Презентации, используемые в бизнесе можно классифицировать несколькими способами

1. Презентации состоящие из слайдов, следующих друг за другом. Такие презентации выполняются с помощью программы PowerPoint, пользоваться данной программой может каждый школьник. Это самый простой тип презентаций по техническому выполнению.

2. Презентации в виде видео-ролика. Такие презентации можно назвать рекламным роликом. Обычно в них используются отснятые на видеокамеру небольшие сюжеты, а так же трёхмерная компьютерная графика.

3. Интерактивные презентации. Это самый популярный вид презентаций. Обычно они создаются с помощью программы Flash. Flash-презентация является оптимальным вариантом при размещении презентации в интернете.

В чём преимущество и польза бизнес-презентаций

11-тапсырма. Сөздіктерді пайдаланып, мына сөздердің қазақ тіліндегі баламасын жазыңыз.

отечественный товар товар

спрос выставка

биржа номинация

конкурс экономический регион

озеленение контракт

золотая качества национальный фонд

экспорт приход

номинация халықаралық

Тапсырма.

Лизинг баспасөз

тұсаукесер Компания

Капитал контракт

Келісімшарт производство

Кәсіпорын структура

Құрылым финансировать

Техникалық база кризис

Дағдарыс проект

Қаржыландыру залог

Нормативтік құқықтық база пресса

Жоба стратегия

Кепілдеме процент

Пайыз сюрприз

Тосынсый обычай

Дәстүр коммуникация

Коммуникация лизинг

Баспасөз капитал

Компания техникалық база

Стратегия нормативная правовая база

13-тапсырма. Төмендегі мамандыққа байланысты сөздерді топтастырып жазыңыз.

Қаржы, валюта, салық, экология, әлеуметтік жұмыс, ақпараттық жүйе, кеден, менеджмент, маркетинг, басқару, есептеуіш машиналар, банк,бағалы қағаздар,жарнама,есеп, статистика, бухгалтерлік есеп, несие, биржа, жергілікті басқару, калькулятор, аудитор, сервис, бағалау, есептеу техникасы, сапа, экономика,акция, интернет, табиғи ресурс, ғаламтор, қор, сауда.

14-тапсырма. Төменде «Қазақстанның ипотекалық кредиттерге кепілдік беру қоры» АҚ Тұсаукесерінің негізгі мәселелері көрсетілген. Өз фирмаңыздың Тұсаукесерін қалай өткізер едіңіз?

Жоспар құрыңыз.

«Самұрық-Қазына» әл-ауқат қоры мұрындық болып, Астанада отандық тауар өндірушілердің форумы болып өтті. Шараға ұлттық компания мен даму институттары өкілдерінің, бизнес-ассоциациялар мен отандық тауар өндірушілердің, барлығы 600-ге жуық адамның басын қосқан. Сондай-ақ форум жұмысына «Самұрық-Қазына» АҚ төрағасы Қайрат Келімбетов, Вице-премьер, Индустрия және жаңа технологиялар министрі Әсет Исекешев, «Атамекен» одағы президиумының төрағасы Тимур Құлыбаев қатысып, үкіметтің қолдауына үміткер кәсіпорын жетекшілерінің баяндамасын тыңдады.

Ұлттық компаниялардың отандық тауарларға деген сұранысы «Мемлекеттік сатып алулар туралы» заң аясынан шығарылып, еркін жүзуге жіберілген болатын. Енді компаниялар мұндай үдерісті өз ережелеріне сәйкес ұйымдастыратын болды. Қазір сол ережелерге сәйкес, сатып алу процесін Ұлттық Қор тобына кіретін 260 ұйым атқаруда. «Самұрық-Қазына» әл-ауқат қорының төрағасы Қайрат Келімбетовтің айтуынша, «бүгінгі таңда ұлттық компаниялардың тұтыну тауарларының тізімі анықталған. Оның ішінде негізгілері – электр энергиясы мен мұнай өндірісі, химиялық-металлургиялық салаға, машина жасауға қажетті тауарлар. Үкімет алдындағы мақсаттар мен міндеттерді сәтті жүзеге асыру үшін осы сұраныстарды дұрыс қамтамасыз ету қажет».

Қор төрағасы Келімбетов мырза:

Отандық тауар өндірушілерге деген қолдау еселене түсетін болды. Ұлттық компаниялар мен даму институттары олармен серіктестікті жоғары деңгейге көтеру мақсатында жаңа жоспарлар қабылдаған. Оған сай, ұзақ мерзімді серіктестікке отыру арқылы үкімет «Қазақстанда жасалған» тауарлардың саны мен сапасын арттырмақ ниетте.

Қор төрағасының екінші көтерген мәселесі – отандық тауар өндірушілермен ұзақ мерзімді келісімшартқа отыру жайы. Осы мақсатта ұлттық компаниялар ағымдағы жыл ішінде жалпы алғанда 665 млрд. теңгеге келісім-шарт жасаған. Форум арқасында оның көлемін тағы 100 млрд. теңгеге ұлғайту көзделіп отыр. Аталған сома тек тауар өндірушілерге ғана емес, отандық экономикаға құйылған үлкен қолдау екені сөзсіз. Оны Қор төрағасы Келімбетов мырза да айтып өтті.
Сондай-ақ ол: «Ұлттық компаниялар Қазақстан экономикасының басты тірегі ретінде отандық экономиканы жаңарту функциясын атқаруы керек. Ал модернизация жаңа технологияларды игеру арқылы жүзеге асатыны белгілі. Осы мақсатта «Самұрық-Қазына» қоры ішінен арнайы инновациялық комиссия құрылып отыр. Ол өз кезегінде ұлттық компаниялар құрамындағы ғылыми-техникалық кеңестің басты үйлестірушісі болады», – деді.
Қазақстанда мемлекеттік тапсырысқа бөлінетін жылдық қаражат көлемі 14 млрд. АҚШ долларын құрайтын көрінеді. Оның жартысынан көбі құрылыс саласына бағытталған. Бұл – Вице-премьер Әсет Исекешевтің келтірген мәліметтері.
«Қазақстанда мемлекеттік сатып алу көлемі 14 млрд. АҚШ долларын құрайды. Ресейде бұл көрсеткіш 120 млрд. долларға тең, ал Беларуссияда – 7 млрд. Сол себепті біздің сандар жайында жақсылап ойлану қажет. Қазір бірыңғай экономикалық аймақ құру жөнінде келіссөздер жүріп жатыр. Сондықтан бәсекеге қабілеттілікті артырып жатуға уақыт өте тығыз. Ал-ғашқы кезеңде ресейлік, беларуссиялық тауар өндірушілермен бәсекелес-тікке түссек, кейін ДСҰ-ға мүше боп кіргенімізде бүйірден қытай компаниялары кіргелі тұр. Сол себепті қазір «Самұрық-Қазына» қорының ұсынып отырған жәрдемі – отандық тауар өндірушілер үшін зор мүмкіндік», – деді Исекешев мырза.

Форум соңы жалпы сомасы 108 млрд. теңгеге тең көмір, темір бетон бұйымдары, радиотехникалық құрылғылар тасымалдау бойынша отандық тауар өндіруші 11 компанияның екіжақты ұзақ мерзімді келісім шартқа қол қоюымен аяқталды. Олар – энергетика, темір жол, көмір өндіру саласындағы ірі ойыншылар – «KEGOC» АҚ, «Локомотив» АҚ, «Богатырь Көмір» ЖШС және т.б. Отандық тауарлардың делдалсыз сауда-саттығы жасалатын сауда биржасы құрылады. Енді кәсіпкерлер бұл жерден бидайдан бастап, мұнайға дейін таба алады. Мемлекет сауда биржасында сатылымға шығатын тауарлардың тізімін де анықтап қойыпты. Соңғы мәліметтерге қарағанда, отандық бидай мен цементке деген сұраныс артқан. Қазір аталған тауарлардың сауда-саттығын оңтайландыруды көздейтін ортақ алаң ашу жұмыстары қарастырылуда. Бұл өз кезегінде бағаның реттелуіне сеп болуы тиіс.

«Тұтынушылар мен саудагерлерге делдалсыз жұмыс істеуге мүмкіндік туады. Бұл бәрі үшін тиімді. Жәрмеңкеде сауда ашық жүргізіледі. Өйткені барлық сауда-саттық декларацияланады. Яғни мемлекет қоржынына салық мол түседі деген сөз. Аталған жәрмеңкеде кез келген тауар түрі сатылады. Бұған қоса, ортақ баға белгілеу жүйесін енгізуге болады», - деді «ETS» сауда биржасының атқарушы директоры Сержан Мәдиев.

Оның сөзіне қарағанда, егер тауардың ең құрығанда 20 пайызы биржада сатылса, онда нарықта баға біршама реттелмек.

«Мысалы, қазір бидайдың нақты бағасын ешкім айта алмауы мүмкін. Ал барлық дамыған елдерде тауар биржада сатылады. Бұл өз кезегінде еркін нарықтағы бағаға сөзсіз әсер етеді. Биржадағы сауда аукцион түрінде болуы керек. Яғни сатушы да, сатып алушы да ұнаған тауарды қалаған бағасына сатады әрі сатып алады», - деп есептейді Мәдиев.

Сарапшылар ортақ сауда алаңын ашу үшін биржадағы сауда-саттыққа деген талапты күшейту керек деп пайымдайды. Ал мұндай алаңдар елімізде алдағы 3-5 жылда пайда болады деп жоспарлануда.

Елімізде отандық тауарлар биржада сатылады. Басты әрекет: экономика, биржа, жәрмеңке, тауар.

– Алматыда барынша дарынды, шығармашыл жандар тұрады, солардың арқасында әсем қаламыз жыл сайын көркейіп, құлашын кеңге жайып, гүлдене түсуде. Мен сіздердің барлықтарыңызға табыс, ұшқыр ой мен шабыт тілеймін. Өзіміз де, қаламыз дами беретін боламыз. Отандық тауарлар озық болатын күн алыс емес, - деп қорытындылады өз сөзін қала әкімі.

Тілші: – Әңгімеңізге рақмет.

Алматы қаласының әкімі «Үздік Қазақстандық тауар» атты өңірлік конкурстың жеңімпаздарын арнайы дипломдармен, бағалы сыйлықтармен марапаттады.

17-тапсырма. Көр түбіріне қосымшалар жалғау арқылы сөз жасаңыз.

Глоссарий

Тұсаукесер – қазақи салт-дәстүрдің бірі, қазір бұл мағына кеңейтіліп, әр түрлі ұйым, бірлестік, кәсіпорын, өндіріс т.б. алғашқы ашылу салтанатын да осылай атайды.

Тауар – ірі көлемде сатылатын ауыл шаруашылық тауарлары, металдар мен шикізат.

Отандық тауарлар – жергілікті, өз республикамызда шығарылатын тауар түрлері.

Лизинг – орта және ұзақ мерзімді жалдау (көбіне машина, құрал-жабдықтарды),бұл кезде мерзім аяғына қарай жалгер мүлікті қайтып береді не меншігіне алады: екі жағдайда да алдын ала келісілген шарт бойынша жүргізіледі.

Қор – а) қандай да бір мақсатқа арналған ақша сомасы; ә) әлеуметтік немесе қайырымдылық мақсаттарға өсиеттелген қаражаттарды басқаратын мекеме.

Сауда биржасы – нарықтың ұйымдасқан түрі. Ол тауар айырбастау, тауар ақша әдіс-тәсілдерін реттеп отырады.

Декларация – төлеуді нақты бір күнге белгілеген компания директорлары кеңесінің актысы.

Капитал – табыстың жер және жалдамалы еңбек сияқты басқа екі көзімен тұрақты табыс әкелетін меншік актив.

Келісімшарт – бір жақтың екінші жақ үшін қандай да бір шарт бойынша бірдеңе істеуге міндеттеме алатын ауызша немесе жазбаша келісімі.

Экспортқа өнім шығару –шетелдік клиенттерге тауарлармен (өнімдермен) қызмет көрсету.

Тест сұрақтары

1. Тұсаукесер қандай мағына береді?

А) Қазақи салт-дәстүрдің бірі, қазір бұл мағына кеңейтіліп, әр түрлі ұйым, бірлестік, кәсіпорын, өндіріс т.б. алғашқы ашылу салтанатын да осылай атайды.

В) Аттың тұсауын шешу.

С) Тұсауды кесіп алу.

Д) Әннің аты.

Е) Би билеу.

2. Сәбидің тұсау кесу рәсімінде пайдаланылатын тұсау неден жасалады?

А) шөп, жіп, ішек

В) ағаш

С) темір

Д) қайыс

С) алтын

3.«Қазақстан көлік лизингтік компаниясы» өзінің алдына неше стратегиялық бағыт қойып отыр?

А) 5;

В) 4;

С) 3;

Д) 9,

Е) 2.

4. Көрме сөзінің аудармасын табыңыз.

А) арена

В) выставка

С) ринг

Д) площадь

Е) торговля

5. Отандық тауар сөзінің аудармасын табыңыз.

А) импортный товар

В) простой товар

С) дешевый товар

Д) отечественный товар

Е) дорогой товар

6.... озық болатын күн алыс емес.

А) Отандық тауарлар

В) Жай тауарлар

С) Күрделі тауарлар

Д) Қажетсіз тауарлар

Е) Арзан тауарлар

7.Әсем қаламыз жыл сайын көркейіп, құлашын кеңге жайып,... түсуде.

А) гүлдене

В) азая

С) биіктей

Д) тоғая

Е) молая

8. Елімізде отандық тауарлар... сатылады.

А) үйде

В) орманда

С) ұшақта

Д) теңізде

Е) биржада

9. Отандық тауарлар деп қандай тауарларды айтады?

А) шетелге шығатын тауар

В) сатылмайтын тауар

С) айырбастауға болатын тауар

Д) жергілікті, өз республикамызда шығарылатын тауар

Е) басқа жақтан келетін тауар

10. Тұсаукесер сөзінің аудармасы қалай аталады?

А) акция

В) презентация

С) биржа

Д) валюта

Е) менеджмент

11. Барлық дамыған елдерде тауар... сатылады.

А) аукционда

В) базарда

С) дүкенде

Д) жәрмеңкеде

Е) биржада

12. 2010 жылы бюджет қаржысы... теңгені құрады.

А) 100 млрд

В) 90 млрд

С) 102 млрд

Д) 75 млрд

Е) 81 млрд.

13. Алматы - еңбекқор, донор қала, ол республика бюджеті кірісінің... % -ын береді.

А) 27

В) 15

С) 30

Д) 41

Е) 31

14.Биржадағы сауда... түрінде болуы керек.

А) қолма-қол

В) жарнама

С) аукцион

Д) үстеме бағада

Е) бөлшек сауда

15. Қазақстанның Тәуелсіздігін паш ететін... тауарлар.

А) сапалы

В) қымбат

С) тәуелсіз

Д) отандық

Е) бағалы

16. Қазақстан экономикасын дамытушы негізгі жер асты пайдалы қазбасы қалай аталады?

А) көмір

В) темір

С) мыс

Д) мұнай

Е) мырыш

17. Жарнама сөзі қандай мамандыққа байланысты айтылады?

А) бухгалтер

В) инженер

С) эколог

Д) қаржыгер

С) әлеуметтік жұмыс

18. Ақпараттық жүйе қай мамандыққа байланысты айтылады?

А) бухгалтер

В) инженерлік экономика

С) эколог

Д) қаржыгер

С) әлеуметтік жұмыс

19. Аудит сөзі қай мамандыққа байланысты айтылады?

А) бухгалтер

В) инженерлік экономика

С) эколог

Д) қаржыгер

С) әлеуметтік жұмыс

20.Банк сөзі қай мамандыққа байланысты айтылады?

А) бухгалтер

В) инженерлік экономика

С) эколог

Д) қаржыгер

С) жергілікті басқару

СОӨЖ тапсырмасы

1. «Қазіргі Қазақстандағы отандық тауарлардың дамуы» тақырыбында шағын шығарма жазыңыздар.

2.Тақырып бойынша жаңа сөздерді пайдаланыңыздар.

3. Отандық тауарлардың құндылықтары мен түрлі проблемаларын шешу жолдарын ұсыныңыздар.

СӨЖ тапсырмасы

1. 11-тапсырмада берілген қала әкімі мен тілші арасындағы сұхбатты әңгімеге айналдырыңыздар.

2. Отандық тауардың түрлерін жазыңыздар.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Қазақ тілі. Оқу құралы.ІІ бөлім.А, «Экономика» 2010, 173б.

2. Қ.Бектаев Үлкен қазақша-орысша сөздік. Алтын қазына. 2001.

3. Н.Қ.Мамыров. М.А.Оспанов. Е.Қ.Құдайбергенов. Ж.Ш.Әбішев. І.М.Төленов. Орысша-қазақша қазіргі экономикалық терминдердің түсіндірме сөздігі. «Экономика» 1999.

4.Қ.Ж.Әбдірахманова. Қазақ тілі. Оқулық. «Жазушы» 2000 ж.

5. Интернет............

Жекеева К.О.

13-сабақ. Банкте. Стилистикалық тіл нормаларының өзіндік ерекшеліктері

Тірек сөздер мен сөз тіркестері: банк, дағдарыс, төлемақы, несие, кепіл, қаржы, капитал, акционер, коммерция, валюта, төлем құралы, бәсекелес, банкир, алтын қор құралы, несие жүйесi, валюта резервi, материалдық құндылық, экономикалық тұрақтылық, ақша саясаты, бағалы қағаздар,заңды тұлға.

Стильдің - стилистика ғылымында оның көптеген түсінігі бар. Олай болу себебі, біріншіден, стилистика ғылымының тарихи даму жағдайымен түсіндірілсе, екіншіден, «стиль» ұғымының күрделілігінен туындайды. Стиль – латынша stylos (қазақша – жазу құралы) деген сөз. Латын тілінде кейіннен стиль сөзі «жазу мәнері» деген мағынада қолданылатын болған. Стилистика – ең алдымен стиль туралы ғылым. Стиль деп белгілі бір тілдегі лексикалық, грамматикалық және фонетикалық тәсілдердің қолданылу принциптерін айтамыз. Бір ұғымды айтып, не жазып жеткізу үшін қажетті тілдік тәсілдерді сұрыптап қолдануға болады.

Дәстүрлі практикалық стилистикада «стиль» термині тілдің нормативті-стилистикалық ережелеріне сәйкес келу дәрежесін білдіреді (мысалы, «жақсы стиль», «жаман стиль»). Стиль терминінің кең мағынасы – сөйлеу мәнерін білдіріп келсе, тар мағынасы – жеке шығарманың немесе жазушы шығармашылығының тілдік ерекшелігі (көркем әдебиет стилистикасы тұрғысынан алғанда) дегенді білдіреді. Соңғы мағынасында «стиль» термині әдебиеттік стилистикада да қолданылады.

Барлық жағдайда да «стиль» термині тілдік қолданымға байланысты айтылады. Стильді тілдің стилистикалық бояуға ие құралдарының жиынтығы ретінде түсіну тілдік құрылымның стилистикалық белгілеріне арнайы назар аударудан туған түсінік.

Ғылымда «тіл стилі», «сөйлеу стилі» ұғымдары да бар. Тіл стильдері мен сөйлеу стильдерінің ерекшеліктері тіл мен сөйлеудің ерекшеліктеріне сәйкес келеді. Тіл – қатынас құралы, сөйлеу – сол құралдың іске асуы, яғни белгілі бір қызметтегі көрінісі. Сондықтан сөйлеу стильдері дегенді тіл стильдерінің іске асуының нәтижесі, іс жүзіндегі көрінісі деп қарауға болады. Сөйлеу стильдері әр уақытта жанрлар мен байланысты болып келеді.

Тіл стильдері, сөйлеу стильдері, сөйлеу жанрлары арасындағы тәуелділікті мынадан байқауға болады. Тіл стильдері сөйлеу стильдерімен сәйкесті болса, соңғыларының нақты көрінісі сөйлеудің әртүрлі композициялық формаларында немесе жанрларында жүзегеасады.
Стилистика – тілдің қолданылу заңдылықтарын зерттейтін ғылым, ол тілдік белгілердің дұрыс қолданылу нормасын көздейді.
Қазақ әдеби тіл стильдері:

1. ауызекі сөйлеу стилі

2. көркем-әдебиет стилі

3. публицистикалық стиль

4. ресми іс қағаздар стилі

5. ғылыми стиль

Ресми немесе іс қағаздар стилінің ерекшелігі, онда акт дәл көрсетіліп, бір ізбен жүйелі жазуға айрықша мән беріледі.

Қазақ тілінде қолданылып жүрген қалыптасқан сөз орамдарының көпшілігі орыс тілінің ықпалымен жасалған: қызу мақұлдау, қызу қарқын, тұрмыстық қызмет, қызмет көрсету, жүзеге асыру, қамтамасыз ету, өз күшінде қалдыру, қол жеткен табыс, кең жол ашу, іске қосу, мәселе көтеру, алғыс жариялау, сөгіс жариялау.

Көптеген сөздер белгілі стильге телулі болады, қолданылу жағынан шектеліп отырады. Мысалы: тағайындалсын, міндеттелсін, осы анықтама берілді, қаулы етеді, жарлық етеді т.б. Ресми іс қағаздарында кейде бір заттың я ұғымның атауы қолданылу орнына қарай әр түрлі аталады. Мысалы, адам деген сөз ресми құжаттарда – азамат, жолдас, телефон станциясында – абонент, ательеде – заказ беруші, шаштаразда – клиент, ауруханада – науқас, санаторииде – демалушы, тынығушы, транспортта – жолаушы т.б. болып табылады. Іс қағаздары стиліне әр түрлі мекемелерде жүргізілетін жазу үлгілері болады.

Ресми құжат стильдеріне тән белгілер:

- мазмұнының қысқа әрі тұжырымды баяндалуы;

- тұжырымдардың дәл, нақты болуы;

- сөздер мен терминдердің нақты, тура мағынасында пайдаланылуы;

- терминдер мен тұрақты орамдардың бірегейлігі;

- терминнің ең қолданылу жиілігі жоғары, Мемлекеттік терминология комиссиясы бекіткен нұсқасының пайдаланылуы;

- қалыптасқан мазмұндық-құрылымдық нормалардың қатаң сақталуы.

2. Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз:

Кесте

Стиль түрлері мен ерекшеліктері

Кесте

Стиль түрлері мен ерекшеліктері

Мәтінді оқып шығып, мазмнын айтып беріңіз.

Алғашқы банктер қашан пайда болды?

Алғашқы Банктер орта ғасырда Солтүстік Италияда, кейінірек Германия мен Нидерландтың сауда орталықтарында пайда болды. Банк ісінің ілгері дамуына, әсіресе, 1716—1720 жылы Франциядағы Джона Ло банкінің ықпалы зор болды. Ол алғаш рет ақша эмиссиясын жүзеге асырды. Оның шығарған банкноттары айналым барысында мемлекеттік қағаз ақшаға айналды. Басты мақсаты пайда табуды көздеген банк өнеркәсіп пен сауда капиталистерінің мол ақша қаржыларын өзіне тарта бастады. Олар қарызға металл ақша беруден енді ірі өндірісшілерге борышқорлық міндеттемелер арқылы несие беруге және клиентінің ағымдағы есеп-шотына ақша аударуға көшті, сөйтіп қарыз капиталының қозғалысын ұйымдастыратын ерекше қаржы кәсіпорны ретінде өріс алды. 20-ғасырдың басында банк ісі мен өнеркәсіптің шоғырлануы және монополиялануы Банктердің рөлін едәуір өзгертіп, банк белгілі бір салаға не кәсіпорынға жүйелі түрде несие беруге көше бастады. Олар, көбіне, ұзақ мерзімді қарыз беруге (8 — 10 жылға дейін) ұмтылды. Өнеркәсіп, көлік, сауда және басқа да акционерлік қоғамдардың құнды қағаздарын (акциялар, облигациялар) рынокқа шығару және орналастыру нәтижесінде банк өнеркәсіппен етене жақындасып, кәсіпорындардың құнды қағаздарының бақылау пакетін өз қолына шоғырландырды. Осының нәтижесінде 20-ғасырдың алғашқы ширегінде Ұлыбритания мен Германияда ірі-ірі банктер екшеліп шықты. Банк жұмысы барған сайын өркендеп, енді олар жәй делдалдық рөлінен асып, барлық ірі саудагерлер мен ұсақ қожайындардың бүкіл ақша капиталын жинап, белгілі бір елдегі өндіріс құрал-жабдықтары мен шикізат көздерінің көбін билеп отыратын монополиялық құрылымға айналды. Мысалы, 1979 жылы Жапониядағы 13 “қалалық банк” (Мицубиси бэнк, Сумитомо бэнк, т.б.) бүкіл несие жүйесіндегі активтердің 46%-ын өз қолында ұстады. Ал Ұлыбританияның несиелік жүйесін 4 банк монополиясы: Нэшнл Вестминстер бэнк, Барклейз бэнк, Мидлэнд бэнк және Ллоидз бэнк билейді. Нью-Йорктегі аса ірі банктер — Чейз Манхеттен бэнк пен Кемикл бэнк қаржылық-монополистік Рокфеллер тобы арқылы жұмыс істеді. Ол ірі өнеркәсіп салаларын (“Боинг”, “Геркулес”, “Монсанто” компанияларды, т.б.) өз уысында ұстап отыр.

Оқып шығыңыз. Жазылу мәнерін есте сақтаңыз.

Банкте

Салымшы: – Сәлеметсіз бе?

Банк қызметкері:– Сәлеметсіз бе! Біздің банкке қош келдіңіз!

Салымшы: – Мен «Кең дала» Акционерлік қоғамынан келіп тұрмын. Өзімнің қаражатымды депозиттік салымға салсам деп едім. Сіздің банктеріңіз маған көмектесе ала ма?

Банк қызметкері – Әрине, көмектесеміз. Сіз салымыңызды қандай валютамен салуды ұйғардыңыз?

Салымшы: – Теңгемен салсам деп едім.

Банк қызметкері – Қандай көлемде салым жасамақсыз? Бізде ең төменгі салым шамасы – жүз мың теңге.

Салымшы: – Иә, мен бес жүз мың теңге әкелдім.

Банк қызметкері – Біз сізге қызмет етуге дайынбыз.

Салымшы: – Рахмет!

Банкте

Несиегер: Сәлеметсіз бе?

Несие алушы: Қайырлы күн, мен сізден 1,5 млн. теңге несие алып, өзіме автокөлік алғым келеді. Шарттарыңызды білейін деп едім.

Несиегер: Біріншіден, сіздің құжаттарыңыз керек, олар:

- жеке куәлік;

- салық тіркеу нөмірі;

- жалақыңыз туралы анықтама;

- турақты мекен-жайыңыз туралы анықтама;

- зейнеткерлік қордан анықтама;

Екіншіден, сіз автокөліктің құнының 50 % төлейсіз, қалған ақшаны 3 жылға ұзартуға болады. Бір жылда 30 % төлеу керек.

Үшіншіден, сіз автокөлік алатын фирмадан кепілдік қағазын алуыңыз керек, содан кейін сақтандыру қорына тіркеуіңіз керек. Осы құжаттар дайын болған соң, біз сізге 3 күннің ішінде несие береміз.

Несие алушы: Егер мен несиені уақытынан бұрын төлесем, сіздер маған қандай жеңілдіктер ұсынасыздар?

Несиегер: Ондай жағдайда, келесі алатын несиенің пайызын төменірек береміз.

Несие алушы: Сонда пайызы қаншаға төмендейді?

Несиегер: Ол сіздің алатын ақшаңызға байланысты. Егер сіз бізден 2 миллион теңгеден жоғары несие алсаңыз, жылдық пайызыңыз 10 % төмендейді.

Несие алушы: Берген кеңесіңізге рахмет. Ұсыныстарыңыз жайлы ойланып көремін.

Несиегер: Сау болыңыз. Біз сізді күтеміз.

Жағдаяттық тапсырма

Қазіргі кезде елімізде қаржы дағдарысы болып жатыр. Елімізді бұл қиындықтан алып шығуда Ұлттық банктің рөлі зор екені белгілі. Егер сіз осы банктің төрағасы немесе қызметкері болсаңыз, дағдарыстан елімізді қалай алып шығуға болады деп ойлайсыз? Сіздің пікіріңіз.

5. Орыс тіліне аударыңыз.

Банк, несие, кепіл, қаржы, капитал, акционер, коммерция,валюта, төлем құралы, бәсекелес, банкир, алтын қор құралы, несие жүйесi, валюта резервi, материалдық құндылық, экономикалық тұрақтылық, ақша саясаты, бағалы қағаздар,заңды тұлға, жеке мүлiк.

6. Қазақ тіліне аударыңыз.

Прошу включить в план информационных изданий. Прошу Вас предоставить мне внеочередной отпуск. Прошу вас предоставить мне оплачиваемый отпуск для сдачи экзаменационный сессии. Прошу оформить договор приватизации. Прошу обеспечить фирменной спецодеждой и обувью. Прошу предоставить бесплатное место в дошкольном образовательном учреждении.

7. Керекті тілдік бірліктерді қойып, көшіріп жазыңыз.

Оның апасы «Халық банкінде».... «Халық банкі» қызметкерлерге жалақыны жоғары деңгейде....... – «Каспий банкте» салымшысы. Қазкоммерцбанктің бөлімдері шет мемлекеттерде де.... Қазақстан банктері халыққа мінсіз.... Мен өзімнің ақшамды Нұр банкте....Біздің елімізде банк жұмысы дұрыс жолға.... Банктер біздің ақшаларымызды.... «АТФбанк», «Альфа банк», «Қазкоммерцбанк» – екінші деңгейлі банктер қатарына.... Банктер... қабылдайды,... береді. Қазір кез келген уақытта өзіңіздің ақшаңызды... ала аласыз.... – ең бай кәсіпорындар тобына жатады. Шаруашылығыңызды дамытқыңыз келсе, банктен... алыңыз.

Керекті тілдік бірліктер: жұмыс істейді, қызмет көрсетеді,бар,сақтаймын, қойылған, несие, ақша, жатады, банк, банктен, сақтайды, қаржы.

8. Тілдік бірліктерді жұптастырыңыз.

орталық банк – банк центральный

ақша шығаратын банк – банк эмиссионный

ұлтаралық банк – банк транснациональный

нақты несие банкісі – банк реального кредита

ұзақ мерзімді жұмсалым банкісі – банк долгосрочных вложений

іскерлік банк – банк деловой

деректер жинақтамасы – банк данных

жөнелтуші банк – банк отправитель

банкінің есеп мөлшерлемесі – банковская учетная ставка

банк желісі – банковская линия

9. Сөйлемдерді дұрыс құрастырыңыз

1. өтініп сұраймын / болғандықтан/ өте қажет. 2. шешілуіне /дұрыс/ықпал етсеңіз/осы/ мәселенің. 3. берілді/ толық/сұрақтарға/ жауап. 4. жасады/ ісі/ хабарлама/ қысқы/ С.Қарымсақов/ туралы / жөніндегі/ сессияға/ орынбасары/ оқу/ дайындық/ деканның. 5. емтихан/ тестке/ маңызды/ көрсетілді/ мәселелер/ қатысты/ мен/ ауызша/ атап. 6. пәндер/ тест/ емтихан/ өз/ бермей/ нәтижесін/ алу/ арөылы/ бойынша/ кейбір/ отыр.7. тыңдалды/ факультет/ С.Алдамжаровтың/ баяндамасы/ деканы.

10. Тілдік бірліктерді жұптастырыңыз.

1. сообщение - мүмкіндік

2. заключение - хабарлама

3. жұмыс орны - место печати

4. мөр орны - место работы

5. мекенжай - начальник отдела

6. бөлім бастығы - адрес

7. жеке куәлік - дневное отделение

8. күндізгі бөлім - удостоверение личности

9.возможность - табыс

10. успех - шешім

11. Төмендегі мәліметтерді толықтыра отырып, бір ресми құжатты жазыңыз

1. Аты-жөніңіз.... Жасыңыз 35-те. Жезқазған қаласында дүниеге келдіңіз. 2. І.Жансүгіров атындағы орта мектепте оқыдыңыз. 3. Әскери борышыңызды атқардыңыз. 4. Алматы сәулет-құрылыс институтын бітірдіңіз. 5. Жолдасыңыз 30 жаста, аты-жөні..., дәрігер, 5 және 3 жаста екі балаңыз бар. 6. Қазіргі қызметіңіз «Интер-Инвест» Ашық акционерлік қоғамының бас менеджері. 7. Мекен-жайыңыз....

12. Құжат мәтінінде қолданылған стандарт тілдік бірліктерді жаттап алып, оқулықтың көмегінсіз жазып көріңіз.

Стандарт тілдік бірліктер: өтінемін, сұраймын, ауысу, рұқсат ету, қабылдау, қабылдауыңызды, пайдалану, босату, тіркеу, тіркелген, өтінішті қанағаттандыру, демалыс сұрау, жұмыстан босату, кезектен тыс демалыс беру, басқа жұмысқа ауыстыруыңызды сұраймын, жұмысқа қабылдауыңызды сұраймын, рұқсат етуңізді сұраймын, материалдық көмек көрсетуіңізді сұраймын, жатақханажан орын беруіңізді сұраймын, үй-жайым болмағандықтан, жалақыны көтеру.

Ақша – қоғамдық еңбек бөлінісі арқылы жекелеген тауар өндірушілерді және нарықты ортақ экономикалық организмге біріктіруші айналыс құралы.

Несие –

Қаржы – ақша қатынасының бір бөлігі. Ішкі жалпы өнім мен ұлттық табысты бөлудің экономикалық инструменті, ақша қорларын жасау мен пайдалануға бақылау жасау құралы.

Банкнота – мемлекет кепілдемесі бойынша орталық банкпен айналымға шығатын, шексіз мерзімге берілетін айналыс құралы.

Баға – тауар құнының ақшалай көрінісі.

Валюта – ақша бірлігі және түрлері (алтын, күміс, қағаз).

Металл ақшалар – бұл толыққұнды, нағыз ақшалар, оның құны өздері дайындалған металдың құнын сәйкес келеді. Металл ақшалар (мыс, алтын, күміс) әр түрлі формада болады.

Монета – бұл монетаның заңмен бекітілген формасы, сыртқы пішіні, салмақтық құрамы бар металдан дайындалған ақша белгісі.

Инфляция – ақшаның құнсыздануы.

СОӨЖ тапсырмасы

1-тапсырма. Сөздерді пайдаланып, сөйлем құраңыз.

Банк, шетел валютасы, қаражат, есепшот, пайда, қарыз, қор, ипотека, капитал, теңге, депозит, есепшот, сату, сатып алу, кепіл, қызмет көрсету, несие, бөлімше, тұтынушы, ақпараттық жүйе.

2-тапсырма. Банк және банк ісі туралы әңгімелеңіз. Әңгіме құрастыру кезінде өтілген материалдарды пайдаланыңыз.

СӨЖ тапсырмасы

Өзіңіздің қалауыңыз бойынша банктің бір түрі бойынша реферат жазыңыз.

Тест сұрақтары

1. Синонимдік қатардағы сөздер:

А. ата-ана, бала

В. ата-ана, әке-шеше

С. ата-ана, бала-шаға

Д. ата-ана, әже

Е. ата-ана, әке

2. Дұрыс аударылған тіркес:

А. жоғарғы білім – высшее образование

В. орта білім - высшее образование

С. жоғары білім - высшее образование

Д. аяқталмаған жоғары - высшее образование

Е. Екінші жоғары білім - высшее образование

3. Түйіндеме мәтінінде қолданылатын стандарт тілдік бірлік:

А. білімім мен істеген жұмыстарым

В. оқуым мен жұмысым туралы мәлімет

С. оқуым мен қызметім туралы мәлімет

Д. білімім мен өмірбаяным туралы мәлімет

Е. білімім мен қызметім туралы мәлімет

4. Дұрыс аударылған тіркес:

А. бас сектор – начальник сектора

В. аға сектор - начальник сектора

С. жетекші сектор - начальник сектора

Д. сектор бастығы - начальник сектора

Е. сектор жетекшісі - начальник сектора

Поиск по сайту: