбаға көшіріп үстіне 100 мл су 50 г натрий хлоридін немесе натрий сульфатын (қайнау кезінде сұйық көбіктенбес үшін) қосып 100 мл дистиллят алады. Дистилляттың тығыздығын анықтап, спирттер кестесі (тығыздық және концентрация) арқылы таза этил спирті мөлшерін анықтайды. Қайнату кезінде мол көбік шығармайтын препараттағы спирт мөлшерін МФ келтірілген әдіс бойынша анықтайды.

3. Экстракт (сығынды) мөлшері

Бастапқы тұрындыдағы экстракты, ерітіндідегі және басқалардағы құрғақ қалдықты келесі әдіспен анықтайды. Алдынала өлшенген дөңгелек шыны табақшаға (диаметры 6-7см), дәлдікпен өлшенген сұйықты көшіреді, су моншасында буландырады. Содан кейін температурасы 105⁰С термостатта жарты сағат кептіреді. Кейбір экстрактар ылғал тартқыштығына байланысты, бірнеше минут аралығында салмақтары таразы табақшасының үстінде ұлғаяды, сол себепті кептірілген құрғақ қалдық мүмкіндігінше жылдам өлшену керек. Сонымен қатар, кептіру жарты сағаттан артық болмауы керек, себебі 105⁰С ұзақ қыздыру кезінде құрамында майлы заттары бар құрғақ қалдықтардың салмағы өсіп кетеді.

4. Сұйық майлар (өсімдік)

Сұйық майлар мөлшерін негізгі тұндыда және ерітіндіде төмендегідей орындайды: экстракты анықтағандағы қалдық 1-2 мл сумен (кейде су моншасында қыздырылып) ылғалдандырылады, содан кейін 10 г күйдірілген гипспен біркелкі ұнтақ алынғанша ысқыланады. Алынған массаны сүзгіш қағаздан істелінген гильзаға салып, гильза аузын, қолданыстағы шыны табақшаны сүртіп алған мақта анжасымен жауып, Сокслет немесе басқа майларды экстракциялайтын аппаратқа орналастырылып 2-3 сағат бойы қатты қайнамаған петролей эфирімен экстракциялайды. Соңынан эфирді ұшырып, қалдықты 105⁰С температурада кептіру жәшігінде 15 минут кептіреді және өлшеп алады.

5. Майсызданған құрғақ заттар

Майсызданған құрғақ заттар мөлшері құрғақ қалдық мөлшері мен сұйық майлар мөлшерінің айырмашылығымен анықталады.

6. Алкалоидтар мөлшері

Эссенцияларда, тинктураларда және шикізатта алкалоидтар мөлшері әртүрлі әдістермен анықталады.

Анықтау ережелері дәрілік құралдарға қатысы бар бөлімдерде көрсетілген. Анықтау нәтижелері шынайы көрсеткіштер болу үшін бюреткалар пайдаланылады, олар:

- бюретка, ұзындығы 60см, сыйымдылығы 10мл, шкала ең кіші (min) бөлшек аралары 0,02мл;

- микробюретка, ұзындығы 50см, сыйымдылығы 5мл, ең кіші бөлшек аралары 0,01мл.

7. §§1-3 бойынша дайындалған эссенцияның экстракцияланған кейін суда ерімейтін тұнбасы

25 г эссенцияны су моншасында буландырады және кептіргіш жәшікте 105⁰С температурада аз уақыт кептіреді. Қалдықты суығаннан кейін сумен сұйылтады, ысқылайды және дәлдікпен өлшенген сүзгіш арқылы сүзеді, сумен жуады. Содан кейін сүзгіш кептіріледі және өлшенеді.

Суда ерімейтін қалдықтың мөлшерін экстракцияға алынған 100 бөлшек тинктураға қатынасы арқылы есептеп шығарады.

8. §§1-3 бойынша дайындалған эссенциялардағы, глюкоза мөлшерінің эквиваленті ретінде есептелінген тотықсыздандырғыштар мөлшері.

Суда ерімейтін тұнбадан алынған экстракт көлемін 100 мл жеткізеді, 30 мл мыс сульфаты (концентрацясы 69,2 г/л), 30 мл калий гидроксиді және сегнет тұзы (концентрацялары 250 және 346 г/л) ерітінділерін қосып араластырады. Ерітінділер қоспасын қайнағанша қыздырып, оған жоғарыда дайындалған сұйытылған экстрактың 2,5 г қосады. Бір рет қайнатылғаннан кейін сұйықты дәлдікпен өлшенген асбесті немесе фарфорлы сүзгіш керней (трубка) арқылы сүзеді, сүзгішті, кезекпен, сумен, этил спиртімен, ең соңында эфирмен шаяды, содан кейін сүзгішті температурасы 105⁰С кептіргіш жәшікте ұстайды. Сүзгіш кернейді салқындағаннан кейін өлшейді, тұнбаға түскен мыс оксиді массасы бойынша, кестеден, оған сәйкес глюкоза мөлшерін есептеп шығарады. Осы нәтижені 16 – ға көбейтеді, эссенцияның 100 бөлшегіндегі экстракт (грамм) мәніне бөледі.

Есептелініп алынған нәтижені 100- ге көбейтсе, глюкоза эквивалентіне сәйкес тотықсыздандырғыштар % мөлшері шығады. Егер мыс оксиді мөлшері 0,522 г асса, онда жоғарыдағы сулы экстракты өзіне тең көлемді сумен сұйылтады. Осы ерітіндінің 25 мл көлемімен тағы сынақ жүргізіледі. Бұл жағдайда глюкоза мөлшері 16 емес, 32 – ге көбейтіледі.

9. Эссенциялар, тинктуралар және сұйық сұйылтулар түстері

Бірқатар препараттар, әсіресе, өсімдіктерден дайындалғандары ұзақ сақталынған кезде түстерін өзгертеді. Мысалы, көптеген жағдайда хлорофиллдің өзгеріске ұшырауына байланысты жасыл түс қоңырға ауысады. Бір препараттың құрамындағы заттардың бір мөлшерлігіне қарамай, әр бөлек сынамаларындағы түстерінің интенсивтігі әртүрлі өзгереді, бұл құбылыс, әсіресе, өте жоғары сұйылтуларда анық байқалады.

Бұл өзгерістерді әртүрлі заттардың түсі туралы берілген мағлуматтарды бағалау кезінде есепке алу керек. Сұйықтар түсін анықтау күндізгі жарық көзінде орындалады. Ол үшін ені 10 мл кюветадағы сұйықты ақ картон немесе ақ жазу қағазы алдына қойып анықтайды. Керек болған жағдайда кювета орнына диаметрі 10 мл пробирка пайдалануға болады. Ал түстерінде айырмашылықтары бар екі сұйықты салыстырып бағалауға кез келген фотоколориметр пайдалануға болады.

10. Эссенцияларды, тинктураларды, сұйылтуларды капиллярлы талдау және капиллярлы-люминисцентті талдау

Эссенцияларды, тинктураларды, сұйылтуларды капиллярлы талдау «План» әдісі бойынша жүргізеді. Бір сортты сүзгіш қағаздың текстурасына перпендикулярлы ені 2 см ұзындығы 25 см етіп тілім-тілім қиып алады, биіктігі шамамен 5 см, диаметрі 3 см шыны цилиндрге қағаз тілімнің бір шеті ыдыс түбіне тиетіндей етіп іледі. Егер талдау әдісінде ерекше нұсқаулар болмаса, ыдысқа 5 мл сынаққа алынған сұйықты құяды. Ыдысты орташа жылы бөлмеге қояды, 24 сағаттан кейін немесе ыдыстағы сұйық қағазға толық сіңгеннен кейін қағазды шығарып кептіреді, содан кейін оны кварц шамынан таралған ультракүлгін немесе күн сәулесі әсерінен пайда болған құбылыстарды бақылайды. Сынауға алынған сұйылтулар дәрежесі жоғары болғанда капиллярлық қағаз тілім ені 2,5 мм аспауы керек.

Ұнтақталған таблеткалар және ысқыланған ұнтақтармен жұмыс істегенде, олардың 5 г массасын этил спиртінің екі еселенген массалық мөлшерімен араластырып, алынған ерітіндіні сұйылтулармен жүргізілген капиллярлы талдау әдісімен сынайды.

Түйіршіктер препараттарын, жоғарыда келтірілген әдіс бойынша талдау әрбір препаратқа, тек арнаулы нұсқау бойынша орындалады.

Капиллярлы құбылыс көрінісін сипаттау үшін оны 2 бөлікке бөліп пайдаланады.

1. Жоғарғы - сулы аумақтан және аумағы дөңес немесе эллиптикалы ойық аумақтан тұратын бөлігі.

2. Төменгі – көпшілігі бірнеше түсті аумақтардан және табанынан (ең төменгі бөлігі) тұратын бөлігі.

Капиллярлы талдау арқылы жүргізілген әдіс бойынша алынған сұйықтың люминисценциясын бақылау үшін келесі бөлшектеу тиімдірек:

1. Жоғарғы бөлігі - ең жоғарғы тар аумағы содан кейін одан төменгі жоғары бөлігі және бірқатар препараттар люминисценциясы анық көрінетін төменгі бөлігі.

2. Төменгі бөлігі – дөңес аумақты немесе шатыр бейнелі, бірнеше аумақтан және аумақ табанынан тұратын тілімі. Тілім төменгі бөлікті толық немесе тек дөңес бетін қамтуы мүмкін.

Белгілі заттарға меншікті люминисценция толық шығуы үшін, капиллярлы талдау нәтижесін аналитикалық шам сәулелерімен бақылау, қағаз кептірілген соң жүргізіледі. Капиллярлы суреттемені ультракүлгін сәулемен бақылағанда қателер жіберілмес үшін, келесі жағдайларға көңіл аудару қажет: бақылауды күн сәулесі болсын, ультракүлгін сәуле көзі (электр шамы) болсын, тек бір түсті бетте жүргізу, қалаулы түс - ақ, мүмкіншілігінше люминисцентті болуы тиіс. Бұлардан басқа, сүзгіш қағаздардан да негізінен ақшыл-көгілдір немесе көк-күлгін түсті люминисценция шығады, сонымен қатар кейбір заттар – сүт және құрақ қанты көгілдір түсті люминисценция береді. Аталған қанттардың этил-спиртті құрамдарға кіруіне байланысты кейбір талдауларға кедергісі бар және этил спиртінің де әлсіз көгілдір түсті люминисценциясы бар. Ары қарай, тазартылған сумен салыстырмалы бақылау мақсатында орындалған тәжірибедегі капиллярлы бейнеде әрқашан тілімнің ең жоғарғы бөлігінде қоңырқай түсті енсіз-тар аумақ көрінуі керек. Бұл аумақ ультракүлгін әсерінен ашық көк түске жарқырайды. Зерттеуді жоғары дәлдікпен жүргізу мақсатында препаратты тиесілі реактивтермен өңдеу нәтижесінде түсті аумақтардың күндізгі жарық әсерінен белгілі сипатта өзгерулерін көруге болады; әсіресе бұл бейне ультракүлгін әсерінен айқындала түседі. Тілім бетіне реактив ерітіндісін шыны немесе көз таяқшасы көмегімен барлық бетіне мол жағу керек және тілімді өте жоғары емес температурада кептіреді. Күдікті жағдайда, салыстырмалы бақылау ретінде, тәжірибе сол қағаздағы капиллярлы құбылыс бейнесінен жоғары бөлігінде қайта орындалуы керек.

Егер реактивтер қолдану идентификация дәлелдігіне жеткіліксіз болса, онда төменде келтірілген әдісті қолдануға болады (2-ші капилляризациялау).

Зерттеуші сүзгіш қағазды капиллярлы пробирка ішіне орналастырады, содан кейін пробиркаға капилляр құбылыс суреттемесінің жоғарғы шегіне дейін жететін тиесілі еріткіш құяды, көбіне бұл еріткіш хлороформ.

Хлороформды пайдалану, түсті бейненің жоғарғы бөлігі, еріткішке және онда (еріткіште) еріген заттар миграциясына кедергі болдырмайды. Еріткіш сүзгіш қағаздағы түсті аумақтағы барлық заттарды ерітіп, олармен бірге қағаз бойымен көтеріледі, еріткіш ұшып кеткен соң, еріген заттар жаңа аумақта, пробирканың жоғарғы шегінде тұрақтайды.

Егер осы “жаңа аумақ” көрінісі әлсіз болса, тәжрибені еріткіштің қосымша көлемімен қайталауға болады, бұл әдіс капиллярлы құбылыс суреттеме көрінісін айқындата түседі. Егер бұл аймақта да көрініс өте айқын болмаса, онда еріткішті тағы пайдаланып аумақты айқындата түсуге болады.

Жаңадан алынған едәуір кең аумақ күндізгі жарық және ультракүлгін жарықпен көбінесе тиесілі түс береді. Егер сұйық препараттарды, капилляр көрінісі сияқты ары қарай зерттеу керек болса, онда әртүрлі әдістермен жалғастыруға болады. Ерітінділерді люминесценцияға тікелей тексеруге де болады: ол үшін 1-2 мл ерітіндіні диаметрі 1,5см пробиркаға құйып ультракүлгін жарықта бақылайды. Ерітінді құрамындағы заттар әсерінен туындайтын кедергілерді болдырмау үшін бірнеше тамшы хлорлы сутек қышқылын қосады.

Б. Ысқыланған ұнтақтарды зерттеудің жалпылама (ортақ) әдістері

1.Ысқыланған ұнтақтардың қасиеттерінің талапқа сәйкестігін лупа арқылы немесе тікелей сәуле өтінде микроскоп арқылы анықтаған өте тиімді. Дәрілік зат сүт қантында біркелкі таралған болу керек. Түсті, қатты иісті және өткір дәмді бастапқы заттар төменгі сұйылтуларында, олардың сәйкес түсін және өзіндік иісін немесе дәмін сезуге болады.

2. Ысқыланған заттар, өте қаныққан ерітіндіде қайта кристаллдану құбылысын туғызатын болса, онда осы әдіспен дәрінің жазба сұранысына сәйкес дайындалғанын тексеруге болады. Қайта кристаллдану құбылысы жоғары сұйылтуларда да орын алады, мысалы, 5 тен 9-дың ондық ысқылауларда.

Өте қаныққан ерітінділерді дайындау және сынақтар жүргізу төмендегідей:

Өлшенген зат сынамасын ішінде, заттың белгілі түріне есептелініп алынған, су мөлшері бар өлшеу колбасына салады; колбаны кішілеу кристаллизатормен жабады. Затты еріту үшін жабық колбаны қайнап тұрған суға қояды, немесе ашық отта қыздырады.

Колбадағы заттар толық ерігеннен кейін оны 10-15 минут жылы жерде ұстап, одан кейін ауада біртіндеп салқындатады.

а) Егер зат қаныққан ерітінділерде изоморфты кристаллдармен жанасқанда толық кристаллданса, тәжірибе төмендегіше жүргізіледі: кішілеу пипеткамен, абайлап, бірнеше тамшы аса қаныққан ерітіндіні шыны пластинкаға бір тамшыдан тамызады, содан кейін алдын-ала күйдірілген және толық салқындатылған платина шпателімен азғана зерттеуге арналған ысқыланған ұнтақ сынамасын алады (түиіреуіш басы көлеміндей), және оны аса қаныққан ерітіндінің шыныдағы тамшысына қосады. Егер сынамада ең болмағанда бір изоморфты кристалл болса, онда салыстырмалы тез арада, тамшы түгел кристаллданады, нәтижесінде дөрекі кристаллдар беті құрылады және бір мезетте олардың мөлдірлігі жоғалады.

Бұл классқа кіретін заттарға натрий ацетаты және сегнет тұзы жатады.

б) Заттар аса қаныққан ерітіндіде изоморфты кристаллдармен жанасқанда ерітінді кристаллдар түзбей, тек изоморфты кристаллдар іріленсе, онда: шеті мен ішкі жоғарғы бетін пипетка көмегімен абайлап бірнеше миллилитр аса қаныққан ерітіндіні алып резинка тығынмен жабылатын кішкене пробиркаға құяды. Алдын-ала күйдірілген және толық салқындатылған платина қалақшамен ерітіндідегі ысқыланған зерттелуші ұнтақты қосып, пробирканы рәзеңке тығынмен жауып абайлап төңкереді және осы қалыпта бірнеше сағатқа қалдырады. Егер сынамада микроскопиялы ұсақ изоморфты кристаллдар болса, онда бірнеше сағаттардан кейін төменгі қабырғада біраз іріленген кристаллдар немесе әр өлшемді друздер пайда болғанын байқауға болады. Осы классқа жататын заттарға бура және мыс сульфаты жатады.

3. Металды және көмір ысқыланған ұнтақтары бөлшектерінің өлшемін анықтау үшін, олардың микроскопиялы препараттарын келесі түрде дайындайды.

Түссіз, ысқыланған және газдар қоспасынан арылған микроскопияға арналған зат шынысына 0,02 - 0,03 г ұнтақты салады, 1 – 2 тамшы су қосады, және қыздырып сүт қантын ерітеді. Содан кейін, шыныны аздап қыздыра отырып, олифаға ұқсас, тұтқыр қалдық қалғанша буландырады.

Қалдықты жұқа қабатты шынымен жабады және препаратты объективы 200 рет үлкейтілген микроскоппен қарайды, бұлыңғыр, мөлдір емес металл бөлшектері өлшемдерін микрометр көмегімен белгілі әдістер бойынша өлшеп алады.

Ысқыланған ұнтақтарда микрозерттеуге дайындау келесі: 0,02 – 0,03 затты шыныда ұқыпты бір тамшы Канада бальзамымен ысқылайды, содан кейін препараттан әлсіз және абайлап ауа көпіршіктерін шығарады. Осыдан кейін препаратты жұқа шынымен жауып, жоғарыда көрсетілгендей, микроскоппен зерттейді.

АРНАЙЫ БӨЛІМ

Бұл бөлімде кейбір дәрілік препараттар дайындауға керекті субстанциялар сипаттамалары, көрнекті мысал ретінде берілген

Поиск по сайту: