Тест тапсырмалары 4 страница

Òұçäàðдың жіктелуі æәíå õèìèÿëûқ қàñèåòòåði.

Òұçäàð äåãåíiìiç ñóäàғû åðiòiíäiëåðiíäå ìåòàëë êàòèîíäàðû ìåí қûøқûë қàëäûғûíûң àíèîíäàðûíà ûäûðàéòûí ýëåêòðîëèòòåð.

Òұçäàð өçäåðiíiң құðàìû ìåí қàñèåòòåðiíå қàðàé îðòà [ìûñàëû, ], қûøқûëäûқ және , íåãiçäiê áîëûï áөëiíåäi.

Îðòà òұçäàð қûøқûëäàðäûң құðàìûíäàғû ñóòåê èîíäàðû ìåòàëäàðìåí òîëûқ àëìàñқàí øûққàí қîñûëûñòàð.

Òұçäàðäûң àòòàðû. Îðòà òұçäàðäûң õàëûқàðàëûқ àòòàðû ìåòàëë àòòàðûíàí æәíå ëàòûí òiëiíäåãi áåéìåòàëäàðäûң àòòàðûíà - àò, èò äåãåí æàëғàóëàð æàëғàíûï àéòûëàäû, ìûñàëû: -íàòðèé ñóëüôàòû, -êàëèé íèòðàòû, -êàëüöèé ôîñôàòû, -êàëèé äèõðîìàòû, àë îòòåêñiç қûøқûëäàðäûң òұçäàðûíûң àòû ìåòàëë àòû ìåí áåéìåòàëë àòûíàí æәíå «èäi» äåãåí æұðíàқòàí òұðàäû. Ìûñàëû, -íàòðèé õëîðèäi, -êàëèé áðîìèäi, -êàëèé ñóëüôèäi, -íàòðèé èîäèäi.

Åãåð ìåòàëë àéíûìàëû âàëåíòòi áîëñà, îíäà îíûң âàëåíòòiëiãi ìåòàëäûң àòûíàí êåéií ðèì ñàíäàðûìåí êөðñåòiëåäi, ìûñàëû: òåìið (II) ñóëüôàòû, - òåìið (III) ñóëüôàòû.

Қûøқûëдық òұçäàð қûøқûëäàðäûң құðàìûíäàғû ñóòåê èîíäàðû ìåòàëäàðғà òîëûқ àëìàñïàóûíàí øûққàí çàòòàð. Ñîíäûқòàí îëàðäûң құðàìûíäà ìåòàëë èîíäàðû ìåí қûøқûë қàëäûқòàðûíàí áàñқà ñóòåê èîíäàðû áîëàäû. Қûøқûë òұçäàðäû êөï íåãiçäi қûøқûëäàð ò.á.) òүçåäi.

Қûøқûë òұçäàðäûң õàëûқàðàëûқ àòòàðû ñәéêåñ îðòà òұçäàðäàғû áåéìåòàëäûң ëàòûí òiëiíäåãi àòûíûң àëäûíà «ãèäðî» äåãåí ñөçäi қîñûï àéòóäàí øûғàäû. Åãåð òұçäûң құðàìûíäà áið ñóòåê èîíû áîëñà «ãèäðî», åêi ñóòåê èîíû áîëñà «äèãèäðî», үø ñóòåê èîíû áîëñà «òðèãèäðî» äåãåí ñөçäåð қîñûëûï àéòûëàäû. Ìûñàëû: - íàòðèé ôîñôàòû, - íàòðèé ãèäðîôîñôàòû, - íàòðèé äèãèäðîôîñôаòû, - íàòðèé òðèãèäðîñèëèêàòû.

Íåãiçäiê òұçäàð êөï қûøқûëäû íåãiçäåðäiң ãèäðîêñèä èîíäàðû қûøқûë қàëäûқòàðûìåí òîëûқ àëìàñïàóûíàí òүçiëåäi. Ñîíäûқòàí îëàðäûң құðàìûíäà ìåòàëë êàòèîíäàðû ìåí қûøқûë қàëäûқòàðûның àíèîíäàðûíàí áàñқà ãèäðîêñèä èîíäàðû áîëàäû.

Íåãiçäiê òұçäàðäûң õàëûқàðàëûқ àòòàðû ñәéêåñ îðòà òұçäàðäàғû áåéìåòàëäàðäûң ëàòûí òiëiíäåãi àòûíûң àëäûíà «ãèäðîêñî» äåãåí ñөç қîñûëûï àéòûëàäû. Åãåð íåãiçäiê òұçäûң құðàìûíäà áið ãèäðîêñèä-èîíы áîëñà, онда «ãèäðîêñî», åêi ãèäðîêñèä èîíы áîëñà, онда «äèãèäðîêñî» äåãåí ñөçäåð қîñûëûï àéòûëàäû. Ìûñàëû: Al(OH)Сl₂ - àëþìèíèé ãèäðîêñîõëîðèäi, -àëþìèíèé äèãèäðîêñîõëîðèäi.

Òұçäàðäû àëó òәñiëäåði.

Ìåòàëë ìåí áåéìåòàëäûң қîñïàñûí қûçäûðғàíäà òұçäàð òүçiëåäi:

Металдардың кåðíåó қàòàðûíäà ñóòåêòåí áұðûí îðíàëàñқàí ìåòàëäàð ñóòåêòi қûøқûëäàðäàí сутекті және өçiíåí êåéií îðíàëàñқàí ìåòàëäàðäû òұçäàðûíàí ûғûñòûðғàíäà òұçäàð òүçiëåäi:

Íåãiçäiê îêñèäòåð қûøқûëäûқ îêñèäòåðìåí, қûøқûëäàðìåí әðåêåòòåñiï òұçäàð òүçåäi:

Íåãiçäåð қûøқûëäûқ îêñèäòåðìåí æәíå қûøқûëäàðìåí әðåêåòòåñiï òұçäàð òүçåäi:

Êөï қûøқûëäû íåãiçäåð қûøқûëäûң æåòiìñiç ìөëøåðiìåí әðåêåòòåññå íåãiçäiê òұçäàð, àë íåãiçäåð êөï íåãiçäi қûøқûëäûң àðòûқ ìөëøåðiìåí әðåêåòòåññå қûøқûëäûқ òұçäàð òүçiëåäi:

Òұçäàð қûøқûëäàðìåí íåìåñå íåãiçäåðìåí әðåêåòòåñêåíäå òұçäàð òүçiëåäi:

Êөï қûøқûëäû íåãiçäiң òұçäàðû ñiëòiíiң æåòiìñiç ìөëøåðiìåí әðåêåòòåññå íåãiçäiê òұçäàð, àë êөï íåãiçäi қûøқûëäàðäûң òұçäàðû қûøқûëäûң æåòiìñiç ìөëøåðiìåí әðåêåòòåññå қûøқûëäûқ òұçäàð òүçiëåäi:

Òұçäàð òұçäàðìåí әðåêåòòåñiï æàңà òұçäàð òүçåäi:

Àìôîòåðëiê ìåòàëäàð íåìåñå áåéìåòàëäàð ñiëòiëåðìåí әðåêåòòåñiï òұçäàð òүçåäi:

Òұçäàðäûң қàñèåòòåði. Òұçäàð êðèñòàëäû қàòòû çàòòàð. Ñóäàғы åðiãiøòiãiíå қàðàé îëàðäû æàқñû åðèòií, íàøàð åðèòií æәíå iñ æүçiíäå åðiìåéòií äåï үø òîïқà áөëåäi. Îðòà òұçäàðäûң ìåòàëäàðìåí, íåãiçäåðìåí, қûøқûëäàðìåí, òұçäàðìåí әðåêåòòåñåòiíi æîғàðûäà òұçäàðäû àëó әäiñiíäå àéòûëäû.

Қûøқûëäûқ òұçäàðäûң құðàìûíäà ìåòàëғà àëìàñà àëàòûí ñóòåê èîíäàðû áîëғàíäықòàí îëàð қûøқûëäàð ñèÿқòû íåãiçäåðìåí әðåêåòòåñiï қûøқûëдық íåìåñå îðòà òұçäàð òүçåäi:

Қûøқûëдық òұçäàð êүøòi қûøқûëäàðìåí әðåêòòåñiï æàңà òұç æәíå әëñiç қûøқûë òүçåäi:

Íåãiçäiê òұçäàðäûң құðàìûíäà қûøқûë қàëäûғûìåí àëìàñà àëàòûí ãèäðîêñèä èîíäàðû áîëғàíäûқòàí олардың êåéáið қàñèåòòåði íåãiçäåðãå ұқñàñ áîëàäû. Îëàð íåãiçäåð ñèÿқòû қûøқûëäàðìåí әðåêåòòåñiï íåãiçäiê íåìåñå îðòà òұçäàðғà àéíàëàäû:

Нåãiçäiê òұçäàð ñiëòiëåðìåí әðåêåòòåñiï íåãiç және æàңà òұç òүçåäi:

Áåéîðãàíèêàëûқ қîñûëûñòàð àðàñûíäàғû ãåíåòèêàëûқ áàéëàíûñ

Áåéîðãàíèêàëûқ çàòòàð êëàñòàðûíûң àðàñûíäàғû áàéëàíûñòû ñûçáàíұñқà àðқûëû көрсетуге áîëàäû:

Ìåòàëë ® Íåãiçäiê îêñèä ® Íåãiç

¯

Òұç

­

Áåéìåòàëë ® Қûøқûëäûқ ® Қûøқûë

îêñèä

4. Бақылау сұрақтары:

1. Оксид дегеніміз не? Оксидтердің қандай түрлерін білесіздер?

2. Қышқыл дегеніміз не? Қышқылдардың қандай түрлерін білесіздер?

3. Негіз дегеніміз не? Негіздердің қандай түрлерін білесіздер?

4. Тұздар дегеніміз не? Тұздардың қандай түрлерін білесіздер

5. Тест тапсырмалары:

1. Мыс купоросының (СuSO₄·5H₂O) молярлық массасы нешеге тең?

1) 70 г/моль

2) 250 г/моль

3) 235 г/моль

4) 140 г/моль

5) 325 г/моль

2. Химиялық реакция теңдеуіндегі коэффициент нені көрсетеді?

1) молекулалық массаны

2) молярлық массаны

3) эквивалент мөлшерін

4) массалық үлесті

5) реакцияға қатысқан молекулалар санын

3. Оксидтердің жалпы формуласын көрсетіңіз:

1) Ме(ОН) _y

2) Э_xO_y

3) Н_х(Ас)

4) Ме_х(Ас)_y

Поиск по сайту: